اخبار اهل‌بیت علیهم‌السلام در میراث مکتوب مدائنی: تفاوت میان نسخه‌ها

'''اخبار اهل‌بیت علیهم‌السلام در میراث مکتوب مدائنی''' تألیف [[مرادی نسب، حسین|حسین مرادی نسب]]، [[مداینی، علی بن محمد|مدائنی]] از مؤلفان برجسته‌ی قرن سوم است که با به کارگیری نبوغ علمی و اطلاعات گسترده‌ی خود در موضوعات مختلف و ریز آن، تحولاتی در گونه‌های تاریخ نگاری اسلامی فراهم آورد و مؤلفان پس از او به استمرار آن‌ها پرداختند. در این تألیف به سیر و گسترش و پیشگام بودن [[مداینی، علی بن محمد|مدائنی]] در برخی از موضوعات درباره‌ی اهل بیت(ع) پرداخته شده است. پژوهش هایی از این دست می تواند نقش اساسی در شناخت بهتر و دقیق تر از آثار مکتوب و احیای آن و سیر تطورات و گسترش تاریخ نگاری اسلامی را نشان دهد و زمینه را برای تحقیقات طالبان علم آماده کند.

فصل دوم: موضوعات اخبار اهل بیت(ع) در آثار مدائنی

[[مداینی، علی بن محمد|مدائنی]] از اخباریانی است که در تاریخ نگاری اسلامی قرن سوم نقش اساسی داشته است. وی در تک نگاری که زیر مجموعه‌ای از تاریخ نگای اسلامی است آثار بسیاری در موضوعات مختلف به رشته‌ی تحریر درآورده است. نبوغ علمی او دلالت بر آگاهی گسترده‌ی وی در زمینه‌های گوناگون علوم است به طوری که فهرست نگاران کتاب های بی شماری را برای او برشمرده اند که تنها نامی از آن‌ها در کتاب ها باقی مانده است و گزارش ها یا ذکر برخی از کتاب های او را می‌توان در تألیفات مؤلفان پس از او یافت.

هدف از پژوهش حاضر نشان دادن گستره‌ی فرهنگ و تمدن اسلامی در قرن سوم است که چگونه محدثانی همچون [[مداینی، علی بن محمد|مدائنی]] صرف نظر از مذهب، نقش اساسی در ایجاد شاخه‌های دانش تاریخ نگاری اسلامی داشته اند و مؤلفان پسینی در تکمیل دانش آنان کوشیده اند یا با ابتکارات نوی در طول تاریخ در شکوفایی این دانش ها نقش آفرین و تأثیرگذار در فرهنگ و تمدن اسلامی بوده‌اند. اگر بتوان در تمام موضوعاتی که [[مداینی، علی بن محمد|مدائنی]] آثاری نگاشته است تحقیقاتی انجام داد و در مجموعه‌ای گردآوری کرد به حق می‌توان آن مجموه را یک دایرة المعارف تمدنی و فرهنگی شمرد که نقش وی را در تاریخ نگاری اسلامی بیش از پیش آشکار می سازد.

در عین حال [[مداینی، علی بن محمد|مدائنی]] برخی از موضوعات خود را همانند بسیاری از محدثان گذشته از مؤلفان پیشین وام گرفته است؛ اما برخی از موضوعات نگاشته وی از ابتکارات بکر اوست که برخی از مؤلفان پس از او به موضوعات جدید او توجه کرده اند و درباره‌ی همان موضوع، کتاب نوشته‌اند. از سویی چون این کتاب های تک نگار، موجود نیست و از میان رفته است نمی‌توان آنان را با هم مقایسه کرد و تفاوت‌های آن را به دست آورد؛ اما با مراجعه به کتاب های دیگر می‌توان برخی از گزارش های دیگران در یک موضوع را با گزارش [[مداینی، علی بن محمد|مدائنی]] و دیگران سنجید و صحت و سقم آن را به دست آورد و حتی اضافات و کاستی ها را مشخص کرد. این کار جز با احیای آثار گذشتگان ممکن نیست. در پژوهش حاضر تلاش شده است تا کتاب هایی که فهرست نگاران و دیگران از [[مداینی، علی بن محمد|مدائنی]] درباره‌ی اهل بیت علیهم السلام نام برده‌اند، با ذکر عنوان موضوع آن تبیین شود و سیر تطورات و گسترش آن‌ها نشان داده شود. در این نوشتار گزارش هایی از [[مداینی، علی بن محمد|مدائنی]] درباره‌ی اهل بیت علیهم السلام که در منابع گوناگون بوده گردآوری شده و سپس به صورت موضوعی دسته بندی گردیده است اما آوردن این گزارش ها دلیل بر پذیرفتن همه‌ی آن‌ها نیست؛ زیرا برخی از گزارش ها با مبانی قرآن و اعتقادات شیعه سازگار نیست به همین جهت بخشی از این اخبار جداگانه نقد و بررسی شده و تعداد دیگری نیز به صورت پانوشت نقد شده است.<ref> [https://www.historylib.com/books/2277 ر.ک: کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران] </ref>