۱۰۱٬۰۲۶
ویرایش
ابن بنا، احمد بن محمد: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۴۵: | خط ۴۵: | ||
==ولادت، محل زندگی== | ==ولادت، محل زندگی== | ||
در باب تاریخ ولادت او اختلاف است. ابن قاضى در یك جا، 646ق/1248م و در جای دیگر، 9 ذیحجة 654ق/28 دسامبر 1256م ذكر كرده و تنبكتى، به روایت از ابن | در باب تاریخ ولادت او اختلاف است. ابن قاضى در یك جا، 646ق/1248م و در جای دیگر، 9 ذیحجة 654ق/28 دسامبر 1256م ذكر كرده و تنبكتى، به روایت از [[ابن فارس، احمد بن فارس|ابن زكریا]]، تولد او را در 649ق یاد كرده است. در این‌كه ابن بنا در مراكش متولد شده است، ظاهراً اختلافى نیست، با این‌همه، برخى او را غرناطى و برخى دیگر سرقسطى نامیده‌اند، البته دور نیست كه پدر یا نیای او در اصل از اندلس بوده و در دوران پرآشوب نزاع‌های میان مسلمانان و مسیحیان اسپانیا، به مغرب كوچیده باشد. به هر حال ابن بنا به سبب شغل پدر (بنایى) به ابن بنا موسوم شد. درباره لقب دیگر او: عددی یا عُدوی باید گفت، اگرچه اشتغال به ریاضیات، این احتمال را به بار مى‌آورد كه بدین سبب او را عددی نامیده باشند، ولى به نظر مى‌رسد كه وی در واقع به «العدوة» - نام منطقه‌ای در مراكش - انتساب یافته باشد، خاصه كه یكى از شاگردانش در آن‌جا به محضر او شتافت. درباره دوران رشد وی اطلاعى در دست نیست. ابن رشید كه از یاران و معاصران ابن بنا بود و در اثر خود از وی یاد كرده، از زندگى او سخنى به میان نیاورده است. | ||
==اساتید== | ==اساتید== | ||
بیشتر اطلاعات ما از ابن بنّا درباره استادان متعدد اوست كه علوم و فنون مختلف را نزد آنان آموخته است. در آغاز، قرآن را نزد ابوعبدالله ابن مبشر و على‌صالح الاحدب، عروض و همچنین برخى از مسائل میراث را نزد ابوبكر قلوسى (ملقب به الفار = موش)، الكتاب سیبویه و كراسة جزولى را در محضر ابواسحاق بن عبدالسلام | بیشتر اطلاعات ما از ابن بنّا درباره استادان متعدد اوست كه علوم و فنون مختلف را نزد آنان آموخته است. در آغاز، قرآن را نزد ابوعبدالله ابن مبشر و على‌صالح الاحدب، عروض و همچنین برخى از مسائل میراث را نزد ابوبكر قلوسى (ملقب به الفار = موش)، [[كتاب سيبويه و يليه تحصيل عين الذهب من معدن جوهر الأدب في علم مجازات العرب|الكتاب سیبویه]] و كراسة جزولى را در محضر [[ابواسحاق بن عبدالسلام صنهاج]]ى، حدیث را از ابن الدهاق، فقه را از ابوعمران زناتى و دو كتاب غزالى، المعیار و المستصفى را از ابوالولید بن ابى‌بكر محمد بن حجاج، ادب عرب را نزد قاضى محمد بن على بن یحیى الشریف، هیأت و نجوم را نزد [[عبدالله بن مخلوف سجلماسى]]، ریاضیات را نزد عبدالله بن حجله، و طب را نزد طبیبى معروف به مریخ بیاموخت. مشهورترین كسى كه در اعتلای علمى و شهرت ابن بنا كوشید، شیخ [[عبدالرحمان هزمیری]]، صوفى و رهبر دینى معروف مغرب بود كه ابن بنا در طریقه او وارد شد و توسط همو یك سال عزلت گزید و چنان‌كه خود گفته در این سیر و سلوك، شگفتی‌ها دید. | ||
==شاگردان== | ==شاگردان== | ||
ابن بنا در روزگاری كه به دانش شهره بود، به كار تدریس نیز مى‌پرداخت و شاگردانى پرورش داد و باز نهاد كه میراث علمى او را به شرق و غرب منتقل كردند. از آن میان مى‌توان از احمد بن ابراهیم بن احمد بن صفوان، ریاضى‌دان، ادیب و لغوی، ابوزید عبدالرحمان اللجایى منجم مشهور و ابوعبدالله اُبُلى كه خود استاد ابن خلدون بود، نام برد. وی گذشته از آن‌كه در علوم، دستى قوی داشت، تحت تأثیر شیخ هزمیری به پیش‌گویى نیز مى‌پرداخت و گفته‌اند كه زمان مرگ امیر ابوسعید بن یعقوب مرینى را به درخواست خود او پیش‌بینى كرد. همچنین موارد مشابه دیگری نیز از او نقل شده است، اما آن‌چه او را به عنوان یك دانشمند مشهور كرد، توجه او به ریاضیات و نجوم بود. به گفته ورنت، كتاب منهاج الطالب او، كتابى بسیار مفید برای محاسبه پدیده‌های زودگذر و حاوی جداول نجومى است. كتاب تلخیص اعمال الحساب او نیز حاوی قاعدة خطأین (دو خطا) است (طریقه‌ای در حل بعضى از مسائل ساده ریاضى به وسیله فرض دو عدد دلخواه) كه در تعیین جذر تقریبى اعداد گنگ به كار مى‌رود. | ابن بنا در روزگاری كه به دانش شهره بود، به كار تدریس نیز مى‌پرداخت و شاگردانى پرورش داد و باز نهاد كه میراث علمى او را به شرق و غرب منتقل كردند. از آن میان مى‌توان از احمد بن ابراهیم بن احمد بن صفوان، ریاضى‌دان، ادیب و لغوی، ابوزید عبدالرحمان اللجایى منجم مشهور و ابوعبدالله اُبُلى كه خود استاد ابن خلدون بود، نام برد. وی گذشته از آن‌كه در علوم، دستى قوی داشت، تحت تأثیر شیخ هزمیری به پیش‌گویى نیز مى‌پرداخت و گفته‌اند كه زمان مرگ امیر ابوسعید بن یعقوب مرینى را به درخواست خود او پیش‌بینى كرد. همچنین موارد مشابه دیگری نیز از او نقل شده است، اما آن‌چه او را به عنوان یك دانشمند مشهور كرد، توجه او به ریاضیات و نجوم بود. به گفته ورنت، كتاب منهاج الطالب او، كتابى بسیار مفید برای محاسبه پدیده‌های زودگذر و حاوی جداول نجومى است. كتاب تلخیص اعمال الحساب او نیز حاوی قاعدة خطأین (دو خطا) است (طریقه‌ای در حل بعضى از مسائل ساده ریاضى به وسیله فرض دو عدد دلخواه) كه در تعیین جذر تقریبى اعداد گنگ به كار مى‌رود. | ||