۱۰۵٬۸۱۵
ویرایش
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۲۵: | خط ۲۵: | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''فَعَلتُ و أفعَلتُ'''، تألیف قرائتشناس، قرآنپژوه، مفسّر، محدّث و ادیب بصری قرن سوم هجری قمری، [[سهل بن محمد بن عثمان بن یزید جُشَمی]]، معروف به [[ابوحاتم سجستانی]] (درگذشته 255ق)، پژوهشی روایی و واژهشناسانه است که معانی دو گونه از افعال زبان عربی («فَعَلَ» و «أفَعَلَ») و موارد کاربرد یکسان یا متفاوت آنها را همراه با مثالهای قرآنی و روایی بیان میکند. استاد واژهشناسی در دانشگاه مستنصریه (بغداد)، [[خلیل ابراهیم عطیه]]، این کتاب را تصحیح کرده و برای آن مقدمهای سودمند و روشمند نوشته و نویسنده و کتابش را شناسانده و نسخههای خطی آن و روش خودش را در تصحیح، معرفی کرده است. | '''فَعَلتُ و أفعَلتُ'''، تألیف قرائتشناس، قرآنپژوه، مفسّر، محدّث و ادیب بصری قرن سوم هجری قمری، [[ابوحاتم سجستانی، سهل بن محمد|سهل بن محمد بن عثمان بن یزید جُشَمی]]، معروف به [[ابوحاتم سجستانی]] (درگذشته 255ق)، پژوهشی روایی و واژهشناسانه است که معانی دو گونه از افعال زبان عربی («فَعَلَ» و «أفَعَلَ») و موارد کاربرد یکسان یا متفاوت آنها را همراه با مثالهای قرآنی و روایی بیان میکند. استاد واژهشناسی در دانشگاه مستنصریه (بغداد)، [[عطیه، خلیل ابراهیم|خلیل ابراهیم عطیه]]، این کتاب را تصحیح کرده و برای آن مقدمهای سودمند و روشمند نوشته و نویسنده و کتابش را شناسانده و نسخههای خطی آن و روش خودش را در تصحیح، معرفی کرده است. | ||
==هدف و روش== | ==هدف و روش== | ||
* [[ابوحاتم سجستانی]] بدون مقدمه وارد اصل بحث شده و هیچ توضیح دیگری درباره انگیزه، اهداف و چگونگیهای پیدایش و نگارش این کتاب نیفزوده است. | * [[ابوحاتم سجستانی]] بدون مقدمه وارد اصل بحث شده و هیچ توضیح دیگری درباره انگیزه، اهداف و چگونگیهای پیدایش و نگارش این کتاب نیفزوده است. | ||
* [[خلیل ابراهیم عطیه]]، با تأکید بر آنکه اهتمام دانشوران عربیشناس به پدیده («فَعَلَ» و «أفَعَلَ») از جهتی مرتبط با «فعل متعدی و لازم» در زبان عربی است و از جهتی دیگر، یکی از جلوههای لهجههای گوناگون است و هرکدام از این جهات، روایاتی در این باب دارد، افزوده است: | * [[عطیه، خلیل ابراهیم|خلیل ابراهیم عطیه]]، با تأکید بر آنکه اهتمام دانشوران عربیشناس به پدیده («فَعَلَ» و «أفَعَلَ») از جهتی مرتبط با «فعل متعدی و لازم» در زبان عربی است و از جهتی دیگر، یکی از جلوههای لهجههای گوناگون است و هرکدام از این جهات، روایاتی در این باب دارد، افزوده است: | ||
** برخی در مورد لهجهها زیادهروی میکنند و حتی ضعیف را بهجای قوی قرار میدهند، ولی [[اصمعی]] علاقه بسیاری داشت که درست و رایج را بیاورد و در موارد دیگر، دایره روایاتش را تنگ میکرد و ابوحاتم نیز روش او را پیموده و بسیاری از روایات استادانش ابوزید و ابوعبید را در این باب جمع کرده است. همچنین او اصرار دارد که در آغاز سخن، دیدگاه [[اصمعی]] روشن شود. | ** برخی در مورد لهجهها زیادهروی میکنند و حتی ضعیف را بهجای قوی قرار میدهند، ولی [[اصمعی]] علاقه بسیاری داشت که درست و رایج را بیاورد و در موارد دیگر، دایره روایاتش را تنگ میکرد و ابوحاتم نیز روش او را پیموده و بسیاری از روایات استادانش ابوزید و ابوعبید را در این باب جمع کرده است. همچنین او اصرار دارد که در آغاز سخن، دیدگاه [[اصمعی]] روشن شود. | ||
** کتاب حاضر را در اصل بهعنوان پایاننامه کارشناسی ارشد در دانشکده ادبیات دانشگاه «عین شمس» در سال 1969م، زیر نظر استاد [[رمضان عبدالتواب]] انجام دادم و از راهنمایی او تشکر میکنم<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص5</ref>. | ** کتاب حاضر را در اصل بهعنوان پایاننامه کارشناسی ارشد در دانشکده ادبیات دانشگاه «عین شمس» در سال 1969م، زیر نظر استاد [[رمضان عبدالتواب]] انجام دادم و از راهنمایی او تشکر میکنم<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص5</ref>. | ||
خط ۴۱: | خط ۴۱: | ||
==ارتباط با آثار دیگر== | ==ارتباط با آثار دیگر== | ||
با مقایسه کتاب حاضر و کتابی که [[زجاج]] با همین نام نوشته، معلوم میشود که [[ابوحاتم]] تأکید دارد که آرای استادانش را مطرح کند و شواهدی بیاورد که آن دیدگاهها تقویت شود و از سوی دیگر، کتاب زجاج، تقسیم و باببندی بیشتری دارد و اطلاعات گستردهتری را ارائه میکند<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص5</ref>. | با مقایسه کتاب حاضر و کتابی که [[زجاج]] با همین نام نوشته، معلوم میشود که [[ابوحاتم سجستانی، سهل بن محمد|ابوحاتم]] تأکید دارد که آرای استادانش را مطرح کند و شواهدی بیاورد که آن دیدگاهها تقویت شود و از سوی دیگر، کتاب زجاج، تقسیم و باببندی بیشتری دارد و اطلاعات گستردهتری را ارائه میکند<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص5</ref>. | ||
==پانویس== | ==پانویس== |