الإمام علی (عليه‌السلام) في فكر معتزلة بغداد: تفاوت میان نسخه‌ها

از زمان آغاز جنبش فرهنگی در دولت اسلامی، عرب شاهد فعالیت قابل توجه در انواع مختلف دانش بوده است.ملت عرب در دوره پیش از اسلام ملت شعر و سخنوری بوده است. سپس دین اسلام با معجزه‌ی  قرآن کریم، چشم انداز اعراب را به چالش کشاند و آنچه توسط پیامبر به ایشان عرضه شد فصیح تر از تمام آن چیزهایی بود که پیش تر از این پیش رو داشتند. از این رو، رویکرد و علاقه به ادبیات بیش از پیش افزایش یافت تا جایی که در آثار برجای مانده پراکنده شد و انواع مختلف زبان، ادبیات، تاریخ، کلام، فقه، سخنرانی‌ها، پیام‌ها و کلمات قصار برای اطلاع رسانی عرب قبل و بعد از اسلام پدید آمد. و کتاب‌هایی به این منظور اختصاص داده شد. قرن چهارم هجری اوج خلاقیت اسلامی عرب در زمینه‌های مختلف دانش است تا جایی که بسیاری از علمای برجسته‌ی عرب در این سال‌ها پا به عرصه‌ی ظهور گذاشتند. از آن جمله محمد بن حسین معروف به شریف رضی است. کسی که در ادبیات شعر و نثر از نبوغ بالایی برخوردار بود و در چارچوب شعر، دیوانی از خود به یادگار نهاده که هنوز هم مورد توجه محققین است. و اما در باب نثر مجموعه‌ای از تالیفاتی را بر جای گذاشته است که ماهیت بلاغی و لفظی دارند. او با در نظر گرفتن تأثیر کلام پیامبر، و آنچه از آن اقتباس کرده بود کتابی با نام مجازات نبوی ارائه کرد، که در آن اسلوب مجاز و بلاغ تمیز داده شده است. سپس بار دیگر با در نظر گرفتن تأثیر کلام امام علی علیه‌السلام که در آثار فراوانی از کتاب‌های لغت و ادب و تاریخ درباره‌ی ایشان در دسترس بود، آنچه را که در اوج بلاغت بود، برداشت نمود و آن را در یک کتاب که نهج‌البلاغه نامید جمع آوری کرد. این یعنی آنچه در نهج‌البلاغه آمده است مثل و مانندی ندارد چون مشتمل بر خطبه‌ها، نامه‌ها و کلمات قصار [[امام علی علیه‌السلام|حضرت امیر علیه‌السلام]] است.