پرش به محتوا

ابن حاجب‌، عمر بن‌ محمد: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۵۰: خط ۵۰:
او برای‌ بهره‌بردن‌ از محدثین‌ عصر خود مسافرت‌های‌ بسیار كرد و از این‌ رو به‌ عنوان‌ «رَحّال‌» از او یاد شده‌ است‌. در شهرها و نقاط مختلف‌ از مشایخ‌ بسیاری‌ حدیث‌ شنید و نام‌ آنان‌ را در مجموعه‌هایى‌ جمع‌آوری‌ كرد. نخستین‌ بار در دمشق‌، در 616ق‌/1219م‌ از محضر هبةالله‌ بن‌ خضر بن‌ طاووس‌ استماع‌ كرد. سپس‌ در همان‌جا از موسى‌ بن‌ عبدالقادر، شیخ‌ موفق‌، ابن‌ ابى‌لقمه‌ و ابن‌ البُن‌ حدیث‌ شنید. در 624ق‌ وارد اربل‌ شد و در آن‌جا از شیخ‌ ابوالمعالى‌ صاعد بن‌ على‌ واعظ واسطى‌ و ابومحمد بدل ‌بن‌ ابى‌معمر حافظ تبریزی‌ استماع‌ حدیث‌ كرد. آن‌گاه‌ به‌ بغداد رفت‌ و نزد ابوالفرج‌ فتح‌ بن‌ عبدالله‌ بن‌ عبدالسلام‌ بغدادی‌ و دیگران‌ حدیث‌ شنید. درك‌ محضر علمى‌ فتح‌ بن‌ عبدالسلام‌ برای‌ ابن‌ حاجب‌ از اهمیت‌ ویژه‌ای‌ برخوردار بود، تا آن‌جا كه‌ بنا به‌ گفته سیف‌الدین‌ بن‌ مجد هنگامى‌ كه‌ ابن‌ حاجب‌ به‌ بغداد قدم‌ نهاد، به‌ شكرانه زنده‌بودن‌ فتح‌ بن‌ عبدالسلام‌، اولین‌ روز ورود خود را روزه‌ گرفت. همچنین‌ در آن‌جا از شاگردان‌ قاضى‌ ابوالفضل‌ ارموی‌ و ابوالوقت‌ سجزی‌، استماع‌ حدیث‌ نمود. سپس‌ دو نوبت‌ به‌ مصر رفت‌ و از عبدالقوی‌ بن‌ جباب‌ و دیگران‌ حدیث‌ شنید. در راه‌ حجاز نیز از ابومحمد ابوبكر بن‌ محمد هروی‌، معروف‌ به‌ «ابن‌ عجمى‌» استماع‌ كرد. علاوه‌ بر آن‌چه‌ ذكر شد، در اسكندریه‌، موصل‌، حلب‌ و حرمین‌ شریفین‌ نیز استماع‌ حدیث‌ نموده‌ است‌.
او برای‌ بهره‌بردن‌ از محدثین‌ عصر خود مسافرت‌های‌ بسیار كرد و از این‌ رو به‌ عنوان‌ «رَحّال‌» از او یاد شده‌ است‌. در شهرها و نقاط مختلف‌ از مشایخ‌ بسیاری‌ حدیث‌ شنید و نام‌ آنان‌ را در مجموعه‌هایى‌ جمع‌آوری‌ كرد. نخستین‌ بار در دمشق‌، در 616ق‌/1219م‌ از محضر هبةالله‌ بن‌ خضر بن‌ طاووس‌ استماع‌ كرد. سپس‌ در همان‌جا از موسى‌ بن‌ عبدالقادر، شیخ‌ موفق‌، ابن‌ ابى‌لقمه‌ و ابن‌ البُن‌ حدیث‌ شنید. در 624ق‌ وارد اربل‌ شد و در آن‌جا از شیخ‌ ابوالمعالى‌ صاعد بن‌ على‌ واعظ واسطى‌ و ابومحمد بدل ‌بن‌ ابى‌معمر حافظ تبریزی‌ استماع‌ حدیث‌ كرد. آن‌گاه‌ به‌ بغداد رفت‌ و نزد ابوالفرج‌ فتح‌ بن‌ عبدالله‌ بن‌ عبدالسلام‌ بغدادی‌ و دیگران‌ حدیث‌ شنید. درك‌ محضر علمى‌ فتح‌ بن‌ عبدالسلام‌ برای‌ ابن‌ حاجب‌ از اهمیت‌ ویژه‌ای‌ برخوردار بود، تا آن‌جا كه‌ بنا به‌ گفته سیف‌الدین‌ بن‌ مجد هنگامى‌ كه‌ ابن‌ حاجب‌ به‌ بغداد قدم‌ نهاد، به‌ شكرانه زنده‌بودن‌ فتح‌ بن‌ عبدالسلام‌، اولین‌ روز ورود خود را روزه‌ گرفت. همچنین‌ در آن‌جا از شاگردان‌ قاضى‌ ابوالفضل‌ ارموی‌ و ابوالوقت‌ سجزی‌، استماع‌ حدیث‌ نمود. سپس‌ دو نوبت‌ به‌ مصر رفت‌ و از عبدالقوی‌ بن‌ جباب‌ و دیگران‌ حدیث‌ شنید. در راه‌ حجاز نیز از ابومحمد ابوبكر بن‌ محمد هروی‌، معروف‌ به‌ «ابن‌ عجمى‌» استماع‌ كرد. علاوه‌ بر آن‌چه‌ ذكر شد، در اسكندریه‌، موصل‌، حلب‌ و حرمین‌ شریفین‌ نیز استماع‌ حدیث‌ نموده‌ است‌.
==شاگردان==
==شاگردان==
افراد مختلفى‌ از ابن‌ حاجب‌ حدیث‌ شنیده‌اند، كه‌ زكى‌الدین‌ برزالى‌، ابوموسى‌ رعینى‌ و جمال‌الدین‌ بن‌ صابونى‌ از آن‌ جمله‌اند. همچنین‌ ابن‌ مستوفى‌ گوید كه‌ از ابن‌ حاجب‌ حدیث‌ شنیده‌ است‌. نكته مهم‌ این‌ است‌ كه‌ ابن‌ حاجب‌ توانسته‌ است‌ به‌ علت‌ تبحر در حدیث‌ بر بسیاری‌ از مشایخ‌ خود در این‌ رشته‌ فائق‌ آید، چندان‌كه‌ استاد وی‌ ابواسحاق‌ ابراهیم‌ بن‌ محمد صریفینى‌ عراقى‌ نیز از وی‌ حدیث‌ شنیده‌ است. به‌ سبب‌ علاقه وافر ابن‌ حاجب‌ به‌ حدیث‌ و جمع‌آوری‌ آن‌ بود كه‌ وصیت‌ نمود پس‌ از مرگ‌ كتاب‌هایش‌ را در دارالحدیث‌ جبل‌ قاسیون‌، كه‌ به‌ ضیاءالدین‌ محمد بن‌ عبدالواحد مقدسى‌ منسوب‌ بود، قرار دهند.
افراد مختلفى‌ از ابن‌ حاجب‌ حدیث‌ شنیده‌اند، كه‌ [[زكى‌الدین‌ برزالى‌]]، [[ابوموسى‌ رعینى‌]] و [[جمال‌الدین‌ بن‌ صابونى‌]] از آن‌ جمله‌اند. همچنین‌ ابن‌ مستوفى‌ گوید كه‌ از ابن‌ حاجب‌ حدیث‌ شنیده‌ است‌. نكته مهم‌ این‌ است‌ كه‌ ابن‌ حاجب‌ توانسته‌ است‌ به‌ علت‌ تبحر در حدیث‌ بر بسیاری‌ از مشایخ‌ خود در این‌ رشته‌ فائق‌ آید، چندان‌كه‌ استاد وی‌ ابواسحاق‌ ابراهیم‌ بن‌ محمد صریفینى‌ عراقى‌ نیز از وی‌ حدیث‌ شنیده‌ است. به‌ سبب‌ علاقه وافر ابن‌ حاجب‌ به‌ حدیث‌ و جمع‌آوری‌ آن‌ بود كه‌ وصیت‌ نمود پس‌ از مرگ‌ كتاب‌هایش‌ را در دارالحدیث‌ جبل‌ قاسیون‌، كه‌ به‌ ضیاءالدین‌ محمد بن‌ عبدالواحد مقدسى‌ منسوب‌ بود، قرار دهند.
==آثار==
==آثار==
از ابن‌ حاجب‌ دو اثر دست‌نویس‌ برجای‌ مانده‌ كه‌ در ظاهریه‌ موجود است‌:  
از ابن‌ حاجب‌ دو اثر دست‌نویس‌ برجای‌ مانده‌ كه‌ در ظاهریه‌ موجود است‌: