تبیین جغرافیایی ارمنستان بر اساس منابع اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

برای بیان استدلالات کافی در زمینه‌ی تبیین جغرافیای ارمنستان منابع اسلامی، یعنی کارهای تاریخی و جغرافیایی دانشمندان ایرانی، عرب و عثمانی را اساس قرار داده‌ایم. این روش استدلال، چند دلیل اساسی دارد. نخست آن که با توجه به افول علمی اروپا در سده‌های میانه، دقت جغرافیایی دانشمندان اسلامی بالا و نسبتا بی نقص است. در خلال سده‌های میانه، سرنگونی فرمانروایی روم به تغییرات عمده در روند رشد علم جغرافیا در جهان اسلام انجامید. جغرافیدانان مسلمان نقشه‌های مبسوط جهان را ترسیم کردند، در حالی که جغرافیدانان دیگر داده‌های دقیقی از جغرافیای مناطق گوناگون مهیا کرده‌اند. افزون بر این، دانشمندان مسلمان کارهای متقدمین یونانی را نیز به خوبی تفسیر و تکمیل کرده و با کشف اختراع اسطرلاب های نوین بسیاری از داده‌های جغرافیایی را تصحیح و نقشه‌های جغرافیایی را مطابق با آن اصلاح کرده‌اند. در این تحقیق تلاش شده تا در اثنای معرفی منابع اسلامی، به گوشه هایی از نوآوری و اصلاحات برجسته‌ی این بزرگان اشاره شود.

نکته‌ی دیگر در روش ارائه این است که در ابتدای هر منبعی، زندگینامه‌ی مختصری از مؤلف آن آورده شده، زیرا به اعتقاد نگارنده داده‌های بیوگرافیک مؤلفان می‌تواند بر روشنگری مطالب برگرفته از منابع و غنای علمی موضوع مورد بحث بیفزاید. منابع به کار رفته در این تحقیق شامل نسخ خطی با کتابت مؤلف یا غیر مؤلف، کتب چاپ سنگی و چاپ سربی و همچنین فایل های الکترونیکی برگرفته از سامانه‌های معتبرند. مجموعه‌ی منابع به کار رفته به لحاظ تاریخ نگارش آن‌ها، یک بازه‌ی زمانی از دهه‌ی میانی سال 800 الی دهه‌ی میانی سال‌های 1900 میلادی را دربر می‌گیرد. از میان انواع روش‌های متعارف برای ارائه‌ی مستندات موجود در منابع اسلامی روش ارائه، کرونولوژیک می‌باشد و مراحل مختلف تحولات سیاسی در منطقه و به تبع آن تغییرات مهم در نقشه‌ی سیاسی ارمنستان، تبیینات جغرافیایی به صورت بازتابی از واقعیت‌های تاریخی بیان شده است.<ref> [https://www.historylib.com/books/2479 ر.ک: کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران] </ref>