پرش به محتوا

مرحلة المراهقة: مظاهر النمو و مقومات التربية: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - ' (ع)' به '(ع)')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۵: خط ۲۵:
| پیش از =
| پیش از =
}}
}}
'''مرحلة المراهقة: مظاهر النمو و مقومات التربية''' تألیف سعید کاظم عذاری؛ نگارندۀ این اثر، بر این باور است که کتابش دربردارنده همه جنبه‌هاى رشد در مرحله نوجوانى، در کنار عوامل و عناصر تربیتى‌اى است که به چگونگى پرورش روحى و عقلى و رفتارى نوجوانان عنایت دارند. این مطالب مستند به قرآن کریم و روایات معصومان علیهم‌السلام و مطالعات تربیتى و روان‌شناختى جدید، و تجربه‌هاى میدانى در حوزه اصلاح و تربیت و بازپرورى است (ص 10). گذشته از این منابع، گاه به آثار دانشمندان مسلمان در گذشته هم استناد شده است.
'''مرحلة المراهقة: مظاهر النمو و مقومات التربية''' تألیف [[عذاری، سعید کاظم|سعید کاظم عذاری]]؛ نگارندۀ این اثر، بر این باور است که کتابش دربردارنده همه جنبه‌هاى رشد در مرحله نوجوانى، در کنار عوامل و عناصر تربیتى‌اى است که به چگونگى پرورش روحى و عقلى و رفتارى نوجوانان عنایت دارند. این مطالب مستند به قرآن کریم و روایات معصومان علیهم‌السلام و مطالعات تربیتى و روان‌شناختى جدید، و تجربه‌هاى میدانى در حوزه اصلاح و تربیت و بازپرورى است (ص 10). گذشته از این منابع، گاه به آثار دانشمندان مسلمان در گذشته هم استناد شده است.


مطالب این کتاب در هشت فصل بسامان و تحریر شده است، با این عناوین: نشانه‌هاى نوجوانى و ویژگى‌هاى عام آن، رشد عقلى، رشد جسمى، رشد عاطفى، رشد اجتماعى، رشد اخلاقى، رشد جنسى.
مطالب این کتاب در هشت فصل بسامان و تحریر شده است، با این عناوین: نشانه‌هاى نوجوانى و ویژگى‌هاى عام آن، رشد عقلى، رشد جسمى، رشد عاطفى، رشد اجتماعى، رشد اخلاقى، رشد جنسى.
خط ۳۵: خط ۳۵:
در فصل دوم پس از تقسیم رشد جسمى به: رشد فیزیولوژیکى، تغییرات رشد جسمى در بیرون، رشد حرکتى به شرح هریک پرداخته مى‌شود. مثلاً در شرح رشد فیزیولوژیکى آمده است که مراد از این‌گونه رشد، رشد اندام‌ها و غدد درونى جسم و مهم‌ترین آن‌ها بلوغ جنسى است که نوجوانان نسبت به پیدایش این ویژگى در خود واکنش‌هاى گوناگونى نشان مى‌دهند. وظایف پدر و مادر، توجه به تغذیه نوجوان، آثار رشد فیزیولوژیکى بر شخصیت، دیگر بحث‌هاى این فراز است. در توضیح رشد حرکتى، از اهمیت ورزش در این سن و عنایت اسلام به آن یاد شده است.
در فصل دوم پس از تقسیم رشد جسمى به: رشد فیزیولوژیکى، تغییرات رشد جسمى در بیرون، رشد حرکتى به شرح هریک پرداخته مى‌شود. مثلاً در شرح رشد فیزیولوژیکى آمده است که مراد از این‌گونه رشد، رشد اندام‌ها و غدد درونى جسم و مهم‌ترین آن‌ها بلوغ جنسى است که نوجوانان نسبت به پیدایش این ویژگى در خود واکنش‌هاى گوناگونى نشان مى‌دهند. وظایف پدر و مادر، توجه به تغذیه نوجوان، آثار رشد فیزیولوژیکى بر شخصیت، دیگر بحث‌هاى این فراز است. در توضیح رشد حرکتى، از اهمیت ورزش در این سن و عنایت اسلام به آن یاد شده است.


فصل سوم که بلندترین فصل کتاب است با شرح معناى لغوى و اصطلاحى عقل از دیدگاه اهل لغت، روایات، فیلسوفان، تربیت‌پژوهان و روان‌شناسان آغاز و سپس با اشاره به مراحل رشد عقلى، اشاره مى‌شود که امام على(ع) پایان رشد طبیعى عقل را 28 سالگى مى‌داند و پس از آن عقل به یارى تجارب، کمال و نضج مى‌یابد (ص 97). پس از این، ابتدا به مظاهر چندگانه مراحل سه‌گانۀ رشد عقلى اشاره مى‌شود، آنگاه هوش تعریف مى‌شود و از عوامل مؤثر در میزان هوش و حافظه و نیز عوامل کاهندۀ سطح توجه و تمرکز ذهنى و عوامل مؤثر در یادآورى سخن مى‌رود. نگارنده در ادامه از مطالب زیر یاد مى‌کند: سنجش هوش، یادگیرى و تحصیل، یادگیرى و تفکر سودمند، یادگیرى و تفکر زیانبار، موانع رشد عقلى و مشکلات جسمى و فیزیولوژیکى، مشکلات عاطفى، مشکلات روحى، مشکلات غریزى، مشکلات رفتارى، پرورش عقل در روایات، ویژگى‌هاى رشد عقلى و آثار عملى آن.
فصل سوم که بلندترین فصل کتاب است با شرح معناى لغوى و اصطلاحى عقل از دیدگاه اهل لغت، روایات، فیلسوفان، تربیت‌پژوهان و روان‌شناسان آغاز و سپس با اشاره به مراحل رشد عقلى، اشاره مى‌شود که [[امام علی علیه‌السلام|امام على(ع)]] پایان رشد طبیعى عقل را 28 سالگى مى‌داند و پس از آن عقل به یارى تجارب، کمال و نضج مى‌یابد (ص 97). پس از این، ابتدا به مظاهر چندگانه مراحل سه‌گانۀ رشد عقلى اشاره مى‌شود، آنگاه هوش تعریف مى‌شود و از عوامل مؤثر در میزان هوش و حافظه و نیز عوامل کاهندۀ سطح توجه و تمرکز ذهنى و عوامل مؤثر در یادآورى سخن مى‌رود. نگارنده در ادامه از مطالب زیر یاد مى‌کند: سنجش هوش، یادگیرى و تحصیل، یادگیرى و تفکر سودمند، یادگیرى و تفکر زیانبار، موانع رشد عقلى و مشکلات جسمى و فیزیولوژیکى، مشکلات عاطفى، مشکلات روحى، مشکلات غریزى، مشکلات رفتارى، پرورش عقل در روایات، ویژگى‌هاى رشد عقلى و آثار عملى آن.


آغاز فصل چهارم، دربارۀ نیاز فطرى بشر به دین است و در اثبات آن به روایات نبوى و گفته‌هایى از کسانى چون: الکسیس کارل، کارل یونگ، ویلیام جیمز، اریک فروم استناد شده است. کودک در توجه به دین به‌شدت متأثر از پدر و مادر است و هرچه انسان به مرحله بلوغ نزدیک‌تر شود ایمان به حقایق فراطبیعى بیشتر در او رسوخ مى‌یابد (ص 156). از مطالعه تاریخ برمى‌آید که نوجوانان و جوانان نخستین ایمان‌آورندگان به پیامبران بوده‌اند (ص 159). نگارنده پس از این به نشانه‌ها و نمودهاى رشد دینى در سخنان على(ع) مى‌پردازد؛ سپس به نمودهاى رشد دینى از رهگذر توجه به حقیقت انسان و حقیقت دین و حقیقت شرایطى که در آن زندگى مى‌کند اشاره مى‌کند (ص 162). و از نمودهاى مثبت و منفى رشد دینى در انسان مى‌گوید. موانع و عوامل رشد دینى، آثار رشد دینى دیگر بحث‌هاى این فصل است.
آغاز فصل چهارم، دربارۀ نیاز فطرى بشر به دین است و در اثبات آن به روایات نبوى و گفته‌هایى از کسانى چون: [[الکسیس کارل]]، [[کارل یونگ]]، [[ویلیام جیمز]]، [[اریک فروم]] استناد شده است. کودک در توجه به دین به‌شدت متأثر از پدر و مادر است و هرچه انسان به مرحله بلوغ نزدیک‌تر شود ایمان به حقایق فراطبیعى بیشتر در او رسوخ مى‌یابد (ص 156). از مطالعه تاریخ برمى‌آید که نوجوانان و جوانان نخستین ایمان‌آورندگان به پیامبران بوده‌اند (ص 159). نگارنده پس از این به نشانه‌ها و نمودهاى رشد دینى در سخنان [[امام علی علیه‌السلام|على(ع)]] مى‌پردازد؛ سپس به نمودهاى رشد دینى از رهگذر توجه به حقیقت انسان و حقیقت دین و حقیقت شرایطى که در آن زندگى مى‌کند اشاره مى‌کند (ص 162). و از نمودهاى مثبت و منفى رشد دینى در انسان مى‌گوید. موانع و عوامل رشد دینى، آثار رشد دینى دیگر بحث‌هاى این فصل است.


در فصل پنجم، نخست به دشوارى‌هاى همداستانى بر تعریفى یگانه براى مفاهیمى چون عاطفه اشاره و بعد گوشزد مى‌شود که در این فراز تعاریفى برگزیده شده است که گمان مى‌رود هدف نگارنده را برآورده مى‌سازد (ص 187). نگارنده پس از بازگفت شمارى از تعاریف، به عواطف سازنده و عواطف ویرانگر اشاره مى‌کند و جنبه‌هاى گوناگون عاطفه را بیان مى‌دارد. ویژگى‌هاى روحى، عواطف نوجوانان، نمودهاى رشد عاطفى، عشق، غضب، اضطراب روحى، ترس، آثار رشد عاطفى مطالب بعدى این فصل است.
در فصل پنجم، نخست به دشوارى‌هاى همداستانى بر تعریفى یگانه براى مفاهیمى چون عاطفه اشاره و بعد گوشزد مى‌شود که در این فراز تعاریفى برگزیده شده است که گمان مى‌رود هدف نگارنده را برآورده مى‌سازد (ص 187). نگارنده پس از بازگفت شمارى از تعاریف، به عواطف سازنده و عواطف ویرانگر اشاره مى‌کند و جنبه‌هاى گوناگون عاطفه را بیان مى‌دارد. ویژگى‌هاى روحى، عواطف نوجوانان، نمودهاى رشد عاطفى، عشق، غضب، اضطراب روحى، ترس، آثار رشد عاطفى مطالب بعدى این فصل است.