پرش به محتوا

کلید صبح (رباعیات مولانا): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'ه ای ' به 'ه‌ای '
جز (جایگزینی متن - 'ی ها ' به 'ی‌ها ')
جز (جایگزینی متن - 'ه ای ' به 'ه‌ای ')
 
خط ۴۵: خط ۴۵:
کلید صبح به نظر استاد [[محمدی وایقانی، کاظم|کاظم محمّدی]] در بر دارنده‌ی مفاهیمی‌است که در دیوان کبیر یا در [[مثنوی معنوی]] [[مولانا]] وجود دارد. بیان عرفان و دین و حکمت، استفاده از آیات قرآن و احادیث پیامبر، بیان حالات عاشقانه، تذکارهای سلوکی و بسیاری دیگر از مسائلی که در دیگر آثار [[مولانا]] وجود دارد در اینجا نیز دیده می‌شود.
کلید صبح به نظر استاد [[محمدی وایقانی، کاظم|کاظم محمّدی]] در بر دارنده‌ی مفاهیمی‌است که در دیوان کبیر یا در [[مثنوی معنوی]] [[مولانا]] وجود دارد. بیان عرفان و دین و حکمت، استفاده از آیات قرآن و احادیث پیامبر، بیان حالات عاشقانه، تذکارهای سلوکی و بسیاری دیگر از مسائلی که در دیگر آثار [[مولانا]] وجود دارد در اینجا نیز دیده می‌شود.


مسلّماً طرز نگاه مولوی شناسان به آثار [[مولانا]] به مانند خودشان مختلف است، هر یک از بابتی به اشعار [[مولانا]] می‌نگرند، منتها باید برای این نگرش خود دلیل کافی داشته باشند. اگر مثلاً می‌گویند که این شعر مال [[مولانا]] نیست باید بسیاری چیزها را در عدم وجود او و عدم انتساب او به [[مولانا]] در نظر بگیرند و به بیان آورند. وقتی به نسخه‌های گوناگون [[مثنوی معنوی]] با تصحیح مثنوی پژوهان مختلف نظر می‌کنیم این اختلاف در گزارش را به عیان می‌بینیم. و این به خاطر نوع خوانش و نوع درکی است که از ابیات [[مولانا]] دارند و اگر این خوانش و دانش را نادیده بگیریم باید نسخه ای واحد داشته باشیم ولی وجود نسخه‌های مختلف دلالت بر اجتهادات مصحّحان آن دارد. در اینجا نیز لا اقل بین دو نسخه‌ی موجود که یکی در انتهای [[دیوان کبیر]] وجود دارد و یکی هم نسخه‌ی کلید صبح اختلافات متعدّدی در پذیرش رباعیات و یا الفاظ آن وجود دارد، همین که تعداد 12 رباعی در تصحیح استاد [[فروزانفر، بدیع‌الزمان|بدیع‌الزمان فروزانفر]] بیش از نسخه‌ی کلید صبح است همین نشان از اختلاف دید و نظر دو پژوهشگر نامی‌در عرصه‌ی مولوی شناسی است. آنچه که مسلّم است استاد [[محمدی وایقانی، کاظم|کاظم محمّدی]] متن تصحیحیِ استاد [[بدیع‌الزمان فروزانفر]] را دیده است و با این وجود اختلافاتی با نسخه‌ی تصحیحیِ وی داشته که در متن خود اعمال کرده است.
مسلّماً طرز نگاه مولوی شناسان به آثار [[مولانا]] به مانند خودشان مختلف است، هر یک از بابتی به اشعار [[مولانا]] می‌نگرند، منتها باید برای این نگرش خود دلیل کافی داشته باشند. اگر مثلاً می‌گویند که این شعر مال [[مولانا]] نیست باید بسیاری چیزها را در عدم وجود او و عدم انتساب او به [[مولانا]] در نظر بگیرند و به بیان آورند. وقتی به نسخه‌های گوناگون [[مثنوی معنوی]] با تصحیح مثنوی پژوهان مختلف نظر می‌کنیم این اختلاف در گزارش را به عیان می‌بینیم. و این به خاطر نوع خوانش و نوع درکی است که از ابیات [[مولانا]] دارند و اگر این خوانش و دانش را نادیده بگیریم باید نسخه‌ای واحد داشته باشیم ولی وجود نسخه‌های مختلف دلالت بر اجتهادات مصحّحان آن دارد. در اینجا نیز لا اقل بین دو نسخه‌ی موجود که یکی در انتهای [[دیوان کبیر]] وجود دارد و یکی هم نسخه‌ی کلید صبح اختلافات متعدّدی در پذیرش رباعیات و یا الفاظ آن وجود دارد، همین که تعداد 12 رباعی در تصحیح استاد [[فروزانفر، بدیع‌الزمان|بدیع‌الزمان فروزانفر]] بیش از نسخه‌ی کلید صبح است همین نشان از اختلاف دید و نظر دو پژوهشگر نامی‌در عرصه‌ی مولوی شناسی است. آنچه که مسلّم است استاد [[محمدی وایقانی، کاظم|کاظم محمّدی]] متن تصحیحیِ استاد [[بدیع‌الزمان فروزانفر]] را دیده است و با این وجود اختلافاتی با نسخه‌ی تصحیحیِ وی داشته که در متن خود اعمال کرده است.


گرچه نویسنده از سختی‌ها و مرارتهای تصحیح رباعیات مولانا در مقدّمه چیزی را بیان نکرده است ولی مسلّم است که کار تصحیح آنهم به نوعی که وی اعتقاد دارد امری طاقت فرسا و دشوار است. با این وجود ارائه‌ی نسخه ای که به نظر جامع می‌آید را در کار کرده است ولی شاید اگر فرصتی دیگر برای بازنگری مجدّد وجود داشته باشد در برخی رباعیات نیز تجدید نظری داشته باشد.
گرچه نویسنده از سختی‌ها و مرارتهای تصحیح رباعیات مولانا در مقدّمه چیزی را بیان نکرده است ولی مسلّم است که کار تصحیح آنهم به نوعی که وی اعتقاد دارد امری طاقت فرسا و دشوار است. با این وجود ارائه‌ی نسخه‌ای که به نظر جامع می‌آید را در کار کرده است ولی شاید اگر فرصتی دیگر برای بازنگری مجدّد وجود داشته باشد در برخی رباعیات نیز تجدید نظری داشته باشد.


این اختلاف که در دو نسخه در تعداد یده می‌شود در چینش نیز قابل دیدن است و در واقع در صورت ظاهر گرچه هر دو نسخه به طرز شماره ای و الفبایی تنظیم شده‌اند ولی در انتخاب رباعی که کدام متقدّم و کدام متأخّر باشد به هیچ روی شباهتی با هم ندارند. مثلاً در نخستین رباعی [[دیوان کبیر]] آمده است: {{شعر}}
این اختلاف که در دو نسخه در تعداد یده می‌شود در چینش نیز قابل دیدن است و در واقع در صورت ظاهر گرچه هر دو نسخه به طرز شماره‌ای و الفبایی تنظیم شده‌اند ولی در انتخاب رباعی که کدام متقدّم و کدام متأخّر باشد به هیچ روی شباهتی با هم ندارند. مثلاً در نخستین رباعی [[دیوان کبیر]] آمده است: {{شعر}}
{{ب|''آن دل که شد او قابل انوار خدا''|2=''پر باشد جان او ز اسرار خدا''}}
{{ب|''آن دل که شد او قابل انوار خدا''|2=''پر باشد جان او ز اسرار خدا''}}
{{ب|''زنهار تن مرا چو تنها مشمر''|2=''کو جمله نمک شد به نمکزار خدا''<ref>دیوان کبیر، رباعی 1، ص 1311</ref>}}{{پایان شعر}}
{{ب|''زنهار تن مرا چو تنها مشمر''|2=''کو جمله نمک شد به نمکزار خدا''<ref>دیوان کبیر، رباعی 1، ص 1311</ref>}}{{پایان شعر}}