اندیشه‌ی ابن خلدون؛ عصبیت و دولت: تفاوت میان نسخه‌ها

مقدمه‌ی کتاب [[ابن خلدون، عبدالرحمن بن محمد|ابن خلدون]] از حیث بحث و مطالعه اشباع شده است اگرچه بخش عمده‌ی ابهامی که [[ابن خلدون، عبدالرحمن بن محمد|ابن خلدون]] پژوهان با آن روبه رو هستند از خود مقدمه‌ی [[ابن خلدون، عبدالرحمن بن محمد|ابن خلدون]] سرچشمه می‌گیرد. چون جملات سربسته و واژگان بدون شرح و ترکیب‌های پیچیده‌ای که هر پژوهشگری را گیج و منگ می‌کند در آن فراوان است. [[ابن خلدون، عبدالرحمن بن محمد|ابن خلدون]] پژوهان اکثرا برای تأکید بر اصالت اندیشه‌ها و نوآوری نظریه‌های او و برای ستایش از وی به عنوان اندیشمندی مبتکر که هیچ یک از پیشینیان، چه یونانی و چه مسلمان، بر او پیشی نگرفته‌اند به بسیاری از آرای وی روی آورده‌اند که در حوزه‌ی سیاست و اجتماع و اقتصاد گفته است. بسیاری از کسانی که این راه را برگزیده‌اند به یقین معتقدند که اندیشه‌ی بشری تنها زمانی متوجه حقایق اجتماعی و سیاسی کشف شده توسط [[ابن خلدون، عبدالرحمن بن محمد|ابن خلدون]] شد که مقدمه‌ی او پس از پنج سده از زمان مرگش به چاپ رسیده بود. و بدین ترتیب آنان وقتی به یادآوری آرای [[ابن خلدون، عبدالرحمن بن محمد|ابن خلدون]] می‌پردازند ذهنشان به سوی سایر اندیشمندان سمت و سو می‌گیرد و به دیگر پیشاهنگان بزرگ مطالعات اجتماعی نوین ورهبران مذاهب اجتماعی و اقتصادی دوران حاضر می‌گراید. خطای روش شناختی از همین جا آب می‌خورد، خطایی که بسیاری از دوستداران [[ابن خلدون، عبدالرحمن بن محمد|ابن خلدون]] با اینکه آن را تذکر می‌دهند در گردابش افتاده‌اند. و منظور از آن خطا نگرشی است که با دیده‌ی اکنون می‌نگرد و از مبدأ اندیشه‌ی معاصر می آغازد تا آرا و نظریه‌های اجتماعی و سیاسی و اقتصادی وارده در مقدمه را بفهمد. در حالی که اندیشه‌ی اجتماعی هماره به دوره‌ای که در آن جلوه گر شده و به گرفتاری‌های مردمان آن دوره وابسته است؛ از این رو، هویت حقیقی خویش و دلالت صحیح خود را از دست خواهد داد، اگر برای فهم آن در پرتو داده‌های دوره‌ای دیگر بکوشیم که تفاوت گسترده‌ای با آن دوره دارد؛ همچون تفاوت آشکار و ملموسی که میان همه‌ی حوزه‌های دوره‌ی میانه با دوره‌ی معاصر وجود دارد. این درست همان نکته‌ای است که [[ابن خلدون، عبدالرحمن بن محمد|ابن خلدون]] در باب آن هشدارمان می‌دهد، آن گاه که با قدرت پای می‌فشارد که «از اغلاط پوشیده‌ی تاریخ، از یاد بردن این اصل است که احوال امت‌ها و نسل‌ها در نتیجه‌ی تبدل و تغییر اعصار و گذشت روزگار تغییر می‌پذیرد».<ref> [https://www.historylib.com/books/2395 ر.ک: کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران] </ref>