۱۴۵٬۰۰۳
ویرایش
صور خیال متعالیه: خوانش صدرایی اندیشههای صائب تبریزی: تفاوت میان نسخهها
صور خیال متعالیه: خوانش صدرایی اندیشههای صائب تبریزی (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۱۲ ژوئن ۲۰۲۴، ساعت ۰۰:۲۶
، ۱۲ ژوئن ۲۰۲۴بدون خلاصۀ ویرایش
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۵: | خط ۲۵: | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''صور خیال متعالیه: خوانش صدرایی اندیشههای صائب تبریزی''' تألیف محمود | '''صور خیال متعالیه: خوانش صدرایی اندیشههای صائب تبریزی''' تألیف [[فتوحی، محمود|محمود فتوحی]]، ین کتاب خوانشی تطبیقی است میان اندیشهها و ایماژهای شعری [[صائب، محمدعلی|صائب تبریزی]] و آرای وجودگرایانۀ حکمت متعالیه؛ شعر نازکخیال [[صائب، محمدعلی|صائب]] و حکمت متعالیۀ [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|صدرا]] که هر دو در سدۀ یازدهم هجری در مرکز ایران از بطن یک دگرگونی فرهنگی، سیاسی و اعتقادی برآمدهاند. | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
| خط ۳۱: | خط ۳۱: | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
پس از حافظ که به روایتی قلۀ ادب فارسی است، شعر فارسی تا عبدالرحمان جامی در سرازیری تکرار و کلیشهسازی بر مدار الگوها و انگارههای افلاطونی و سینوی افتاده بود. در قرن دهم از آسمان عرفان به زمین عشق وقوعی فرود آمد و در قرن یازدهم شیوههای متنوعی در شعر پدید آمد که عموماً با نام «طرز تازه» معرفی میشد. از آن میان طرز نازکخیال با پیشتازی صائب تبریزی به دلیل تازگی بیان و نگریستار همبسته و اشتمال بر حکمت شاعرانه جایگاه بالاتری از همعصرانش به دست آورد. | پس از [[حافظ، شمسالدین محمد|حافظ]] که به روایتی قلۀ ادب فارسی است، شعر فارسی تا [[جامی، عبدالرحمن|عبدالرحمان جامی]] در سرازیری تکرار و کلیشهسازی بر مدار الگوها و انگارههای افلاطونی و سینوی افتاده بود. در قرن دهم از آسمان عرفان به زمین عشق وقوعی فرود آمد و در قرن یازدهم شیوههای متنوعی در شعر پدید آمد که عموماً با نام «طرز تازه» معرفی میشد. از آن میان طرز نازکخیال با پیشتازی [[صائب، محمدعلی|صائب تبریزی]] به دلیل تازگی بیان و نگریستار همبسته و اشتمال بر حکمت شاعرانه جایگاه بالاتری از همعصرانش به دست آورد. | ||
این کتاب خوانشی تطبیقی است میان اندیشهها و ایماژهای شعری صائب تبریزی و آرای وجودگرایانۀ حکمت متعالیه؛ شعر نازکخیال صائب و حکمت متعالیۀ صدرا که هر دو در سدۀ یازدهم هجری در مرکز ایران از بطن یک دگرگونی فرهنگی، سیاسی و اعتقادی برآمدهاند. | این کتاب خوانشی تطبیقی است میان اندیشهها و ایماژهای شعری [[صائب، محمدعلی|صائب تبریزی]] و آرای وجودگرایانۀ حکمت متعالیه؛ شعر نازکخیال صائب و حکمت متعالیۀ [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|صدرا]] که هر دو در سدۀ یازدهم هجری در مرکز ایران از بطن یک دگرگونی فرهنگی، سیاسی و اعتقادی برآمدهاند. | ||
فیلسوف به موضوعی میاندیشد و با تفکر منطقی به یک ایده دربارۀ آن موضوع میرسد و با روش استدلالی، فکر خود را بیان میکند؛ شاعر هم به همان موضوع میاندیشد و با تخیل دربارۀ آن به یک فکر یا مضمون میرسد و با اسلوب شاعرانه و در قالب صورتهای خیالی آن فکر را بیان میکند. به دیگر سخن آنچه فیلسوف با روش تحلیلی و از طریق استدلال منطقی آشکار میکند، شاعر با روش تخیلی و از طریق قیاس و محاکات میتوان آن را در صورتهای خیالی پدیدار کند و به دد ایماژهای شاعرانه به آن شکل دهد. | فیلسوف به موضوعی میاندیشد و با تفکر منطقی به یک ایده دربارۀ آن موضوع میرسد و با روش استدلالی، فکر خود را بیان میکند؛ شاعر هم به همان موضوع میاندیشد و با تخیل دربارۀ آن به یک فکر یا مضمون میرسد و با اسلوب شاعرانه و در قالب صورتهای خیالی آن فکر را بیان میکند. به دیگر سخن آنچه فیلسوف با روش تحلیلی و از طریق استدلال منطقی آشکار میکند، شاعر با روش تخیلی و از طریق قیاس و محاکات میتوان آن را در صورتهای خیالی پدیدار کند و به دد ایماژهای شاعرانه به آن شکل دهد. | ||
| خط ۵۱: | خط ۵۱: | ||
فصل دوم به اختلاف میان دو دیدگاه فلسفی در حکمت متعالیه و حکمت مشاء میپردازد تا تصویری از سپهر فکری ایران در زمان ظهور مکتب نازکخیال شعر فارسی ارائه کند. | فصل دوم به اختلاف میان دو دیدگاه فلسفی در حکمت متعالیه و حکمت مشاء میپردازد تا تصویری از سپهر فکری ایران در زمان ظهور مکتب نازکخیال شعر فارسی ارائه کند. | ||
فصل سوم از وجود و اصالت آن در کار صدرا و صائب میآغازد و در فصل چهارم به سوی طبیعت و حرکت جوهری در گیتی میآید؛ آنگاه در فصل پنجم سراغ جان را میگیرد که اساس وجود آدمی است و این جان از بدن و در بدن است؛ ماجرای بدن و حرکت کمالی آن را در فصل ششم بررسی میکند؛ عالیترین نمود بدن، در زیبایی و حسن است که موضوع فصل هفتم است و صائب در این زمینه آرای مختلفی دارد. در فصل هشتم به پیامد زیبایی بدن یعنی عشق مجازی میرسد که از مسائل جنجالی است و آخرین فصل هم از پدیدهای بحث میکند که یکی از دو اقلیم جستجوی حقیقت در این کتاب است یعنی از شعر و مسائل آن. هر فصل فرجامهای کوتاه دارد که بیشتر دربرگیرندۀ جمعبندی مطالب فصل و دیدگاه انتقادی و تطبیقی نگارنده پیرامون مطالب آن فصل است. بخش فرجامین کتاب نیز دربرگیرندۀ جمعبندی یافتهها و فرجام این پژوهش با نگاهی انتقادی و تطبیقی است. | فصل سوم از وجود و اصالت آن در کار [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|صدرا]] و [[صائب، محمدعلی|صائب]] میآغازد و در فصل چهارم به سوی طبیعت و حرکت جوهری در گیتی میآید؛ آنگاه در فصل پنجم سراغ جان را میگیرد که اساس وجود آدمی است و این جان از بدن و در بدن است؛ ماجرای بدن و حرکت کمالی آن را در فصل ششم بررسی میکند؛ عالیترین نمود بدن، در زیبایی و حسن است که موضوع فصل هفتم است و صائب در این زمینه آرای مختلفی دارد. در فصل هشتم به پیامد زیبایی بدن یعنی عشق مجازی میرسد که از مسائل جنجالی است و آخرین فصل هم از پدیدهای بحث میکند که یکی از دو اقلیم جستجوی حقیقت در این کتاب است یعنی از شعر و مسائل آن. هر فصل فرجامهای کوتاه دارد که بیشتر دربرگیرندۀ جمعبندی مطالب فصل و دیدگاه انتقادی و تطبیقی نگارنده پیرامون مطالب آن فصل است. بخش فرجامین کتاب نیز دربرگیرندۀ جمعبندی یافتهها و فرجام این پژوهش با نگاهی انتقادی و تطبیقی است. | ||
پس از فصل نهم پیوستی است دربرگیرندۀ هفتصدبیت شاهد تحقیق که از دیوان صائب یا برخی شاعران قرن یازدهم و دوازدهم برای مستندکردن بحثهای درون متن دستچین شده است. درواقع هر بیت سندی است برای موضوع و مدعایی که در متن کتاب طرح شده است.<ref> [https://literaturelib.com/books/7144 ر.ک: کتابخانه تخصصی ادبیات] </ref> | پس از فصل نهم پیوستی است دربرگیرندۀ هفتصدبیت شاهد تحقیق که از [[دیوان صائب تبریزی|دیوان صائب]] یا برخی شاعران قرن یازدهم و دوازدهم برای مستندکردن بحثهای درون متن دستچین شده است. درواقع هر بیت سندی است برای موضوع و مدعایی که در متن کتاب طرح شده است.<ref> [https://literaturelib.com/books/7144 ر.ک: کتابخانه تخصصی ادبیات] </ref> | ||
==پانويس == | ==پانويس == | ||