۱۰۱٬۴۱۲
ویرایش
ناصرخسرو قبادیانی (از مجموعۀ «از ایران چه می‌دانم؟؛ 165»: تفاوت میان نسخه‌ها
ناصرخسرو قبادیانی (از مجموعۀ «از ایران چه می‌دانم؟؛ 165» (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۳ ژوئن ۲۰۲۴، ساعت ۱۸:۲۵
، ۳ ژوئنبدون خلاصۀ ویرایش
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۵: | خط ۲۵: | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''ناصرخسرو قبادیانی (از مجموعۀ «از ایران چه می‌دانم؟؛ 165»''' تألیف مینا | '''ناصرخسرو قبادیانی (از مجموعۀ «از ایران چه می‌دانم؟؛ 165»''' تألیف [[صفا، مینا|مینا صفا]]؛ این کتاب با هدف شناخت و معرفی [[ناصر خسرو|ناصرخسرو]] با تأکید بر جنبه‌های ایرانی اندیشۀ ناصرخسرو، تمایلات ایران‌گرای [[ناصر خسرو|ناصرخسرو]] و جستجوی عناصر حکمت ایران باستان در اندیشل او نگاشته شده است که آن را از دیگر آثار موجود دربارۀ اندیشه‌ها و زندگی [[ناصر خسرو|ناصرخسرو]] متمایز می‌کند. | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
کتاب در سه فصل به نگارش درآمده است. | کتاب در سه فصل به نگارش درآمده است. | ||
فصل یکم: زندگی و زمانۀ ناصرخسرو | |||
فصل یکم: زندگی و زمانۀ [[ناصر خسرو|ناصرخسرو]] | |||
فصل دوم: حجت اسماعیلیان | فصل دوم: حجت اسماعیلیان | ||
فصل سوم: آثار و اندیشه‌های ناصرخسرو | فصل سوم: آثار و اندیشه‌های [[ناصر خسرو|ناصرخسرو]] | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
ناصر دهقان‌زاده‌ای بود که به شهرت پدر به ناصرخسرو و به نام زادگاه به ناصرخسرو و به دنبال اشتغال و سکنی در مرو به ناصرخسرو قبادیانی مروزی شهره گردید. تمکن ناصرخسرو از خلال ابیاتش آشکار است؛ او در کنار شغل دهقانی، همانند دیگر اعضای خاندانش در خدمت دیوان و دربار شاهان وقت درآمد. علم و حکمت ناصرخسرو نه‌تنها او را به جایگاه والایی در دستگاه‌های حکومتی رساند، بلکه ذوق و طبع لطیفش او را همنشین بزم و سفرۀ شاهان و امیران کرد. | ناصر دهقان‌زاده‌ای بود که به شهرت پدر به [[ناصر خسرو|ناصرخسرو]] و به نام زادگاه به [[ناصر خسرو|ناصرخسرو]] و به دنبال اشتغال و سکنی در مرو به [[ناصر خسرو|ناصرخسرو قبادیانی مروزی]] شهره گردید. تمکن [[ناصر خسرو|ناصرخسرو]] از خلال ابیاتش آشکار است؛ او در کنار شغل دهقانی، همانند دیگر اعضای خاندانش در خدمت دیوان و دربار شاهان وقت درآمد. علم و حکمت ناصرخسرو نه‌تنها او را به جایگاه والایی در دستگاه‌های حکومتی رساند، بلکه ذوق و طبع لطیفش او را همنشین بزم و سفرۀ شاهان و امیران کرد. | ||
یکی از وجوه مهم زندگی ناصرخسرو طلب علم و دانش حقیقی بود که چنان جان او را بی‌قرار می‌کرد که در اکناف و اطراف عالم آن را می‌جست. جزم‌اندیشی، روح حاکم بر عصر ناصرخسرو بود و چنان مانع بزرگی بر سر راه ناصرخسرو می‌نمود که او را به حسرت روزگار سعد سامانیان می‌نشاند. با وجود این، عزم و ارادۀ راسخ ناصرخسرو او را در طلب حقیقت به تحقیق در علوم و مذاهب و ادیان مختلف کشاند. | یکی از وجوه مهم زندگی [[ناصر خسرو|ناصرخسرو]] طلب علم و دانش حقیقی بود که چنان جان او را بی‌قرار می‌کرد که در اکناف و اطراف عالم آن را می‌جست. جزم‌اندیشی، روح حاکم بر عصر [[ناصر خسرو|ناصرخسرو]] بود و چنان مانع بزرگی بر سر راه ناصرخسرو می‌نمود که او را به حسرت روزگار سعد سامانیان می‌نشاند. با وجود این، عزم و ارادۀ راسخ ناصرخسرو او را در طلب حقیقت به تحقیق در علوم و مذاهب و ادیان مختلف کشاند. | ||
مذهب اسماعیلی، یکی از فرق زنده و فعال در عصر ناصرخسرو بود که سرکوب شدید از جانب دستگاه حکومت شرق داعیان و پیروان این مذهب را در خراسان و ماوراءالنهر به تقیه و فعالیت در خفا کشاند. بی‌شک ناصرخسرو در پرسشگری و جستجوی خود با اندیشه‌ها و آموزه‌های مذهب اسماعیلی نیز آشنا شده و شاید در خراسان تحت نظر یکی داعی اسماعیلی در مراتب نخستین این مذهب پیش رفته بود. | مذهب اسماعیلی، یکی از فرق زنده و فعال در عصر ناصرخسرو بود که سرکوب شدید از جانب دستگاه حکومت شرق داعیان و پیروان این مذهب را در خراسان و ماوراءالنهر به تقیه و فعالیت در خفا کشاند. بی‌شک ناصرخسرو در پرسشگری و جستجوی خود با اندیشه‌ها و آموزه‌های مذهب اسماعیلی نیز آشنا شده و شاید در خراسان تحت نظر یکی داعی اسماعیلی در مراتب نخستین این مذهب پیش رفته بود. | ||
ناصرخسرو تحول روحی خود را با عنوان الهام و خوابی شبانه در سن 42 سالگی اعلام کرد و در پوشش سفر حج از مسیری غیرمعمول که او را تحت حمایت خاندان‌های کهن ایرانی و پیروان مذهب اسماعیلی قرار می‌داد، راهی مصر شد. سفر ناصرخسرو به غرب شش‌سال طول کشید که طی آن چهار بار به عربستان سفر کرد و موفق به زیارت خانۀ خدا شد. هرآنچه ناصر می‌جست در این سفر برای او تحقق یافت و جان عطشناک او را سیراب کرد. | [[ناصر خسرو|ناصرخسرو]] تحول روحی خود را با عنوان الهام و خوابی شبانه در سن 42 سالگی اعلام کرد و در پوشش سفر حج از مسیری غیرمعمول که او را تحت حمایت خاندان‌های کهن ایرانی و پیروان مذهب اسماعیلی قرار می‌داد، راهی مصر شد. سفر [[ناصر خسرو|ناصرخسرو]] به غرب شش‌سال طول کشید که طی آن چهار بار به عربستان سفر کرد و موفق به زیارت خانۀ خدا شد. هرآنچه ناصر می‌جست در این سفر برای او تحقق یافت و جان عطشناک او را سیراب کرد. | ||
پنجرۀ شناخت احوال و افکار | پنجرۀ شناخت احوال و افکار [[ناصر خسرو|ناصرخسرو]]، آثار او به‌ویژه دیوان اوست که عصارۀ مهم‌ترین دستاوردهای او در زمینه‌های گوناگون اخلاق، فقه، شریعت، حکمت و علوم مختلف را دربر دارند. اکتشافات تاریخی و باستان‌شناختی و مطالعات مردم‌شناختی دانشمندان، به پیشتازی محققان روس از نیمۀ دوم قرن نوزدهم میلادی به معرفی ناصرخسرو و آثار او به جهانیان انجامید و آغازگر مطالعاتی در زمینه‌های گوناگون زندگی، شخصیت، باورها و آموزه‌های [[ناصر خسرو|ناصرخسرو]] شد. | ||
این کتاب با هدف شناخت و معرفی ناصرخسرو با تأکید بر جنبه‌های ایرانی اندیشۀ | این کتاب با هدف شناخت و معرفی [[ناصر خسرو|ناصرخسرو]] با تأکید بر جنبه‌های ایرانی اندیشۀ [[ناصر خسرو|ناصرخسرو]]، تمایلات ایران‌گرای ناصرخسرو و جستجوی عناصر حکمت ایران باستان در اندیشل او نگاشته شده است که آن را از دیگر آثار موجود دربارۀ اندیشه‌ها و زندگی ناصرخسرو متمایز می‌کند. | ||
کتاب از سه فصل تشکیل شده است؛ فصل نخست به مسائل پیرامون شناخت | کتاب از سه فصل تشکیل شده است؛ فصل نخست به مسائل پیرامون شناخت [[ناصر خسرو|ناصرخسرو]]، بافت اجتماعی ـ مذهبی، بستر فکری، تمایلات ایران‌گرای ناصرخسرو و تأثیر حکمت ایران باستان در اندیشه و آموزه‌های ناصرخسرو به‌ویژه در دو مورد معاد و آفرینش اختصاص دارد. | ||
مهم‌ترین بخش زندگی ناصرخسرو در ارتباط او با اسماعیلیان شکل گرفت؛ بنابراین در فصل دوم به شناخت بافت سیاسی خراسان و بدخشان و فعالیت‌های اسماعیلیان این نواحی، انقلاب‌های مذهبی و تحولات ملی حوزۀ شمال شرقی ایران و مشاغل و مناصب اداری ناصرخسرو، ارتباط مستقیم ناصرخسرو با اسماعیلیه و وجوه متفاوت آن، همانند سفر به مصر و جایگاه ناصرخسرو در دستگاه اسماعیلیه پرداخته شده است. | مهم‌ترین بخش زندگی [[ناصر خسرو|ناصرخسرو]] در ارتباط او با اسماعیلیان شکل گرفت؛ بنابراین در فصل دوم به شناخت بافت سیاسی خراسان و بدخشان و فعالیت‌های اسماعیلیان این نواحی، انقلاب‌های مذهبی و تحولات ملی حوزۀ شمال شرقی ایران و مشاغل و مناصب اداری ناصرخسرو، ارتباط مستقیم ناصرخسرو با اسماعیلیه و وجوه متفاوت آن، همانند سفر به مصر و جایگاه ناصرخسرو در دستگاه اسماعیلیه پرداخته شده است. | ||
زندگی ناصرخسرو پس از بازگشت از سفر غرب وقف تبلیغ و نگارش آموزه‌ها و اندیشه‌های اسماعیلی گردید که در فصل سوم آنها بررسی شده‌اند و به سبک نگارش و متون شعر و نثر ناصرخسرو که به طور قطعی و مسلم از مکتوبات او شناخته می‌شود، پرداخته شده است.<ref> [https://literaturelib.com/books/7482 ر.ک: کتابخانه تخصصی ادبیات] </ref> | زندگی [[ناصر خسرو|ناصرخسرو]] پس از بازگشت از سفر غرب وقف تبلیغ و نگارش آموزه‌ها و اندیشه‌های اسماعیلی گردید که در فصل سوم آنها بررسی شده‌اند و به سبک نگارش و متون شعر و نثر [[ناصر خسرو|ناصرخسرو]] که به طور قطعی و مسلم از مکتوبات او شناخته می‌شود، پرداخته شده است.<ref> [https://literaturelib.com/books/7482 ر.ک: کتابخانه تخصصی ادبیات] </ref> | ||
==پانويس == | ==پانويس == | ||