نزهة الأبصار و محاسن الآثار: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'ب شناسی ' به 'ب‌شناسی '
جز (جایگزینی متن - 'ابن‌ع' به 'ابن‌ ع')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
جز (جایگزینی متن - 'ب شناسی ' به 'ب‌شناسی ')
خط ۳۹: خط ۳۹:
بعد از علم حضرت راجع به قضاوت میگويد و اين كه خداوند علم بي‌نظير و خدشه ناپذير او را در قضاوت و داوري در اثر دعای رسول اكرم(ص) به هنگام اعزامش به قضاوت در ميان قومي عطا فرموده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/7759/1/51 متن کتاب، ص51]</ref> او در همين زمينه به ذكر چند مصداق تاریخی نيز از قضاوت‌های [[علی بن ابی‎طالب(ع)، امام اول|امیرالمؤمنین(ع)]] پرداخته است. جود حضرت هم ديگر نكته‌ای است كه مؤلف در همان ابتدای كتاب مورد توجه قرار داده است،<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/7759/1/60 همان، ص60]</ref> او برای اين مطلب به اشعاري نيز استناد كرده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/7759/1/63 همان، ص63]</ref>  
بعد از علم حضرت راجع به قضاوت میگويد و اين كه خداوند علم بي‌نظير و خدشه ناپذير او را در قضاوت و داوري در اثر دعای رسول اكرم(ص) به هنگام اعزامش به قضاوت در ميان قومي عطا فرموده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/7759/1/51 متن کتاب، ص51]</ref> او در همين زمينه به ذكر چند مصداق تاریخی نيز از قضاوت‌های [[علی بن ابی‎طالب(ع)، امام اول|امیرالمؤمنین(ع)]] پرداخته است. جود حضرت هم ديگر نكته‌ای است كه مؤلف در همان ابتدای كتاب مورد توجه قرار داده است،<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/7759/1/60 همان، ص60]</ref> او برای اين مطلب به اشعاري نيز استناد كرده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/7759/1/63 همان، ص63]</ref>  


حضرت علی(ع) از نگاه [[ابن‌ عباس، عبدالله بن عباس|ابن عباس]] و ديگران<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/7759/1/65 همان، ص65]</ref> مطلب بعدي كتاب است كه در ادامه وارد نسب شناسی حضرت از آباء و اجدادش و قوم قبيله‌اش شده و اسماعيل پسر حضرت ابراهيم را به عنوان جدّ آن حضرت مشخص نموده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/7759/1/67 همان، ص67]</ref> سيادت عبدالمطلب به اهل مكّه از ديگر نكات بارز در اين قسمت كتاب است كه توضيحات مورد توجهي را در اين زمينه ارائه كرده است، از آن جمله به ممانعت وي از شرب خمر و فجور می‌توان اشاره كرد. ولادت پيامبر(ص)،<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/7759/1/89 همان، ص89]</ref> انتخاب حليمه سعديه به عنوان دايه برای آن حضرت<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/7759/1/100 همان، ص100]</ref> و خبر دادن اشخاص مختلفي از نبوّت سيدالمرسلين از مطالبی هستند كه مؤلف در مورد آن حضرت ارائه نموده است. عقيل بن ابى‌طالب و جعفر بن ابى‌طالب و فضائل و مناقب اين دو برادر حضرت علی(ع) و ذكر سي و سه فرزند حضرت اعم از دختر و پسر ديگر مبحث مورد توجه [[طبری مامطیری، علی بن مهدی|مامطيري]] می‌باشد. او بلافاصله وارد بيان حديثی از [[علی بن ابی‎طالب(ع)، امام اول|امیرالمؤمنین(ع)]] می‌شود كه خطاب به كميل بن زياد بيان نموده‌اند، كميل میگويد روزي [[علی بن ابی‎طالب(ع)، امام اول|امیرالمؤمنین(ع)]] دستم را گرفته و به ناحيه‌ای به نام جبّانه برد وقتي به صحرا رسيديم، حضرت به من فرمود: يا كميل ان هذه القلوب ادعيه فخيرها أوعاها احفظ عنّي، اقول، الناس ثلاثه: علام رباني و متعلم علي سيبل النجاة...<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/7759/1/148 همان، ص148]</ref>اين روايت یکی از مشهورترين روايات است كه قدري مفصّل می‌باشد و ما به ذكر همين مقدار اكتفا میكنيم. بيان حكمت‌هایی به صورت شعر و نثر از حضرت و سفارشات ايشان خطاب به مردم در امورد ديني شان و نامه‌های رد و بدل شده، ميان حضرت(ع) و معاوية بن ابي‌سفيان مطالب بعدي هستند كه [[طبری مامطیری، علی بن مهدی|مامطيري]] بر يكايك آنها پرداخته است. وي روايات زيادي را در ادامه بيان كرده است كه ما به چند مورد آنها اشاره میكنيم. حضرت در روايتي اشدّ ما خلق الله را هم معرفي كرده‌اند كه روايت به اين صورت می‌باشد: «اشدّ خلق الله عشرة الجبال و الحديد ينحت الجبال والنار تذيب الحديد و الماء يطقي النار والسحاب يحمل الماء و الرحي تقطع السحاب و الرجل يستر من الريح فيمضي لحاجته و السكر يذهب بعقل الرجل و النوم يبطل السكر والهم يذهب بالنوم فأشد خلق الله الهمّ». حضرت در مورد معروف نيز میفرمايد: «المعروف حصن من الحصون و كنز من الكنوز فلا يمنعك كفر من كفر فقط يشكر عليه من ليم يستمتع...» مؤلف در مورد معروف روايات ديگری از جعفر، عباس، عمر، رسول‌الله(ص) و [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]] نيز نقل كرده است. روايت ديگری از رسول خدا(ص) كه راوي آن حضرت [[امام على(ع)|اميرالمؤمنين(ع)]] می‌باشد، به اين صورت است: «أن رسول‌الله(ص) يقول في دعائمه: اللهم اهدني لأحسن الأخلاق إنه لايهدي لأحسنها إلا انت و اصرف عني سيئها[انه] لايصرف سيئها عني الا انت» در مورد مكارم اخلاقي كه از [[امام على(ع)|اميرالمؤمنين(ع)]] درباره خودشان نقل شده، به روايتي كه از شعبي نقل است، اشاره شده و مضمونش به اين صورت می‌باشد؛ قال اميرالمؤمنين(ع): «انه لايستحيي من الله ان يكون ذنب اعظم من حلمي او عورة لايواريها...» [[طبری مامطیری، علی بن مهدی|مامطيري]] در مورد زهد [[امام على(ع)|اميرالمؤمنين(ع)]] نيز به داستان‌های تكان دهنده‌ای اشاره نموده است كه فروش شمشير باري تهيه يك لباس يا خريد لباس به كمترين قسمت ممكن و خوراك بسيار اندك و زاهدانه حضرت از آن جمله میباشند.  
حضرت علی(ع) از نگاه [[ابن‌ عباس، عبدالله بن عباس|ابن عباس]] و ديگران<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/7759/1/65 همان، ص65]</ref> مطلب بعدي كتاب است كه در ادامه وارد نسب‌شناسی حضرت از آباء و اجدادش و قوم قبيله‌اش شده و اسماعيل پسر حضرت ابراهيم را به عنوان جدّ آن حضرت مشخص نموده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/7759/1/67 همان، ص67]</ref> سيادت عبدالمطلب به اهل مكّه از ديگر نكات بارز در اين قسمت كتاب است كه توضيحات مورد توجهي را در اين زمينه ارائه كرده است، از آن جمله به ممانعت وي از شرب خمر و فجور می‌توان اشاره كرد. ولادت پيامبر(ص)،<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/7759/1/89 همان، ص89]</ref> انتخاب حليمه سعديه به عنوان دايه برای آن حضرت<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/7759/1/100 همان، ص100]</ref> و خبر دادن اشخاص مختلفي از نبوّت سيدالمرسلين از مطالبی هستند كه مؤلف در مورد آن حضرت ارائه نموده است. عقيل بن ابى‌طالب و جعفر بن ابى‌طالب و فضائل و مناقب اين دو برادر حضرت علی(ع) و ذكر سي و سه فرزند حضرت اعم از دختر و پسر ديگر مبحث مورد توجه [[طبری مامطیری، علی بن مهدی|مامطيري]] می‌باشد. او بلافاصله وارد بيان حديثی از [[علی بن ابی‎طالب(ع)، امام اول|امیرالمؤمنین(ع)]] می‌شود كه خطاب به كميل بن زياد بيان نموده‌اند، كميل میگويد روزي [[علی بن ابی‎طالب(ع)، امام اول|امیرالمؤمنین(ع)]] دستم را گرفته و به ناحيه‌ای به نام جبّانه برد وقتي به صحرا رسيديم، حضرت به من فرمود: يا كميل ان هذه القلوب ادعيه فخيرها أوعاها احفظ عنّي، اقول، الناس ثلاثه: علام رباني و متعلم علي سيبل النجاة...<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/7759/1/148 همان، ص148]</ref>اين روايت یکی از مشهورترين روايات است كه قدري مفصّل می‌باشد و ما به ذكر همين مقدار اكتفا میكنيم. بيان حكمت‌هایی به صورت شعر و نثر از حضرت و سفارشات ايشان خطاب به مردم در امورد ديني شان و نامه‌های رد و بدل شده، ميان حضرت(ع) و معاوية بن ابي‌سفيان مطالب بعدي هستند كه [[طبری مامطیری، علی بن مهدی|مامطيري]] بر يكايك آنها پرداخته است. وي روايات زيادي را در ادامه بيان كرده است كه ما به چند مورد آنها اشاره میكنيم. حضرت در روايتي اشدّ ما خلق الله را هم معرفي كرده‌اند كه روايت به اين صورت می‌باشد: «اشدّ خلق الله عشرة الجبال و الحديد ينحت الجبال والنار تذيب الحديد و الماء يطقي النار والسحاب يحمل الماء و الرحي تقطع السحاب و الرجل يستر من الريح فيمضي لحاجته و السكر يذهب بعقل الرجل و النوم يبطل السكر والهم يذهب بالنوم فأشد خلق الله الهمّ». حضرت در مورد معروف نيز میفرمايد: «المعروف حصن من الحصون و كنز من الكنوز فلا يمنعك كفر من كفر فقط يشكر عليه من ليم يستمتع...» مؤلف در مورد معروف روايات ديگری از جعفر، عباس، عمر، رسول‌الله(ص) و [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]] نيز نقل كرده است. روايت ديگری از رسول خدا(ص) كه راوي آن حضرت [[امام على(ع)|اميرالمؤمنين(ع)]] می‌باشد، به اين صورت است: «أن رسول‌الله(ص) يقول في دعائمه: اللهم اهدني لأحسن الأخلاق إنه لايهدي لأحسنها إلا انت و اصرف عني سيئها[انه] لايصرف سيئها عني الا انت» در مورد مكارم اخلاقي كه از [[امام على(ع)|اميرالمؤمنين(ع)]] درباره خودشان نقل شده، به روايتي كه از شعبي نقل است، اشاره شده و مضمونش به اين صورت می‌باشد؛ قال اميرالمؤمنين(ع): «انه لايستحيي من الله ان يكون ذنب اعظم من حلمي او عورة لايواريها...» [[طبری مامطیری، علی بن مهدی|مامطيري]] در مورد زهد [[امام على(ع)|اميرالمؤمنين(ع)]] نيز به داستان‌های تكان دهنده‌ای اشاره نموده است كه فروش شمشير باري تهيه يك لباس يا خريد لباس به كمترين قسمت ممكن و خوراك بسيار اندك و زاهدانه حضرت از آن جمله میباشند.  


مؤلف وصيت [[امام على(ع)|حضرت علی(ع)]] را به فرزندش امام حسن(ع) در آخرين ساعات عمر شريفش را نيز آورده است كه به اين صورت می‌باشد؛ وقتي امام حسن(ع) با مشاهده حال پدر به شدت میگريست، حضرت سئوال فرمود: پسرم چرا گريه میكني؟ امام حسن(ع) پاسخ داد، پدر جان چگونه گريه نكنم؛ در حالى كه تو را در اولين روز آخرت و آخرين روز دنيا میبينم. حضرت جواب دد: پسر چهار چيز از من حفظ كن كه با آن چهار چيز از عمل ضرر نمیكني. امام حسن(ع) عرض كرد آنها چه چيزهایی هستند يا [[علی بن ابی‎طالب(ع)، امام اول|امیرالمؤمنین(ع)]] حضرت فرمود: بدان غني‌ترين غنا عقل است و بزرگترين فقر حماقت و وحشتناكترين وحشت عجب و با كرامت‌ترين حسب خوش خلقي. امام حسن(ع) عرض كرد اين چهارتا؛ اما چهارتای ديگررا نيز برایم عطا كن. [[امام على(ع)|حضرت علی(ع)]] فرمود: پسرم همواره مواظب دوستي با احمق باش، زيرا كه میخواهد به تو منفعت برساند؛ ولي ضرر میرساند. همچنين مواظب دوستي با دروغگو باش كه چيز دور را به تو نزديك و نزديك را برایت دور جلوه میدهد و نيز مواظبت كن به دوستي با بخيل كه تو را از چيزي كه نياز بدان داري منع میكند؛ اما دوستي با فاجر نيز لازم الاحتراز است كه بدي را برایت به آساني میفروشد. دوري از اسراف و مواظبت بر اين كه در منزل اسرافي نباشد، حضور پابرهنه در نماز عيد فطر، نماز عيد قربان، نماز جمعه، عيادت مريض و تشييع جنازه، دقت در تقسيم بيت المال، نگاه الهي به طلا و نقره و تمتعات دنيوي ودادن پاداش به قاري قرآن از ديگر برنامه‌های زندگی مولي المتقين [[علی بن ابی‎طالب(ع)، امام اول|امیرالمؤمنین(ع)]] می‌باشد كه اين عالم شافعي در كتاب خود بدان‌ها اشاره كرده است. یکی از بهترين معرف‌های [[امام على(ع)|علي بن ابى‌طالب(ع)]] خطبه‌ای است كه فرزندش امام مجتبي(ع) بعد از شهادت پدر ايراد نمود. امام حسن(ع) در خطبه خود میفرمايد: «ايها الناس قد فارقكم أمس رجل ما سبقه الاولون بعلم ولا يدركه الآخرون و كان رسول‌الله صلي الله عليه يبعثه و يعطيه الراية ثم لايرجع حتي يفتح‌الله له جبرئيل عن يمينه و ميكائيل عن شماله و ماترك بيضاء ولا صغراء إلّا سبع مئة درهم فضلت عن عطائه و أراد ان يشتري بها خادماً»، از ديگر نمونه‌های زهد، ساده‌زيستي و تحمل مشقت‌های مادي [[امام على(ع)|علي(ع)]] در ماجرای شكايت حضرت زهرا(س) به پدرش از سختي‌های در زندگی، اين كه پيامبر(ص) تسبيحات معروف حضرت زهرا(س) را در همين قضيه به دختر گرامي خود تعليم نمودند. كلمات عبرت آموز بسیاری نيز از حضرت در ذم دنيا و توجه دادن به گذرگاه بودن دنيا وارد شده كه از آن نمونه‌ها وصيت حضرت به پسرش محمد بن حنفيه، سفارش حضرت به جابر بن عبدالله و... می‌باشد. حضرت درباره عزتي كه از طاعت الهي و ذلتي كه در اثر معصيت دامن‌گير انسان می‌شود، میفرمايد: «من اراد عزا بلا عشيرة و هيبة بلا سلطان و غني بلا مال فليخرج من ذل معصية الله الي عز طاعته فانه واجده ذلك كلمه». اوليای الهي از هر فرصتي برای متبنه ساختن اصحاب خود و بلكه تمام مردم دنيا استفاده میكرده‌اند كه اين چنين ماجراهایی در زندگی عيسي بن مريم(ع) و خود پيامبر گرامي اسلام(ص) و ديگر انبياء و اوليای الهي به وفور مشاهده میگردد. [[امام على(ع)|علي(ع)]] نيز به همين صورت از كمترين فرصت‌ها برای نشان دادن ماهيت دنيا و زودگذر بودن آن و همين طور بي‌وفايي آن بهره میبرد كه از آن جمله داستان عبور حضرت از قبرستان و عبور حضرت با اصحابش از مقابل ايوان كسري می‌باشد. [[طبری مامطیری، علی بن مهدی|مامطيري]] در كتابش به خطبه‌های معروف [[امام على(ع)|حضرت امير]](ع)؛ مانند خطبه شقشقيه و خطبه حضرت برای ترغيب به جهاد هنگام رسيدن لشكر معاويه به انبار نيز اشاره‌ای دارد. نامه‌های معروف و تاریخی حضرت نيز مانند نامه‌اش به عمو بن سلمه و توصيه‌اش به مدارا با دهقانان، نامه به محمد بن ابي‌بكر به هنگام ولايتش بر مصر، نامه حضرت به مالك اشتر به هنگام خروج ياغيان بر عليه محمد بن ابي‌بكر، نامه به مردم مصر و اظهار ناراحتي از شهادت مالك اشتر و نامه‌اش به سلمان فارسی. از توصيه‌های طبي حضرت نيز می‌توان به حديثی از ايشان در رابطه با غذا اشاره كرد. حضرت میفرمايد: «من ابتدا غذاءه بالملح أذهب الله عنه سبعين نوعاً من البلاد و من أكل [كل يوم] سمع تمرات لم يرفي جسده شيئاً يكرهه و اللحم ينبت اللحم و التريد طعام العرب و الشفا رجات البطن وترخي الاليتين و لحم البقروء و لنبها شفاء و سمنها دواء والثحم يخرج مقليه من الداء[ و لم ستشف الناس بشيء افضل من السمن و السمك يذيب الجسد و قراءة القرآن و السواك يذهب لبلغم] و لم تستشف النفساء بشيء افضل من للرطب و المرء يسعي بجدّه واليسف يقطع بحدة. و من اراد البقاء و الابقاء فليباكر الغداء و ليقلّ غشيان النساء و ليخفّف الردا»، از ديگر نشانه‌های عظمت [[امام على(ع)|اميرالمؤمنين(ع)]] جواب پيغمبر(ص) است، به وي هنگامي كه حضرت از حسد قريش و بغضشان به پيغمبر(ص) شكايت كرد و حضرت در جوابش فرمود: «أما ترضي أن تكون اخبي و ان يكون اول اربعة يدخلون الجنبه انا و انت و الحسن و الحسين و ذرارينا خلف ظهورنا و ازواجنا خلف ذرارينا و شيعتنا عن أيماننا و شمائلنا و انك يا علي و شيعتك تردون رواءً و ان اعداك يردون ظماءً» اين روايت از روشن‌ترين ادله حقانيت [[علی بن ابی‎طالب(ع)، امام اول|امیرالمؤمنین(ع)]] و شیعیان حضرت و همين طور باطل بودن دشمنانش می‌باشد. از جملات زيبايي كه [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]] از جدش [[علی بن ابی‎طالب(ع)، امام اول|امیرالمؤمنین(ع)]] نقل كرده اين است كه از حضرت وقتي پرسيدند، بهترين چيزي كه خدا آفريده چيست، حضرت فرمود: كلام. و وقتي پرسيدند بدترين مخلوق خداوند چيست، حضرت باز هم فرمودند: كلام. بعد فرمودند با كلام است كه صورت‌ها سفيد می‌شود، هم چنانكه با كلام صورت‌ها سياه میگردد. [[طبری مامطیری، علی بن مهدی|مامطيري]] به بعضي احاديث نيز اشاره كرده كه هم از [[علی بن ابی‎طالب(ع)، امام اول|امیرالمؤمنین(ع)]] نقل شده و هم از اولاد طاهرينش، مانند وصف مؤمن كه هم از حضرت علی(ع) و هم از امام باقر(ع) نقل شده است يا كلام آن حضرت در اصل آدم كه از [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]] نيز نقل گرديده است.
مؤلف وصيت [[امام على(ع)|حضرت علی(ع)]] را به فرزندش امام حسن(ع) در آخرين ساعات عمر شريفش را نيز آورده است كه به اين صورت می‌باشد؛ وقتي امام حسن(ع) با مشاهده حال پدر به شدت میگريست، حضرت سئوال فرمود: پسرم چرا گريه میكني؟ امام حسن(ع) پاسخ داد، پدر جان چگونه گريه نكنم؛ در حالى كه تو را در اولين روز آخرت و آخرين روز دنيا میبينم. حضرت جواب دد: پسر چهار چيز از من حفظ كن كه با آن چهار چيز از عمل ضرر نمیكني. امام حسن(ع) عرض كرد آنها چه چيزهایی هستند يا [[علی بن ابی‎طالب(ع)، امام اول|امیرالمؤمنین(ع)]] حضرت فرمود: بدان غني‌ترين غنا عقل است و بزرگترين فقر حماقت و وحشتناكترين وحشت عجب و با كرامت‌ترين حسب خوش خلقي. امام حسن(ع) عرض كرد اين چهارتا؛ اما چهارتای ديگررا نيز برایم عطا كن. [[امام على(ع)|حضرت علی(ع)]] فرمود: پسرم همواره مواظب دوستي با احمق باش، زيرا كه میخواهد به تو منفعت برساند؛ ولي ضرر میرساند. همچنين مواظب دوستي با دروغگو باش كه چيز دور را به تو نزديك و نزديك را برایت دور جلوه میدهد و نيز مواظبت كن به دوستي با بخيل كه تو را از چيزي كه نياز بدان داري منع میكند؛ اما دوستي با فاجر نيز لازم الاحتراز است كه بدي را برایت به آساني میفروشد. دوري از اسراف و مواظبت بر اين كه در منزل اسرافي نباشد، حضور پابرهنه در نماز عيد فطر، نماز عيد قربان، نماز جمعه، عيادت مريض و تشييع جنازه، دقت در تقسيم بيت المال، نگاه الهي به طلا و نقره و تمتعات دنيوي ودادن پاداش به قاري قرآن از ديگر برنامه‌های زندگی مولي المتقين [[علی بن ابی‎طالب(ع)، امام اول|امیرالمؤمنین(ع)]] می‌باشد كه اين عالم شافعي در كتاب خود بدان‌ها اشاره كرده است. یکی از بهترين معرف‌های [[امام على(ع)|علي بن ابى‌طالب(ع)]] خطبه‌ای است كه فرزندش امام مجتبي(ع) بعد از شهادت پدر ايراد نمود. امام حسن(ع) در خطبه خود میفرمايد: «ايها الناس قد فارقكم أمس رجل ما سبقه الاولون بعلم ولا يدركه الآخرون و كان رسول‌الله صلي الله عليه يبعثه و يعطيه الراية ثم لايرجع حتي يفتح‌الله له جبرئيل عن يمينه و ميكائيل عن شماله و ماترك بيضاء ولا صغراء إلّا سبع مئة درهم فضلت عن عطائه و أراد ان يشتري بها خادماً»، از ديگر نمونه‌های زهد، ساده‌زيستي و تحمل مشقت‌های مادي [[امام على(ع)|علي(ع)]] در ماجرای شكايت حضرت زهرا(س) به پدرش از سختي‌های در زندگی، اين كه پيامبر(ص) تسبيحات معروف حضرت زهرا(س) را در همين قضيه به دختر گرامي خود تعليم نمودند. كلمات عبرت آموز بسیاری نيز از حضرت در ذم دنيا و توجه دادن به گذرگاه بودن دنيا وارد شده كه از آن نمونه‌ها وصيت حضرت به پسرش محمد بن حنفيه، سفارش حضرت به جابر بن عبدالله و... می‌باشد. حضرت درباره عزتي كه از طاعت الهي و ذلتي كه در اثر معصيت دامن‌گير انسان می‌شود، میفرمايد: «من اراد عزا بلا عشيرة و هيبة بلا سلطان و غني بلا مال فليخرج من ذل معصية الله الي عز طاعته فانه واجده ذلك كلمه». اوليای الهي از هر فرصتي برای متبنه ساختن اصحاب خود و بلكه تمام مردم دنيا استفاده میكرده‌اند كه اين چنين ماجراهایی در زندگی عيسي بن مريم(ع) و خود پيامبر گرامي اسلام(ص) و ديگر انبياء و اوليای الهي به وفور مشاهده میگردد. [[امام على(ع)|علي(ع)]] نيز به همين صورت از كمترين فرصت‌ها برای نشان دادن ماهيت دنيا و زودگذر بودن آن و همين طور بي‌وفايي آن بهره میبرد كه از آن جمله داستان عبور حضرت از قبرستان و عبور حضرت با اصحابش از مقابل ايوان كسري می‌باشد. [[طبری مامطیری، علی بن مهدی|مامطيري]] در كتابش به خطبه‌های معروف [[امام على(ع)|حضرت امير]](ع)؛ مانند خطبه شقشقيه و خطبه حضرت برای ترغيب به جهاد هنگام رسيدن لشكر معاويه به انبار نيز اشاره‌ای دارد. نامه‌های معروف و تاریخی حضرت نيز مانند نامه‌اش به عمو بن سلمه و توصيه‌اش به مدارا با دهقانان، نامه به محمد بن ابي‌بكر به هنگام ولايتش بر مصر، نامه حضرت به مالك اشتر به هنگام خروج ياغيان بر عليه محمد بن ابي‌بكر، نامه به مردم مصر و اظهار ناراحتي از شهادت مالك اشتر و نامه‌اش به سلمان فارسی. از توصيه‌های طبي حضرت نيز می‌توان به حديثی از ايشان در رابطه با غذا اشاره كرد. حضرت میفرمايد: «من ابتدا غذاءه بالملح أذهب الله عنه سبعين نوعاً من البلاد و من أكل [كل يوم] سمع تمرات لم يرفي جسده شيئاً يكرهه و اللحم ينبت اللحم و التريد طعام العرب و الشفا رجات البطن وترخي الاليتين و لحم البقروء و لنبها شفاء و سمنها دواء والثحم يخرج مقليه من الداء[ و لم ستشف الناس بشيء افضل من السمن و السمك يذيب الجسد و قراءة القرآن و السواك يذهب لبلغم] و لم تستشف النفساء بشيء افضل من للرطب و المرء يسعي بجدّه واليسف يقطع بحدة. و من اراد البقاء و الابقاء فليباكر الغداء و ليقلّ غشيان النساء و ليخفّف الردا»، از ديگر نشانه‌های عظمت [[امام على(ع)|اميرالمؤمنين(ع)]] جواب پيغمبر(ص) است، به وي هنگامي كه حضرت از حسد قريش و بغضشان به پيغمبر(ص) شكايت كرد و حضرت در جوابش فرمود: «أما ترضي أن تكون اخبي و ان يكون اول اربعة يدخلون الجنبه انا و انت و الحسن و الحسين و ذرارينا خلف ظهورنا و ازواجنا خلف ذرارينا و شيعتنا عن أيماننا و شمائلنا و انك يا علي و شيعتك تردون رواءً و ان اعداك يردون ظماءً» اين روايت از روشن‌ترين ادله حقانيت [[علی بن ابی‎طالب(ع)، امام اول|امیرالمؤمنین(ع)]] و شیعیان حضرت و همين طور باطل بودن دشمنانش می‌باشد. از جملات زيبايي كه [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]] از جدش [[علی بن ابی‎طالب(ع)، امام اول|امیرالمؤمنین(ع)]] نقل كرده اين است كه از حضرت وقتي پرسيدند، بهترين چيزي كه خدا آفريده چيست، حضرت فرمود: كلام. و وقتي پرسيدند بدترين مخلوق خداوند چيست، حضرت باز هم فرمودند: كلام. بعد فرمودند با كلام است كه صورت‌ها سفيد می‌شود، هم چنانكه با كلام صورت‌ها سياه میگردد. [[طبری مامطیری، علی بن مهدی|مامطيري]] به بعضي احاديث نيز اشاره كرده كه هم از [[علی بن ابی‎طالب(ع)، امام اول|امیرالمؤمنین(ع)]] نقل شده و هم از اولاد طاهرينش، مانند وصف مؤمن كه هم از حضرت علی(ع) و هم از امام باقر(ع) نقل شده است يا كلام آن حضرت در اصل آدم كه از [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]] نيز نقل گرديده است.