۱۰۵٬۳۹۲
ویرایش
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - ' )' به ')') برچسبها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - ' .' به '.') برچسبها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
خط ۵۰: | خط ۵۰: | ||
بر اساس اکثر منابع تاریخی، امام پنجم دارای سه همسر و هفت فرزند بودند که از بین فرزندان ایشان، [[امام جعفر صادق علیهالسلام|امام صادق(ع)]] پس از پدرش به امامت شیعیان برگزیده شد. | بر اساس اکثر منابع تاریخی، امام پنجم دارای سه همسر و هفت فرزند بودند که از بین فرزندان ایشان، [[امام جعفر صادق علیهالسلام|امام صادق(ع)]] پس از پدرش به امامت شیعیان برگزیده شد. | ||
[[مفید، محمد بن محمد|مفید]] و [[طبرسی، فضل بن حسن|طبرسی]] پنج پسر و دو دختر به این شرح نوشتهاند: ابوعبداللّه جعفر([[امام جعفر صادق علیهالسلام|امام صادق(ع)]]) و عبداللّه که مادر این دو اُمّفَروه دختر قاسم بن محمّد بن ابیبکر بود؛ ابراهیم و عبیداللّه که در کودکی درگذشتند و مادرشان امّحکیم دختر اُسید (اسد و سیّد هم ثبت شده است) ابن مغیرة الثّقفی بود؛ علی و زینب و امّسلَمه که مادرهایشان کنیز بودهاند. اِرْبلی ضمن نقل کامل سخن مفید، از ابن طلحة شافعی روایت کرده است که او فرزندان امام را سه پسر و یک دختر دانسته است. علوی عمری فرزندان امام را سه دختر و شش پسر ذکر کرده، اما سوّمین دختر را نام نبرده و نام پسر ششم را، که با ابراهیم و عبیداللّه از یک مادر بوده، زید نوشته است . نسل ایشان، همچنانکه علوی عمری نیز یادآوری کرده، فقط از فرزند برومندش [[امام جعفر صادق علیهالسلام|امام صادق(ع)]] باقی ماند.<ref> ر.ک: طارمی، حسن، ص626</ref> | [[مفید، محمد بن محمد|مفید]] و [[طبرسی، فضل بن حسن|طبرسی]] پنج پسر و دو دختر به این شرح نوشتهاند: ابوعبداللّه جعفر([[امام جعفر صادق علیهالسلام|امام صادق(ع)]]) و عبداللّه که مادر این دو اُمّفَروه دختر قاسم بن محمّد بن ابیبکر بود؛ ابراهیم و عبیداللّه که در کودکی درگذشتند و مادرشان امّحکیم دختر اُسید (اسد و سیّد هم ثبت شده است) ابن مغیرة الثّقفی بود؛ علی و زینب و امّسلَمه که مادرهایشان کنیز بودهاند. اِرْبلی ضمن نقل کامل سخن مفید، از ابن طلحة شافعی روایت کرده است که او فرزندان امام را سه پسر و یک دختر دانسته است. علوی عمری فرزندان امام را سه دختر و شش پسر ذکر کرده، اما سوّمین دختر را نام نبرده و نام پسر ششم را، که با ابراهیم و عبیداللّه از یک مادر بوده، زید نوشته است. نسل ایشان، همچنانکه علوی عمری نیز یادآوری کرده، فقط از فرزند برومندش [[امام جعفر صادق علیهالسلام|امام صادق(ع)]] باقی ماند.<ref> ر.ک: طارمی، حسن، ص626</ref> | ||
خط ۶۴: | خط ۶۴: | ||
==علم== | ==علم== | ||
همۀ مؤلّفان شیعه و سنّی سبب ملقب شدن آن حضرت را به «باقر» را دانش فراوان او دانستهاند؛ و غالباً این نامگذاری را از پیامبر اکرم(ص) میدانند که [[انصاری، جابر بن عبدالله|جابر بن عبداللّه انصاری]] از آن حضرت نقل کرده است . | همۀ مؤلّفان شیعه و سنّی سبب ملقب شدن آن حضرت را به «باقر» را دانش فراوان او دانستهاند؛ و غالباً این نامگذاری را از پیامبر اکرم(ص) میدانند که [[انصاری، جابر بن عبدالله|جابر بن عبداللّه انصاری]] از آن حضرت نقل کرده است. | ||
[[ابن عماد، عبدالحی بن احمد|ابن عماد]] و دیگران آن حضرت را از فقهای مدینه برشمرده که به سبب دانش فراوان و شناختن ریشه و درون آن، او را باقر خواندهاند. | [[ابن عماد، عبدالحی بن احمد|ابن عماد]] و دیگران آن حضرت را از فقهای مدینه برشمرده که به سبب دانش فراوان و شناختن ریشه و درون آن، او را باقر خواندهاند. | ||
خط ۷۲: | خط ۷۲: | ||
==فضایل اخلاقی== | ==فضایل اخلاقی== | ||
[[پرونده: عصر امام باقر(ع).jpg|بندانگشتی|300px| عصر امام باقر(ع)]] | [[پرونده: عصر امام باقر(ع).jpg|بندانگشتی|300px| عصر امام باقر(ع)]] | ||
در منابع شیعی روایاتی نقل شده است که بر طبق آنها امام باقر(ع) از پوشیدن لباس خوب و پاکیزه و تهیّة غذاهای خوب در خانه دریغ نداشت و خصوصاً برای رعایت حال برخی از افراد خانه این کار را لازم میدید. این نکته از آن جهت حائز اهمیت است که در روزگار ایشان برخی گرایشهای ترک دنیا پیدا شده بود. و شاید به همین دلیل است که این موضوع در منابع نقل شده است . | در منابع شیعی روایاتی نقل شده است که بر طبق آنها امام باقر(ع) از پوشیدن لباس خوب و پاکیزه و تهیّة غذاهای خوب در خانه دریغ نداشت و خصوصاً برای رعایت حال برخی از افراد خانه این کار را لازم میدید. این نکته از آن جهت حائز اهمیت است که در روزگار ایشان برخی گرایشهای ترک دنیا پیدا شده بود. و شاید به همین دلیل است که این موضوع در منابع نقل شده است. | ||
امام با آنکه از مرتبت بلند اجتماعی برخوردار بود و به گفتة ذهَبی سروَری و دانش و رفتار صحیح را یکجا جمع کرده بود، شخصاً در گرمای حجاز در مزرعه کار میکرد و انگیزۀ این کار را اطاعت خدا و بی نیاز شدن خود و خانوادهاش از مردم میدانست. از [[امام جعفر صادق علیهالسلام|امام صادق(ع)]] روایت شده است که فرمود پدرم از سایر افراد خاندان خود درآمد کمتری داشت، ولی هزینۀ زندگی او از همه بیشتر بود. آمد و شد خویشانش او را دلگیر نمیکرد و از آنان با خوراکهای خوب پذیرایی میکرد و جامههای نیکو و مال نقد میبخشید. این روش را با دیگران نیز به کار میگرفت و هرگز از بخشش به برادران و متقاضیان و کسانی که به امیدی نزد وی آمده بودند، دریغ نمیکرد. همچنین خدمتکاران خود را در کارهای دشوار، یاری میکرد. هرگاه میخواست به سائلی کمک مالی کند او را «یا سائل» نمیخواند، بلکه «یا عبداللّه» (ای بندۀ خدا) میگفت. | امام با آنکه از مرتبت بلند اجتماعی برخوردار بود و به گفتة ذهَبی سروَری و دانش و رفتار صحیح را یکجا جمع کرده بود، شخصاً در گرمای حجاز در مزرعه کار میکرد و انگیزۀ این کار را اطاعت خدا و بی نیاز شدن خود و خانوادهاش از مردم میدانست. از [[امام جعفر صادق علیهالسلام|امام صادق(ع)]] روایت شده است که فرمود پدرم از سایر افراد خاندان خود درآمد کمتری داشت، ولی هزینۀ زندگی او از همه بیشتر بود. آمد و شد خویشانش او را دلگیر نمیکرد و از آنان با خوراکهای خوب پذیرایی میکرد و جامههای نیکو و مال نقد میبخشید. این روش را با دیگران نیز به کار میگرفت و هرگز از بخشش به برادران و متقاضیان و کسانی که به امیدی نزد وی آمده بودند، دریغ نمیکرد. همچنین خدمتکاران خود را در کارهای دشوار، یاری میکرد. هرگاه میخواست به سائلی کمک مالی کند او را «یا سائل» نمیخواند، بلکه «یا عبداللّه» (ای بندۀ خدا) میگفت. | ||
امام باقر علیه السّلام را از زاهدان بزرگ عالم اسلام خواندهاند. ابونعیم با عبارت «الحاضرُالذّاکر، الخاشعُ الصّابر» از ایشان یاد کرده است. عطّار کتاب تذکرة الاولیاء خود را با یاد این امام خاتمه داده و، به پیروی از [[هجویری، علی بن عثمان|هُجویری]]، از آن حضرت به «برهان ارباب مشاهدت» و «امام اولاد نبی» و «گزیدة نسل علی» تعبیر کرده است . علاوه بر زهد عملی، بیانات آن حضرت در تفسیر الفاظی چون عبادت، محبّت، غنا، تقوا، توکّل و دنیا راهگشای کسانی بوده که دین را از وجهۀ معنوی و عرفانی می نگریستهاند. به گفتة ابن حجر هیتمی امام باقر(ع) در ترسیم مقامات عارفان و بیان حقایق عرفانی سخنانی دارد که زبان از وصف آن عاجز است. [[کلینی، محمد بن یعقوب|کلینی]] از [[امام جعفر صادق علیهالسلام|امام صادق(ع)]] نقل کرده است که فرمود پدرم همواره ذکر خدا میگفت و افراد خانوادۀ خود را هم به این کار سفارش میکرد. در سفر حجّ او را دیدند که غسل کرد و با پای برهنه وارد منطقۀ حرم شد، چون به مسجدالحرام رسید، به کعبه نگریست و با صدای بلند گریه کرد. آنگاه طواف کرد و بعد از نماز سر به سجده نهاد، هنگامی که سر از زمین برداشت محلّ سجده از بسیاریِ اشک مرطوب شده بود. در برابر مصائب تسلیم بود و همواره میترسید که مبادا نعمتهای خدا را ناسپاسی کرده باشد. زمانی یکی از افراد خانوادة او بیمار شد و سپس درگذشت . امام که از بیماری او ناراحت بود، بعد از مرگ وی هرگز اظهار جزع نکرد و فرمود: آنچه را دوست میداریم از خدا میخواهیم، امّا وقتی آنچه برای ما ناگوار است روی دهد، نسبت به آنچه خدا برای ما پسندیده است، مخالفت نمیکنیم. | امام باقر علیه السّلام را از زاهدان بزرگ عالم اسلام خواندهاند. ابونعیم با عبارت «الحاضرُالذّاکر، الخاشعُ الصّابر» از ایشان یاد کرده است. عطّار کتاب تذکرة الاولیاء خود را با یاد این امام خاتمه داده و، به پیروی از [[هجویری، علی بن عثمان|هُجویری]]، از آن حضرت به «برهان ارباب مشاهدت» و «امام اولاد نبی» و «گزیدة نسل علی» تعبیر کرده است. علاوه بر زهد عملی، بیانات آن حضرت در تفسیر الفاظی چون عبادت، محبّت، غنا، تقوا، توکّل و دنیا راهگشای کسانی بوده که دین را از وجهۀ معنوی و عرفانی می نگریستهاند. به گفتة ابن حجر هیتمی امام باقر(ع) در ترسیم مقامات عارفان و بیان حقایق عرفانی سخنانی دارد که زبان از وصف آن عاجز است. [[کلینی، محمد بن یعقوب|کلینی]] از [[امام جعفر صادق علیهالسلام|امام صادق(ع)]] نقل کرده است که فرمود پدرم همواره ذکر خدا میگفت و افراد خانوادۀ خود را هم به این کار سفارش میکرد. در سفر حجّ او را دیدند که غسل کرد و با پای برهنه وارد منطقۀ حرم شد، چون به مسجدالحرام رسید، به کعبه نگریست و با صدای بلند گریه کرد. آنگاه طواف کرد و بعد از نماز سر به سجده نهاد، هنگامی که سر از زمین برداشت محلّ سجده از بسیاریِ اشک مرطوب شده بود. در برابر مصائب تسلیم بود و همواره میترسید که مبادا نعمتهای خدا را ناسپاسی کرده باشد. زمانی یکی از افراد خانوادة او بیمار شد و سپس درگذشت. امام که از بیماری او ناراحت بود، بعد از مرگ وی هرگز اظهار جزع نکرد و فرمود: آنچه را دوست میداریم از خدا میخواهیم، امّا وقتی آنچه برای ما ناگوار است روی دهد، نسبت به آنچه خدا برای ما پسندیده است، مخالفت نمیکنیم. | ||
آن حضرت در برابر دوستان فروتنی میکرد و بدزبانی افراد را نادیده میانگاشت . ذهبی نقل کرده است که امام باقر(ع) در شبانه روز صد و پنجاه رکعت نماز میگزارد، و از [[امام جعفر صادق علیهالسلام|امام صادق(ع)]] روایت شده است که پدرش را بنا بر وصیّتِ خود او، در جامهای که هنگام نماز بر تن میکرد به خاک سپردند.<ref> ر.ک: طارمی، حسن، ص626-627</ref> | آن حضرت در برابر دوستان فروتنی میکرد و بدزبانی افراد را نادیده میانگاشت. ذهبی نقل کرده است که امام باقر(ع) در شبانه روز صد و پنجاه رکعت نماز میگزارد، و از [[امام جعفر صادق علیهالسلام|امام صادق(ع)]] روایت شده است که پدرش را بنا بر وصیّتِ خود او، در جامهای که هنگام نماز بر تن میکرد به خاک سپردند.<ref> ر.ک: طارمی، حسن، ص626-627</ref> | ||
=شاگردان= | =شاگردان= | ||
در عصر امام باقر و [[امام جعفر صادق علیهالسلام|امام صادق(ع)]] شرایط سیاسی جامعه به دلایل مختلف از جمله: اختلاف داخلی در بین امویان، شورش و قیام متعدد در اطراف حکومت اسلامی و ... به گونهای تغییر یافت که آن حضرات توانستند، کرسی تدریس برپا کرده و به تعلیم و تربیت مردانی دانشمند و متعهد به ارزشهای شریعت اصیل اسلامی بپردازند. | در عصر امام باقر و [[امام جعفر صادق علیهالسلام|امام صادق(ع)]] شرایط سیاسی جامعه به دلایل مختلف از جمله: اختلاف داخلی در بین امویان، شورش و قیام متعدد در اطراف حکومت اسلامی و... به گونهای تغییر یافت که آن حضرات توانستند، کرسی تدریس برپا کرده و به تعلیم و تربیت مردانی دانشمند و متعهد به ارزشهای شریعت اصیل اسلامی بپردازند. | ||
در بررسی زندگی علمی این دو امام نام بسیاری از شاگردان و شخصیتهای ممتاز علمی جهان اسلام دیده میشود. در محفل علمی امام باقر(ع) فردی چون محمد بن مسلم میتواند سی هزار حدیث و جابر جعفی هفتاد هزار حدیث از ایشان نقل کنند. بررسی فعالیتهای علمی عالمان امامیه، فقیهترین فقیهان صدر اسلام شش نفر هستند که همه آنان از اصحاب امام باقر و [[امام جعفر صادق علیهالسلام|امام صادق(علیهاالسلام)]] بودهاند. شاگردان آن بزرگوار عبارتند از: زرارة بن اعین، ابوبصیر الاسدی، فضیل بن یسار، محمد بن مسلم الطائفی و برید بن معاویة العجلی، [[هشام بن حکم]]، [[بجلی کوفی، محمد بن علی بن نعمان|مؤمن الطاق]]، [[مفضل بن عمر|مفضل بن عمر جعفی]]، ابوبصیر لیث بن البختری، جمیل بن درّاج، معلی بن خنیس، [[ابوحمزه ثمالی، ثابت بن دینار|ابوحمزه ثمالی]]، فیض بن مختارکوفی و... البته در کتب رجالی، اصحاب و شاگردان امام باقر و [[امام جعفر صادق علیهالسلام|امام صادق(ع)]] تا چهار هزار نفر نقل شده است.<ref> ر.ک: معصومی، سید ابراهیم، ص47-48</ref> | در بررسی زندگی علمی این دو امام نام بسیاری از شاگردان و شخصیتهای ممتاز علمی جهان اسلام دیده میشود. در محفل علمی امام باقر(ع) فردی چون محمد بن مسلم میتواند سی هزار حدیث و جابر جعفی هفتاد هزار حدیث از ایشان نقل کنند. بررسی فعالیتهای علمی عالمان امامیه، فقیهترین فقیهان صدر اسلام شش نفر هستند که همه آنان از اصحاب امام باقر و [[امام جعفر صادق علیهالسلام|امام صادق(علیهاالسلام)]] بودهاند. شاگردان آن بزرگوار عبارتند از: زرارة بن اعین، ابوبصیر الاسدی، فضیل بن یسار، محمد بن مسلم الطائفی و برید بن معاویة العجلی، [[هشام بن حکم]]، [[بجلی کوفی، محمد بن علی بن نعمان|مؤمن الطاق]]، [[مفضل بن عمر|مفضل بن عمر جعفی]]، ابوبصیر لیث بن البختری، جمیل بن درّاج، معلی بن خنیس، [[ابوحمزه ثمالی، ثابت بن دینار|ابوحمزه ثمالی]]، فیض بن مختارکوفی و... البته در کتب رجالی، اصحاب و شاگردان امام باقر و [[امام جعفر صادق علیهالسلام|امام صادق(ع)]] تا چهار هزار نفر نقل شده است.<ref> ر.ک: معصومی، سید ابراهیم، ص47-48</ref> | ||