فتوح إفريقيا و الأندلس: تفاوت میان نسخه‌ها

'''فتوح إفريقيا و الأندلس'''، تألیف حافظ، محدث و مورخ مصری قرن سوم هجری قمری، [[ابوالقاسم عبدالرحمن بن عبدالله بن عبدالحکم]] (182-257ق)، تاریخ فتح مناطق مذکور را گزارش می‌دهد. پژوهشگر معاصر، [[عبداللّه انیس طباع]]، این کتاب را تصحیح و تحقیق کرده و برای آن مقدمه‌ای روشمند و ارزنده نوشته و نویسنده و آثارش و کتاب حاضر را شناسانده و همچنین پاورقی‌هایی بر آن افزوده و توضیحات سودمندی از نظر لغوی، جغرافیایی و تاریخی ارائه کرده است. محقق کتاب، خلاصه‌ای از محتوای اثر حاضر را نیز گزارش کرده است<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص5-25</ref>.

* [[عبداللّه انیس طباع]]، درباره نویسنده و کتاب حاضر چند نکته را یادآور شده است:

# قدیمی‌ترین نویسنده‌ای که آثارش به ما رسیده و از خاندانی شریف و بزرگ در مصر بوده، [[عبدالرحمن بن عبدالله بن عبدالحکم]] است که پدرش دستیار قاضی در سنجش شاهدان و رئیس مدرسه مالکیان بود.

* با توجه به عبارتی که نویسنده از نامه عمروعاص به خلیفه دوم آورده: «إنّ الله قد فتح علينا أطرابلس و ليس بينها و بين إفريقيا إلّا تسعة أيام...»<ref>ر.ک: متن کتاب، ص33</ref>، [[عبداللّه انیس طباع]]، این توضیح جغرافیایی تاریخی را افزوده است: از این نصّ، آشکار می‌شود که واژه «افریقیا» به بلادی گفته می‌شد که در طرابلس غربی امروزی قرار داشت؛ یعنی از تونس آغاز می‌شد و تا انتهای مغرب ادامه می‌یافت؛ درصورتی‌که اکنون چنین مقرّر شده است که در وهله نخست، «افریقا» به معنای یک قاره است و در مرحله بعدی، افریقای شمالی به معنای مرزهای گسترده‌شده از غرب کانال سوئز تا طنجه (شهری مهم در مراکش، در نزدیکی جبل‌الطارق بین دریای مدیترانه و اقیانوس اطلس) است؛ هرچند این تعیین و تحدید مرزی بین مورخان رواج ندارد<ref>ر.ک: متن کتاب، ص33، پاورقی 2</ref>.