پرش به محتوا

ماهیت معرفت عرفانی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'هها' به 'ه‌ها'
جز (جایگزینی متن - 'شکل گیری ' به 'شکل‌گیری ')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
جز (جایگزینی متن - 'هها' به 'ه‌ها')
خط ۴۷: خط ۴۷:
مباحث اين بخش در سه فصل سامان يافته است. در اين بخش مباحثى نظير: تعريف اهم مفاهیم و اصطلاحات، بررسى اقسام تجربة عرفانى و نسبت آن با ديگر اصطلاحات مطرح شده است.  
مباحث اين بخش در سه فصل سامان يافته است. در اين بخش مباحثى نظير: تعريف اهم مفاهیم و اصطلاحات، بررسى اقسام تجربة عرفانى و نسبت آن با ديگر اصطلاحات مطرح شده است.  


نویسنده به تعریف برخی از مفاهیم، اصطلاحات و واژگان فنی می‌پردازد كه با بحث معرفت عرفانى و تجربۀ عرفانى (در دو محيط فكرى اسلامى وغربى) ارتباط وثیق دارند. وی مهمترین ویژگی و ملاک عام در تعريف معرفت عرفانى نزد عارفان پيش از ابن عربی و برخی از عارفان مکتب وى را برشمرده و با بررسى ديدگاههاى ياد شده از عارفان در تعریف معرفت عرفانی از نگاه عارفان چنین می‌گوید:
نویسنده به تعریف برخی از مفاهیم، اصطلاحات و واژگان فنی می‌پردازد كه با بحث معرفت عرفانى و تجربۀ عرفانى (در دو محيط فكرى اسلامى وغربى) ارتباط وثیق دارند. وی مهمترین ویژگی و ملاک عام در تعريف معرفت عرفانى نزد عارفان پيش از ابن عربی و برخی از عارفان مکتب وى را برشمرده و با بررسى ديدگاه‌هاى ياد شده از عارفان در تعریف معرفت عرفانی از نگاه عارفان چنین می‌گوید:


«معرفت عرفانى، شناختى است غير اكتسابى و وهبى كه با حصول استعداد نفس از طريق رعايت تقوا، مجاهده و سلوك عملى حاصل مى شود.»
«معرفت عرفانى، شناختى است غير اكتسابى و وهبى كه با حصول استعداد نفس از طريق رعايت تقوا، مجاهده و سلوك عملى حاصل مى شود.»
خط ۶۳: خط ۶۳:


- بخش چهارم: مقایسه، تحليل و ارزيابى نهايى:
- بخش چهارم: مقایسه، تحليل و ارزيابى نهايى:
نویسندہ در این باب به مقایسۀ دیدگاهها و نظریه‌ها و تحلیل و ارزیابی نھایی آنها می‌پردازد. به اعتقاد وی با نگاه کلی به نظریه‌های ارائه شده از سوی دانشمندان غرہی درمی‌یابیم كه بیشتر نظریه‌ها از موضعی ضدمتافیزیكی یا دست كم غيرمتافيزیكى ارائه شده‌اند و اساس شکل‌گیری تجربه‌گرایی در میان الاهیدانان، دین شناسان و فيلسوفان دين غربى بر پايۀ بطلان متافيزيک و تفكر متافيزيكى بنا گشته است. اما در نگاهى كلى به نظريه‌هاى اسلامی دربارۀ ماهیت معرفت عرفانی، درمی‌یابیم بر خلاف آرای غربیان، مباحث آنان در اين زمينه بيشتر و بلكه همواره متافيزيكى است. ارتباط شهود با نفس و باهستى و تعيين جایگاه آن در ميان مراتب نفس و هستى و در نتيجه ارائۀ حقيقت هستى شناختى اين معرفت که از مهمترین تلاشهای مسلمانان در این زمینه بوده، به خوبی گویای اين مطلب است.
نویسندہ در این باب به مقایسۀ دیدگاه‌ها و نظریه‌ها و تحلیل و ارزیابی نھایی آنها می‌پردازد. به اعتقاد وی با نگاه کلی به نظریه‌های ارائه شده از سوی دانشمندان غرہی درمی‌یابیم كه بیشتر نظریه‌ها از موضعی ضدمتافیزیكی یا دست كم غيرمتافيزیكى ارائه شده‌اند و اساس شکل‌گیری تجربه‌گرایی در میان الاهیدانان، دین شناسان و فيلسوفان دين غربى بر پايۀ بطلان متافيزيک و تفكر متافيزيكى بنا گشته است. اما در نگاهى كلى به نظريه‌هاى اسلامی دربارۀ ماهیت معرفت عرفانی، درمی‌یابیم بر خلاف آرای غربیان، مباحث آنان در اين زمينه بيشتر و بلكه همواره متافيزيكى است. ارتباط شهود با نفس و باهستى و تعيين جایگاه آن در ميان مراتب نفس و هستى و در نتيجه ارائۀ حقيقت هستى شناختى اين معرفت که از مهمترین تلاشهای مسلمانان در این زمینه بوده، به خوبی گویای اين مطلب است.


نویسنده در ادامه متذكر می‌شود كە تمامى ديدگاەهای عارفان و فيلسوفان اسلامی و متفكران غربى حاوى نكات بسيار دقيقى است كه با عنايت به نقاط ضعف وقوت هر يك از دیدگاهها می‌توان به دیدگاهی نسبتا جامعتر و هماهنگ‌تر در اين خصوص راه يافت.<ref> ر.ک: شریعت‌نیا، زینب ص236</ref>
نویسنده در ادامه متذكر می‌شود كە تمامى ديدگاەهای عارفان و فيلسوفان اسلامی و متفكران غربى حاوى نكات بسيار دقيقى است كه با عنايت به نقاط ضعف وقوت هر يك از دیدگاه‌ها می‌توان به دیدگاهی نسبتا جامعتر و هماهنگ‌تر در اين خصوص راه يافت.<ref> ر.ک: شریعت‌نیا، زینب ص236</ref>


==روش کتاب==
==روش کتاب==
روش نویسنده در اين اثر تلفيقى است. به اين معنا كه نويسنده در القاى مطالب از روش توصيف، استدلالى - تحليلى بهره جسته و بعد از طرح موضوع در هرجا به تناسب موضوع از كلمات حكیمان و عارفان مسلمان و گاهی روايات و اشعار براى تعميق و تبيين بيشتر مباحٹ کمک گرفته است و همین امر باعث شده که مطالعۀ کتاب ملال آور نباشد.
روش نویسنده در اين اثر تلفيقى است. به اين معنا كه نويسنده در القاى مطالب از روش توصيف، استدلالى - تحليلى بهره جسته و بعد از طرح موضوع در هرجا به تناسب موضوع از كلمات حكیمان و عارفان مسلمان و گاهی روايات و اشعار براى تعميق و تبيين بيشتر مباحٹ کمک گرفته است و همین امر باعث شده که مطالعۀ کتاب ملال آور نباشد.


نویسنده درصدد بیان مبادی، مباحث ضروری و مقدماتی، تبیین و تجزيه و تحلیل آن‌هاست نه اثبات گزارهها. روش اصلی وی در داوری، روشهای عقلی از سنخ روش هاى مرسوم در فلسفة عرفان و معرفت شناسى عرفانى است.<ref> ر.ک: شریعت‌نیا، زینب ص237</ref>
نویسنده درصدد بیان مبادی، مباحث ضروری و مقدماتی، تبیین و تجزيه و تحلیل آن‌هاست نه اثبات گزاره‌ها. روش اصلی وی در داوری، روشهای عقلی از سنخ روش هاى مرسوم در فلسفة عرفان و معرفت شناسى عرفانى است.<ref> ر.ک: شریعت‌نیا، زینب ص237</ref>


قابل توجه این که اثر برگزیده بیستمین همایش کتاب سال حوزه قرار گرفته است.<ref> [https://article.tebyan.net/461759 ر.ک: پایگاه تبیان، معرفی ماهیت معرفت عرفانی، اثر برگزیده بیستمین همایش کتاب سال حوزه]</ref>
قابل توجه این که اثر برگزیده بیستمین همایش کتاب سال حوزه قرار گرفته است.<ref> [https://article.tebyan.net/461759 ر.ک: پایگاه تبیان، معرفی ماهیت معرفت عرفانی، اثر برگزیده بیستمین همایش کتاب سال حوزه]</ref>