پرش به محتوا

دانشنامه‌ی هزاره: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - ' می ک' به ' می‌ک'
جز (جایگزینی متن - 'می گیرد' به 'می‌گیرد')
جز (جایگزینی متن - ' می ک' به ' می‌ک')
خط ۲۸: خط ۲۸:


==گزارش کتاب==
==گزارش کتاب==
دانشنامه یا معادل عربی آن، دایرة المعارف، به کتابی گفته می‌شود که به ترتیب الفبایی یا موضوعی، درباره‌ی رشته یا رشته‌هایی از دانش بشری، اطلاعاتی را به طور فشرده و روشمند در اختیار خوانندگان می گذارد. در گذشته یک دانشنامه را یک نفر و بیشتر به عنوان متن درسی می‌نوشت، ولی در دوره‌ی معاصر این نوع کتاب های مرجع را نهادها به صورت گروهی تدوین می کنند. دانشنامه نگاری مدرن، مولود جهانی است که در آن از یک سو، سواد مردم افزایش یافته و اطلاعات به صورت انبوه در اختیار علاقمندان قرار می‌گیرد و از سوی دیگر مردم برای به دست آوردن معلومات فرصتی اندک داشته و به انتقال سریع و دسته بندی شده‌ی آن نیاز دارند. تاریخ دانشنامه نگاری به دو هزار سال قبل می رسد، ولی نگارش آن به سبک مدرن کمتر از سیصد سال عمر دارد. دایرة المعارف فرانسه نخستین اقدام جدی و بلند پروازانه درسنت دانشنامه‌نویسی بود. دانشنامه بزرگ بریتانیا نیز به عنوان یکی از دانشنامه‌های مهم جهان در اسکاتلند منتشر شد. در زبان فارسی نیز دانشنامه‌ی علایی تألیف بوعلی سینا و شاگردش ابوعبید جوزجانی وجود دارد. عنوان دانشنامه نیز از همین اثر به میراث مانده است. در یک قرن حاضر دانشنامه‌های مشهور و معتبری به زبان فارسی در کشورهای ایران، تاجیکستان و هند به چاپ رسیده است. اولین تجربه‌ی دانشنامه‌نویسی در افغانستان به سال های 1328 تا 1348 ش باز می گردد. در این سال‌ها جمعی از مؤلفان و محققان در محور «انجمن دایرة المعارف» گرد آمدند و کار ارزشمند آریانا دایرة المعارف را بنا نهادند. آریانا دانشنامه‌ای عمومی بود و در شش جلد به زبان فارسی نوشته شد و همزمان به زبان پشتو نیز ترجمه شد.
دانشنامه یا معادل عربی آن، دایرة المعارف، به کتابی گفته می‌شود که به ترتیب الفبایی یا موضوعی، درباره‌ی رشته یا رشته‌هایی از دانش بشری، اطلاعاتی را به طور فشرده و روشمند در اختیار خوانندگان می گذارد. در گذشته یک دانشنامه را یک نفر و بیشتر به عنوان متن درسی می‌نوشت، ولی در دوره‌ی معاصر این نوع کتاب های مرجع را نهادها به صورت گروهی تدوین می‌کنند. دانشنامه نگاری مدرن، مولود جهانی است که در آن از یک سو، سواد مردم افزایش یافته و اطلاعات به صورت انبوه در اختیار علاقمندان قرار می‌گیرد و از سوی دیگر مردم برای به دست آوردن معلومات فرصتی اندک داشته و به انتقال سریع و دسته بندی شده‌ی آن نیاز دارند. تاریخ دانشنامه نگاری به دو هزار سال قبل می رسد، ولی نگارش آن به سبک مدرن کمتر از سیصد سال عمر دارد. دایرة المعارف فرانسه نخستین اقدام جدی و بلند پروازانه درسنت دانشنامه‌نویسی بود. دانشنامه بزرگ بریتانیا نیز به عنوان یکی از دانشنامه‌های مهم جهان در اسکاتلند منتشر شد. در زبان فارسی نیز دانشنامه‌ی علایی تألیف بوعلی سینا و شاگردش ابوعبید جوزجانی وجود دارد. عنوان دانشنامه نیز از همین اثر به میراث مانده است. در یک قرن حاضر دانشنامه‌های مشهور و معتبری به زبان فارسی در کشورهای ایران، تاجیکستان و هند به چاپ رسیده است. اولین تجربه‌ی دانشنامه‌نویسی در افغانستان به سال های 1328 تا 1348 ش باز می گردد. در این سال‌ها جمعی از مؤلفان و محققان در محور «انجمن دایرة المعارف» گرد آمدند و کار ارزشمند آریانا دایرة المعارف را بنا نهادند. آریانا دانشنامه‌ای عمومی بود و در شش جلد به زبان فارسی نوشته شد و همزمان به زبان پشتو نیز ترجمه شد.


دانشنامه‌ی قومی از جهاتی بخشی از دانشنامه‌ی عمومی به شمار می رود و در آن مجموعه معلوماتی در حوزه‌ی تاریخ، فرهنگ، جغرافیا و شیوه‌ی زندگی یک قوم ارائه شده است. در این نوع دانشنامه به جای پرداختن به موضوعات عام، سوژه‌ی مدخل‌ها و موضوعات، مربوط به یک گروه قومی خاص است. «دانشنامه‌ی هزاره» از این لحاظ مرجعی است که با رویکرد دانشنامه‌های عمومی تدوین شده، اما اطلاعاتی را درباره‌ی فرهنگ، طوایف، تاریخ، جغرافیا، جمعیت، آداب و رسوم، میراث فرهنگی، شخصیت‌ها و رویدادها و وقایع مرتبط با قوم هزاره ارائه می‌کند.
دانشنامه‌ی قومی از جهاتی بخشی از دانشنامه‌ی عمومی به شمار می رود و در آن مجموعه معلوماتی در حوزه‌ی تاریخ، فرهنگ، جغرافیا و شیوه‌ی زندگی یک قوم ارائه شده است. در این نوع دانشنامه به جای پرداختن به موضوعات عام، سوژه‌ی مدخل‌ها و موضوعات، مربوط به یک گروه قومی خاص است. «دانشنامه‌ی هزاره» از این لحاظ مرجعی است که با رویکرد دانشنامه‌های عمومی تدوین شده، اما اطلاعاتی را درباره‌ی فرهنگ، طوایف، تاریخ، جغرافیا، جمعیت، آداب و رسوم، میراث فرهنگی، شخصیت‌ها و رویدادها و وقایع مرتبط با قوم هزاره ارائه می‌کند.