شرح کتاب السير الكبير للإمام محمد بن الحسن الشیباني: تفاوت میان نسخه‌ها

'''شرح كتاب السير الكبير'''، شرحی بر کتاب فقیه برجسته اهل سنت محمد بن حسن شیبانی (متوفی 189ق) است که توسط محمد بن احمد سرخسی (متوفی 490ق) املا شده است.

سرخسی در مقدمه کتاب می‌نویسد: «بدان که «السير الكبير»، آخرین کتابی است که محمد [بن حسن شیبانی] در فقه نوشته است و بنابراین ابوحفص [عمر بن محمد نسفی (متوفی 462ق)] این کتاب را از او روایت نکرده است؛ چراکه آن را بعد از مراجعت از عراق نوشته است و همچنین در این کتاب نامی از [استادش] ابویوسف قاضی (متوفی 182ق) نبرده است؛ چراکه این کتاب را بعد از اینکه نفرت و شکاف بین آن دو بیشتر شد، نوشت و هرگاه نیاز به روایت حدیثی از او بوده، گفته است: «أخبرني الثقة» و منظورش از «الثقة» ابویوسف است. علت اصلی آن نفرت – آن‌گونه که معلّی نقل کرده - حسد بوده است<ref>ر.ک: مقدمه شارح، ج1، ص3</ref>.

در علت نگارش «السير الكبير» چنین می‌خوانیم که «السير الصغير» به دست عبدالرحمن بن عمرو اوزاعی عالم شامی رسید. پرسید این کتاب از کیست؟ پاسخ شنید: محمد [بن حسن شیبانی] عراقی. گفت: چگونه یک عالم عراقی در موضوع سیره کتاب نوشته، درحالی‌که عالمان عراق نسبت به سیره دانشی ندارند و مغازی رسول‌الله(ص) و اصحاب آن حضرت از جانب شام و حجاز بوده است، نه عراق... این گفته اوزاعی به گوش شیبانی رسید و او را خشمگین کرد و وقتش را آزاد کرد تا این کتاب را نوشت. سپس دستور داد که شصت نسخه از این کتاب تهیه کنند و با عجله نزد خلیفه ببرند. خلیفه با ملاحظه کتاب به شگفت آمد و شیبانی را از مفاخر روزگارش شمرد و فرزندانش را برای استماع این کتاب به جلسه درس شیبانی فرستاد<ref>ر.ک:همان، ص4</ref>.