رسالة الخط و القلم: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'کـ' به 'ک'
جز (جایگزینی متن - 'نـ' به 'ن')
جز (جایگزینی متن - 'کـ' به 'ک')
خط ۳۱: خط ۳۱:
این رساله را شیزری (متوفی بعد از 622ق) در نسخه خطی «جمهرة الإسلام ذات النثر و النظام»، به ابن قتیبه نسبت داده است<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص3</ref>‏. البته حاتم صالح ضامن این رساله را نوشته ابن قتیبه نمی‌داند و دلایلی را بر ادعای خود اقامه می‌کند که از آن جمله است: بسیاری از مطالب این رساله در «الكتاب و صفة الدواة و القلم و تصريفها» عبدالله بن عبدالعزیز بغدادی بدون اینکه به نامش اشاره شود ذکر شده است<ref>ر.ک: همان، ص4؛ صالح الضامن، حاتم، ص265</ref>‏.
این رساله را شیزری (متوفی بعد از 622ق) در نسخه خطی «جمهرة الإسلام ذات النثر و النظام»، به ابن قتیبه نسبت داده است<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص3</ref>‏. البته حاتم صالح ضامن این رساله را نوشته ابن قتیبه نمی‌داند و دلایلی را بر ادعای خود اقامه می‌کند که از آن جمله است: بسیاری از مطالب این رساله در «الكتاب و صفة الدواة و القلم و تصريفها» عبدالله بن عبدالعزیز بغدادی بدون اینکه به نامش اشاره شود ذکر شده است<ref>ر.ک: همان، ص4؛ صالح الضامن، حاتم، ص265</ref>‏.


رساله خط و قلم را‌ می‌توان یک فـرهنگ لغت، ویژه نوشت‌افـزار و مـصطلحات خطّ و کتابت و کاربرد آنها دانست. با عنایت به این نکته که مصنّف این رساله از پیش‌گامان نویسندگانی است که جهان میراث عربی - اسلامی‌ بدان‌ها‌ می‌نازد، انتشار آن از یک‌سو افزوده بسیار مهمی بر کـتاب‌های حوزه خط و قلم بشمار می‌آید و از سوی دیگر بر شمار فرهنگ‌نامه‌های لغت تخصصّی می‌افزاید<ref>ر.ک: ناجی، هلال، ص10</ref>‏.
رساله خط و قلم را‌ می‌توان یک فـرهنگ لغت، ویژه نوشت‌افـزار و مـصطلحات خطّ و کتابت و کاربرد آنها دانست. با عنایت به این نکته که مصنّف این رساله از پیش‌گامان نویسندگانی است که جهان میراث عربی - اسلامی‌ بدان‌ها‌ می‌نازد، انتشار آن از یک‌سو افزوده بسیار مهمی بر کتاب‌های حوزه خط و قلم بشمار می‌آید و از سوی دیگر بر شمار فرهنگ‌نامه‌های لغت تخصصّی می‌افزاید<ref>ر.ک: ناجی، هلال، ص10</ref>‏.


ابن قتیبه در بخشی از کتاب می‌نویسد: «به شحمه‌ای که در نوک قلم است، به‌ دلیل شباهت با «ضرّه» (گوشت زیر انگشت شست)، ضرّه گویند و چون شحمه را برگیری، به محل برگرفته شدن‌ شحم‌، حفره‌ و آن قلم را «محفور» گـویند»<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص5</ref>.‏
ابن قتیبه در بخشی از کتاب می‌نویسد: «به شحمه‌ای که در نوک قلم است، به‌ دلیل شباهت با «ضرّه» (گوشت زیر انگشت شست)، ضرّه گویند و چون شحمه را برگیری، به محل برگرفته شدن‌ شحم‌، حفره‌ و آن قلم را «محفور» گـویند»<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص5</ref>.‏