هیئت‌های عزاداری در جامعه ایران: تفاوت میان نسخه‌ها

فرهنگ به مثابه شیوه ی زندگی و جهان بینی خاصی که اعضای یک جامعه دارند، تجلی‌های مختلفی دارد. فرهنگ هر جامعه‌ای الگوهایی برای زندگی اعضایش فراهم می کند که نه تنها در سطوح کلان بلکه در سطوح خیلی خرد نیز تعریف شده است. به همین دلیل فرهنگ در تمام عرصه های زندگی ما حضور دارد و تداوم هر جامعه منوط به آن است. نظام های فرهنگی همیشه درعرصه های خاصی بیشترین نمود و بازنمایی را دارند. عرصه هایی در زندگی هر جامعه‌ای هست که اعضای آن جامعه بنیان های فرهنگی خودشان را در آن عرصه ها نه تنها بازنمایی می کنند، بلکه آن‌ها را برای دیگران و خودشان بازتولید می کنند. این عرصه ها کلیدی تجلیگاه اصلی روح یک فرهنگ و بنیان های اصلی آن است. این بنیان‌ها صرفا در عرصه ی فکری و معرفتی نیست؛ بلکه بنیان های عاطفی و روحی و معنوی و عقلانی آن فرهنگ عمیقا به هم وابسته اند و در این صحنه های کلیدی تجلی روح فرهگ، نمود پیدا می کنند.

در فرهگ شیعی ایران، کلیدی ترین و محوری ترین جایی که می‌توان روح این فرهنگ را دید، ماه محرم و عزاداری تاسوعا و عاشورا است. این تجلیگاه روح شیعی نه تنها بنیان اعتقادی و ارزشی، که حتی بنیان های عاطفی و روحی فرهنگ شیعی را نیز به نمایش می گذارد. فرهنگ شیعی بدوم محرم امکان حضور و وجود و تجلی نداشته و ندارد. محرم و صفر است که این فرهنگ را نگه داشته و بستر اصلی تجلی و تداوم این فرهنگ شده است. در عرصه ی ماه محرم و عزاداری عاشورایی است که تشیع فرهنگ خودش را زندگی می کند، آن را می سازد، تجربه می کند و به نسل بعد انتقال می دهد. جامعه ی شیعی تجلی تمام اعتقاداتش در باب حق و باطل را در صحنه ی بزرگ عاشورا روایت می کند و ایمان شیعی اش را در خاک عاشورا پرورش می دهد. به این جهت است که عاشورا نقطه ی ثقل هویت شیعی، ایمان شیعی، فرهنگ شیعی و جامعه ی شیعی است.