مسند بلال بن رباح: تفاوت میان نسخه‌ها

'''مسند بلال بن رباح'''، از آثار حافظ، محدّث و فقیه شافعی قرن سوم هجری قمری، [[ابوعلی حسن بن محمد بن صَبّاح زعفرانی]]، معروف به [[ابوعلی زعفرانی]] (160-260ق)، مجموعه چند روایت از صحابی و مؤذّن پیامبر اکرم(ص)، [[بِلال بن رَباح]] مشهور به [[بلال حبشی]]، (متوفای 20ق) است که به موضوع چگونگی وضو، اذان و نماز رسول خدا(ص) می‌پردازد. [[ابوعبدالرحمن بن عقیل ظاهری]]، این کتاب را تصحیح و تحقیق کرده و برای آن مقدمه‌ای روشمند و ارزنده نوشته و نویسنده و کتاب حاضر را شناسانده و همچنین پاورقی‌هایی بر آن افزوده و منابع روایاتش را ثبت کرده و گاه توضیح یا تکمله‌ای آورده است.

* [[ابوعلی زعفرانی]] مقدمه‌ای ندارد و در نتیجه، جزئیات و چگونگی‌های پیدایش و نگارش این اثر پنهان مانده است.

* [[ابوعبدالرحمن بن عقیل ظاهری]]، با تأکید بر آنکه عموم کسانی که شرح‌ حال [[ابوعلی زعفرانی]] را نوشته‌اند، تألیفاتی برای او یاد نکرده‌اند جز ابن خلکان و ابن عماد که گفته‌اند وی نگارش‌هایی در فقه و حدیث دارد، افزوده است: چیزی از آثار زعفرانی به ما نرسیده است جز کتاب حاضر که شاید گردآوری شاگردش ابوعبدالله قطان باشد<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص11-12</ref>.

* [[ابوعبدالرحمن بن عقیل ظاهری]]، با بیان اینکه اصل روایت نماز خواندن رسول اکرم(ص) در کعبه، در صحیحین و... وارد شده، افزوده است:

* معارض این روایت، روایتی است که ابن عباس نقل کرده است که فرستاده خدا(ص) تکبیر گفت، ولی نماز نخواند؛ ولیکن حافظ ابن حجر در [[فتح الباري]] این تعارض را نفی کرده و گفته است: ابن عباس تکبیر را اثبات کرده، ولی بلال وارد آن بحث نشده و اما در مورد نماز، اثبات بلال صحیح‌تر است؛ زیرا او همراه پیامبر(ص) بود، ولی ابن عباس آنجا نبود و از اسامه و فضل نقل کرده است و فضل هم همراه ایشان نبود، مگر در روایتی شاذّ و در مورد اسامه هم اختلاف شده که اثبات کرده است یا نفی. البته راه‌های جمع دیگری نیز وجود دارد که [[شوکانی]] در [[نيل الأوطار]] بیان کرده است و...<ref>ر.ک: همان، ص28، پاورقی 25</ref>. گفتنی است: احکام فقهی مطرح‌شده در این اثر بر اساس فقه اهل‌ سنت است و برخی از آن، مورد تأیید فقه اهل‌بیت(ع) نیست.