پرش به محتوا

پنج رساله سیاسی از دوره قاجار: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'ت های ' به 'ت‌های '
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'ت های ' به 'ت‌های ')
خط ۳۶: خط ۳۶:
رساله‌های «[[سر مکتوم]]» و رساله «[[در اوضاع سیاسی ایران]]» به ترتیب از [[میرزا هدایت‌الله وزیر]] دفتر (1234، 1310 ق) و میرزا حسن خان سرتیپ ملقب به معتمد السلطان در بخش دوم جای گرفته اند. این رساله‌های انتقادی در کنار آثار انتقادی مهم دیگری که در دهه 1280 ق نوشته شده اند، ماحصد دوره‌ی پس از سقوط میرزا آقاخان نوری هستند. در این دوره حتی شاه هم به ضرورت و لزوم انجام اصلاحات در ایران پی برده، قدم هایی هرچند مقطعی، کوتاه، نابسنده و موقتی در جهت نوسازی نظام اداری - سیاسی ایران برداشته بود.
رساله‌های «[[سر مکتوم]]» و رساله «[[در اوضاع سیاسی ایران]]» به ترتیب از [[میرزا هدایت‌الله وزیر]] دفتر (1234، 1310 ق) و میرزا حسن خان سرتیپ ملقب به معتمد السلطان در بخش دوم جای گرفته اند. این رساله‌های انتقادی در کنار آثار انتقادی مهم دیگری که در دهه 1280 ق نوشته شده اند، ماحصد دوره‌ی پس از سقوط میرزا آقاخان نوری هستند. در این دوره حتی شاه هم به ضرورت و لزوم انجام اصلاحات در ایران پی برده، قدم هایی هرچند مقطعی، کوتاه، نابسنده و موقتی در جهت نوسازی نظام اداری - سیاسی ایران برداشته بود.


درباره چرایی انتخاب رساله‌های پنج گانه حاضر باید گفت به دلیل شکست ایران در جنگ با انگلیس که زمینه ساز انعقاد عهدنامه پاریس در سال 1273 ق و جدایی همیشگی بخشی دیگر از خاک ایران در دوره  قاجاریه گردید، تنها یکی از نشانه‌های روند ضعف و زوال و انحطاطی بود که ایران زمین از دهه‌های پیش به آن گرفتار آمده بود. بی ثباتی طولانی مدت سیاسی پس از سقوط صفویه تا روی کار آمدن حکومت قاجاریه و روند رو به افزایش احساس بیگانگی برخی اقوام ایرانی مرزنشین با حکومت مرکزی، حضور و نفوذ همسایگان تحمیلی ای چون انگلستان و تلاش آن کشور در جهات حفظ منافع خود در هندوستان، ناکام ماندن اصلاحات میرزا تقی خان و نتایج و اثرات صدرات هفت ساله میرزا آقاخان نوری که بازنشستگی به شیوه اداری ایران پیش از امیرکبیر بود و شبهاتی درباره همکاری او با انگلیسی های وجود داشت، همه و همه زمینه ساز جدایی هرات از خاک ایران گردید. رویدادی که ضربه‌ای سهمگین بر حیثیت ایران و سلطنت قاجاریه وارد آورده پریشانی و اغتشاش امور اداری در دوره صدارت میرزا آقاخان و تفاوت های فاحش آن با دوره پیشین را در نظر شاه قاجاری عیان ساخته نه تنها به عزل او و فرزندان و اقوامش از مناصب دولتی انجامید که سبب ساز الغای منصب صدارت و تأسیس نهادهای جدید شبه قانون گذاری و وزارتخانه‌های جدید شد. <ref> [https://www.historylib.com/books/2213 ر.ک: کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران] </ref>
درباره چرایی انتخاب رساله‌های پنج گانه حاضر باید گفت به دلیل شکست ایران در جنگ با انگلیس که زمینه ساز انعقاد عهدنامه پاریس در سال 1273 ق و جدایی همیشگی بخشی دیگر از خاک ایران در دوره  قاجاریه گردید، تنها یکی از نشانه‌های روند ضعف و زوال و انحطاطی بود که ایران زمین از دهه‌های پیش به آن گرفتار آمده بود. بی ثباتی طولانی مدت سیاسی پس از سقوط صفویه تا روی کار آمدن حکومت قاجاریه و روند رو به افزایش احساس بیگانگی برخی اقوام ایرانی مرزنشین با حکومت مرکزی، حضور و نفوذ همسایگان تحمیلی ای چون انگلستان و تلاش آن کشور در جهات حفظ منافع خود در هندوستان، ناکام ماندن اصلاحات میرزا تقی خان و نتایج و اثرات صدرات هفت ساله میرزا آقاخان نوری که بازنشستگی به شیوه اداری ایران پیش از امیرکبیر بود و شبهاتی درباره همکاری او با انگلیسی های وجود داشت، همه و همه زمینه ساز جدایی هرات از خاک ایران گردید. رویدادی که ضربه‌ای سهمگین بر حیثیت ایران و سلطنت قاجاریه وارد آورده پریشانی و اغتشاش امور اداری در دوره صدارت میرزا آقاخان و تفاوت‌های فاحش آن با دوره پیشین را در نظر شاه قاجاری عیان ساخته نه تنها به عزل او و فرزندان و اقوامش از مناصب دولتی انجامید که سبب ساز الغای منصب صدارت و تأسیس نهادهای جدید شبه قانون گذاری و وزارتخانه‌های جدید شد. <ref> [https://www.historylib.com/books/2213 ر.ک: کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران] </ref>


==پانويس ==
==پانويس ==