مختصر أحسن الخلال المختصرة من کتاب الخصال: تفاوت میان نسخه‌ها

'''مختصر أحسن الخلال المختصرة من كتاب الخصال'''، اثر شیخ تقی‌الدین ابراهیم بن علی کفعمی عاملی (متوفی 905ق)، تلخیصی است از کتاب «أحسن الخلال المختصرة من كتاب الخصال»، نوشته قاضی سید نجم‌الدین مهنا بن سنان حسینی مدنی (متوفی 754ق) که آن نیز تلخیص کتاب «الخصال» شیخ صدوق (ح 305-381ق‌/ح‌917-991م‌) است. کتاب با تحقیق سید عقیل محسن عبود صالح حلی، منتشر شده است.

یکی از فواید و آثار اختصار کتب و تألیفات پیشینیان، این است که می‌تواند برخی از آثار و کتب حدیثی مفید و ارزشمند را از آسیب و زیان محافظت نموده و به انتقال آنها به نسل‌های بعدی، کمک کند؛ همان طور که در اثر حاضر، چنین است و کفعمی، ابوابی از کتاب «أحسن الخلال» را که نجم‌الدین مهنا بن سنان، آن را در تلخیص کتاب «الخصال» شیخ صدوق نوشته، مجددا خلاصه نموده است<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص6</ref>.

کتاب «الخصال»، یکی از کتب مهم حدیثی است که نویسنده در آن، به ضبط و تدوین احادیثی پرداخته است که شامل برشمردن خصوصیات ممدوح یا مذموم است و در هر حدیثی، تعداد معین و مشخصی از خصوصیات و صفات ممدوح یا مذموم ذکر شده است. کتاب در باب و موضوع خود، کتابی منحصربه‌فرد و ممتاز بوده که مملو از احادیث گران‌بهایی است که دلالت بر اخلاق نیکو و موعظه و درس و احکام حلال و حرام دارد. ازاین‌رو، این کتاب، همواره مورد توجه علما بوده و یکی از شواهد این امر، این است است که اثر حاضر، تلخیص اختصار آن می‌باشد و آنچه نشان‌دهنده اهمیت و ارزش کتاب حاضر است، این است که اگر این کتاب موجود نبود، اثری از کتاب «أحسن الخصال» نیز در میان قفسه‌ها و گنجینه‌های کتابخانه‌ها، موجود نبود و این تلخیص، دلیل و سببی است برای حفظ کتابی که هنوز جایگاه و ارزش آن، به‌خوبی دانسته نشده است<ref>ر.ک: همان، ص6-7</ref>.

اثر حاضر، پس از کتاب «مختصر كتاب ثواب الأعمال»، دومین کتاب از کشکول کفعمی تحت عنوان «حديقة النفوس و حجلة العروس» می‌باشد که منتشر شده است<ref>ر.ک: همان، ص7</ref>.

کتاب با مقدمه مفصل و جامعی از محقق آغاز شده که در آن، ضمن معرفی کتاب و اشاره به موضوع و ویژگی‌های آن، به شرح حال شیخ صدوق، مهنا بن سنان و کفعمی، پرداخته شده است<ref>ر.ک: همان، ص9-43</ref>.