الأندلس في اقتباس الأنوار و في اختصار اقتباس الأنوار: تفاوت میان نسخه‌ها

'''الأندلس في اقتباس الأنوار و في اختصار اقتباس الأنوار'''، مشتمل بر دو اثر «اقتباس الأنوار و التماس الأزهار في أنساب الصحابة و رواة الآثار» ابومحمد رُشاطی (متوفی 542ق) و «اختصار اقتباس الأنوار» ابن خراط اشبیلی (متوفی 581ق)، در معرفی شهرها و اماکن اندلس و علما و شعرای اندلس است. کتاب با مقدمه و تحقیق ایمیلیو مولینا و خاشینتو بوسل بیلا منتشر شده است.

«اقتباس الأنوار»، مهم‌ترین اثر رشاطی است که به اسلوب انساب عبدالکریم سمعانی (متوفی 562ق) نوشته شده است. به گفته خود ابن بشکوال، رشاطی به او برای این کتاب و دیگر روایاتش اجاز داده بود. از این اثر چند نسخه خطی باقی مانده است. مجدالدین اسماعیل بن ابراهیم بلبیسی (متوفی 802ق) آن را خلاصه کرده و مطالبی نیز بر آن افزوده و نام آن را القَبَس نهاده است. کتاب الاقتباس یکی از منابع مؤلفان سیره نبوی بوده و در آثار مربوط به سیره و شرح ‌حال صحابه از آن استفاده شده است. ابن سیدالناس (متوفی 734ق) در تألیف کتاب «عيون ‌الأثر» از این کتاب سود جسته و شیوه خود را در روایت از این کتاب توضیح داده است. ابن حجر عسقلانی (متوفی 852ق) نیز در کتاب «الإصابة» از این کتاب بهره برده و پیوسته از آن نقل کرده است<ref>ر.ک: میرکریمی، صفیه، ج19، ص816</ref>‏.

نویسنده به بسیاری از منابعی که مطالب کتابش را از آنها گرفته، اشاره کرده است؛ مانند: ابن فرضی (که فراوان به آن رجوع کرده است) و یعقوبی، رازی، ابن حارث، ابن حزم، ابوبکر زبیدی و...<ref>ر.ک: همان، ص322</ref>‏.

رشاطی در این کتابش ابتدا شهرها و مکان‌های اندلس، یعنی اشونه، اقلیش، البیره، انده، اندلس و اوریوله<ref>ر.ک: متن کتاب، ص15-21</ref>‏ و پس از آن در ضمن پنج «سفر»، 40 شهر و روستای اندلس را معرفی کرده است<ref>ر.ک: همان، ص25-95</ref>؛ البته ظاهراً سفرهای دوم و چهارم از نسخه افتاده است. ‏

کتاب، مشتمل بر اغلاط فراوانی است که بسیاری از آنها غلط چاپی است. دکتر شاکر فحام، 35 مورد از آنها را با ذکر صحیح آنها در مقاله‌اش آورده است<ref>ر.ک: الفحام، شاکر، ص323-330</ref>‏.