پرش به محتوا

کتاب‌شناسی توصیفی رمان‌های تاریخی فارسی (1390-1350)؛ بررسی و خلاصه یکصد و سه رمان تاریخی فارسی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'م ترین' به 'م‌ترین'
جز (جایگزینی متن - 'ت ها،' به 'ت‌ها،')
جز (جایگزینی متن - 'م ترین' به 'م‌ترین')
خط ۳۹: خط ۳۹:
ترجمه‌ی رمان‌های تاریخی اروپایی در ساده شدن نثر فارسی نیز دخالت داشت و همین سادگی نثر تا حدی زمینه‌ی مناسب تحولات ادبی عمیق تر را در سال‌های بعد فراهم کرد. محمدباقر خسروی کرمانشاهی اولین رمان تاریخی فارسی را در سال 1284 شمسی تألیف کرد. با ظهور این رمان تا سال 1300 رمان‌های دیگری نیز نوشته شد که اگرچه از جهت تعداد بسیار نیست و به لحاظ ارزش و اعتبار هنری نیز جزء کارهای اولیه به شمار می‌رود، با این حال به عنوان اولین رمان‌های تاریخی و آغازگر این جریان فرهنگی شایان توجه و بررسی است.
ترجمه‌ی رمان‌های تاریخی اروپایی در ساده شدن نثر فارسی نیز دخالت داشت و همین سادگی نثر تا حدی زمینه‌ی مناسب تحولات ادبی عمیق تر را در سال‌های بعد فراهم کرد. محمدباقر خسروی کرمانشاهی اولین رمان تاریخی فارسی را در سال 1284 شمسی تألیف کرد. با ظهور این رمان تا سال 1300 رمان‌های دیگری نیز نوشته شد که اگرچه از جهت تعداد بسیار نیست و به لحاظ ارزش و اعتبار هنری نیز جزء کارهای اولیه به شمار می‌رود، با این حال به عنوان اولین رمان‌های تاریخی و آغازگر این جریان فرهنگی شایان توجه و بررسی است.


مهم ترین دلایل ظهور رمان تاریخی فارسی عبارت است از: وقوع انقلاب مشروطه و بروز فردگرایی، شکست انقلاب مشروطه و ظهور خوآگاهی ملی و تجدد خواهی بورژوازی است. زمینه‌های فرهنگی ظهور رمان تاریخی؛ روابط فرهنگی ایران با کشورهای خارجی، تأسیس مرکز علمی دارالفنون، نهضت ترجمه، بروز تحول در شیوه ها آموزشی، سنخیت رمان‌های تاریخی با داستان‌های عامیانه‌ی فارسی، وسعت دامنه‌ی منابع و موضوعات تاریخی است. به این ترتیب و در مجموع می‌توان گفت: رمان تاریخی، ایرانیان را با ساختار و محتوای نوع ادبی رمان آشنا ساخت و راه ورود انواع ادبی نوین را به ایران هموار ساخت، در ساده شدن نثر معاصر فارسی و زیبایی آن نقش مهمی داشت و در عین حال با حفظ پیوند خود با سنت‌های ادبی فارسی از ایجاد گسست فرهنگی به دلیل انقلاب مشروطیت جلوگیری کرد. از این رو گفته می شود که رمان تاریخی در حکم پلی است که میان سنت ادبی و تجدد بسته شده است، لذا روند تألیف رمان‌های تاریخی از ابعاد مختلف شایان توجه است و به دلالیل مختلفی می تواند موضوع مطالعات جدی قرار گیرد.
مهم‌ترین دلایل ظهور رمان تاریخی فارسی عبارت است از: وقوع انقلاب مشروطه و بروز فردگرایی، شکست انقلاب مشروطه و ظهور خوآگاهی ملی و تجدد خواهی بورژوازی است. زمینه‌های فرهنگی ظهور رمان تاریخی؛ روابط فرهنگی ایران با کشورهای خارجی، تأسیس مرکز علمی دارالفنون، نهضت ترجمه، بروز تحول در شیوه ها آموزشی، سنخیت رمان‌های تاریخی با داستان‌های عامیانه‌ی فارسی، وسعت دامنه‌ی منابع و موضوعات تاریخی است. به این ترتیب و در مجموع می‌توان گفت: رمان تاریخی، ایرانیان را با ساختار و محتوای نوع ادبی رمان آشنا ساخت و راه ورود انواع ادبی نوین را به ایران هموار ساخت، در ساده شدن نثر معاصر فارسی و زیبایی آن نقش مهمی داشت و در عین حال با حفظ پیوند خود با سنت‌های ادبی فارسی از ایجاد گسست فرهنگی به دلیل انقلاب مشروطیت جلوگیری کرد. از این رو گفته می شود که رمان تاریخی در حکم پلی است که میان سنت ادبی و تجدد بسته شده است، لذا روند تألیف رمان‌های تاریخی از ابعاد مختلف شایان توجه است و به دلالیل مختلفی می تواند موضوع مطالعات جدی قرار گیرد.


در این کتاب تعداد یکصد و سه رمان تاریخی که بر اساس اطلاعات موجود در پایگاه اطلاعاتی کتابخانه‌ی ملی در فاصله‌ی سال‌های 1350 تا 1390 منتشر شده، مورد بررسی قرار گرفته و معرفی شده است. ترتیب قرار گرفتن رمان‌ها در متن این کتاب، بر اساس اولین سال چاپ و انتشار آن‌ها بوده است. پس از آن رمان‌ها به صورت کلی مورد بررسی نهایی و جمع بندی قرار گرفته و نتایج این بررسی به صورت آمار و ارقام و نمودارهای مختلف، به مخاطبان محترم ارائه شده است.<ref> [https://www.historylib.com/books/2291 ر.ک: کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران] </ref>
در این کتاب تعداد یکصد و سه رمان تاریخی که بر اساس اطلاعات موجود در پایگاه اطلاعاتی کتابخانه‌ی ملی در فاصله‌ی سال‌های 1350 تا 1390 منتشر شده، مورد بررسی قرار گرفته و معرفی شده است. ترتیب قرار گرفتن رمان‌ها در متن این کتاب، بر اساس اولین سال چاپ و انتشار آن‌ها بوده است. پس از آن رمان‌ها به صورت کلی مورد بررسی نهایی و جمع بندی قرار گرفته و نتایج این بررسی به صورت آمار و ارقام و نمودارهای مختلف، به مخاطبان محترم ارائه شده است.<ref> [https://www.historylib.com/books/2291 ر.ک: کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران] </ref>