پرش به محتوا

بافتارهای خیزش علمی شیعه در سده‌های چهارم و پنجم قمری با تأکید بر آثار شیخ مفید: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'ه ای ' به 'ه‌ای '
جز (جایگزینی متن - 'ش ها' به 'ش‌ها')
جز (جایگزینی متن - 'ه ای ' به 'ه‌ای ')
خط ۳۹: خط ۳۹:


==گزارش محتوا==
==گزارش محتوا==
پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله بر اساس نخستین آیات وحی، سنگ زیرین بنای تمدن اسلامی را بر پایه‌ی علم و قلم استوار ساخت. آن حضرت همواره بر جایگاه و نقش کلیدی دانش و دانش اندوزی در رشد و توسعه فردی و اجتماعی تأکید می ورزید. در سده‌های بعدی هرچند یاران و پیروان آن بزرگوار تلاش کردند علم علم را بر دوش کشند و نظام دانش افزایی را زنده بدارند، رفته رفته مناسبات و تعاملات علمی، جای خود را به منازعات سیاسی و جنگ های داخلی داد. سالیانی دراز گذشت تا مسلمانان نیک دریافتند که قوه محرکه تمدن سازی اسلام در دانش و گرامیداشت عالم نهفته است؛ از این رو راهبردهای نظامی را که بر آتش اختلاف می دمید، رها کردند و بر راهبردهای فرهنگی، آموزشی و پژوهشی که وحدت ساز و تعالی بخش بود، روی آوردند. ستیغ این دگرگونی در سده‌ی چهارم و پنجم هجری قمری به بار نشست. فرق و مذاهب اسلامی در کنار یکدیگر و نه در برابر همدیگر، به تکاپوی علمی دامن زدند و از فاصله‌ها کاستند و بر غنای علمی خویش و جامعه‌ی اسلامی افزودند. بار دیگر دانش و دانشمند بر صدر جای گرفته و تمدن اسلام جان تازه ای یافت و خوش درخشید. در تاریخ تشیع، دوران غیبت تا سقوط دولت آل بویه (260-450)، عصر طلایی شیعیان است. در این دو سده، از یک سو بافتارهای بیرونی، زمینه را برای رشد علمی جامعه‌ی شیعه فراهم ساخت و از سوی دیگر شیعیان زیدیه، اسماعیلیه و امامیه در کنار یکدیگر قرار گرفتند و با الهام از آموزه‌های اهل بیت علیهم‌السلام، با درک بهنگام موقعیت سیاسی، اجتماعی و فرهنگی جهان اسلام به تناسب رویکردهای خود و با استفاده از بافتارهای درونی خویش، به تعامل سازنده با عصر شکوفایی تمدن اسلامی دست زدند و خیزش علمی بزرگی را برای تشیع به ارمغان آوردند.
پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله بر اساس نخستین آیات وحی، سنگ زیرین بنای تمدن اسلامی را بر پایه‌ی علم و قلم استوار ساخت. آن حضرت همواره بر جایگاه و نقش کلیدی دانش و دانش اندوزی در رشد و توسعه فردی و اجتماعی تأکید می ورزید. در سده‌های بعدی هرچند یاران و پیروان آن بزرگوار تلاش کردند علم علم را بر دوش کشند و نظام دانش افزایی را زنده بدارند، رفته رفته مناسبات و تعاملات علمی، جای خود را به منازعات سیاسی و جنگ های داخلی داد. سالیانی دراز گذشت تا مسلمانان نیک دریافتند که قوه محرکه تمدن سازی اسلام در دانش و گرامیداشت عالم نهفته است؛ از این رو راهبردهای نظامی را که بر آتش اختلاف می دمید، رها کردند و بر راهبردهای فرهنگی، آموزشی و پژوهشی که وحدت ساز و تعالی بخش بود، روی آوردند. ستیغ این دگرگونی در سده‌ی چهارم و پنجم هجری قمری به بار نشست. فرق و مذاهب اسلامی در کنار یکدیگر و نه در برابر همدیگر، به تکاپوی علمی دامن زدند و از فاصله‌ها کاستند و بر غنای علمی خویش و جامعه‌ی اسلامی افزودند. بار دیگر دانش و دانشمند بر صدر جای گرفته و تمدن اسلام جان تازه‌ای یافت و خوش درخشید. در تاریخ تشیع، دوران غیبت تا سقوط دولت آل بویه (260-450)، عصر طلایی شیعیان است. در این دو سده، از یک سو بافتارهای بیرونی، زمینه را برای رشد علمی جامعه‌ی شیعه فراهم ساخت و از سوی دیگر شیعیان زیدیه، اسماعیلیه و امامیه در کنار یکدیگر قرار گرفتند و با الهام از آموزه‌های اهل بیت علیهم‌السلام، با درک بهنگام موقعیت سیاسی، اجتماعی و فرهنگی جهان اسلام به تناسب رویکردهای خود و با استفاده از بافتارهای درونی خویش، به تعامل سازنده با عصر شکوفایی تمدن اسلامی دست زدند و خیزش علمی بزرگی را برای تشیع به ارمغان آوردند.


این اثر خیزش علمی شیعه را در سده‌های چهارم و پنجم از زاویه بافتارهای بیرونی و درونی نهاد علم کاویده و به بررسی عوامل مؤثر در درخشش نماد این دوران، شیخ مفید، پرداخته است. تحلیل‌های تاریخی، بهره گیری از منابع معتبر و دست اول، وفور ارجاعات و مستندات تاریخی، دسته بندی‌های نو، توجه به ظرایف و دقایق گزارش‌های تاریخی و تمرکز بر مسئله دانش از جشم انداز تمدن سازی از جمله ویژگی‌هایی است که این پژوهش را از سایر پژوهش‌های این حوزه متمایز ساخته است.<ref> [https://www.historylib.com/books/2529 ر.ک: کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران] </ref>
این اثر خیزش علمی شیعه را در سده‌های چهارم و پنجم از زاویه بافتارهای بیرونی و درونی نهاد علم کاویده و به بررسی عوامل مؤثر در درخشش نماد این دوران، شیخ مفید، پرداخته است. تحلیل‌های تاریخی، بهره گیری از منابع معتبر و دست اول، وفور ارجاعات و مستندات تاریخی، دسته بندی‌های نو، توجه به ظرایف و دقایق گزارش‌های تاریخی و تمرکز بر مسئله دانش از جشم انداز تمدن سازی از جمله ویژگی‌هایی است که این پژوهش را از سایر پژوهش‌های این حوزه متمایز ساخته است.<ref> [https://www.historylib.com/books/2529 ر.ک: کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران] </ref>