پرش به محتوا

منتهى الطلب من أشعار العرب: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات کتاب | تصویر =NUR69896J1.jpg | عنوان = منتهى الطلب من أشعار العرب | عنوان‌های دیگر = | پدیدآورندگان | پدیدآوران = ابن‌میمون‌ بغدادی، محمد بن‌ مبا‌رک‌ (نويسنده) طریفی، محمد نبیل (محقق) |زبان | زبان = عربی | کد کنگره = /ب۸م۸ 2578 PJA |...» ایجاد کرد)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۵: خط ۲۵:
| پیش از =  
| پیش از =  
}}
}}
'''منتهی الطلب في أشعار العرب'''، نوشته محمد بن مبارک بن محمد بن میمون (597-529ق) است. این اثر نُه‌ جلدی بزرگ‌ترین مجموعه شعر عربی است که در آن بیش از هزار‌ قصیده از میان اشعار شاعران دوره جاهلیت، شاعرانی که در میان دو دوره جاهلیت و اسلام زیسته‌اند و شاعران دوره اسلامی برگزیده شده است. محمد نبیل طریفی، پژوهش این مجموعه را انجام داده است<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ج1، ص27</ref>‏.
'''منتهی الطلب في أشعار العرب'''، نوشته [[ابن‌میمون‌ بغدادی، محمد بن‌ مبا‌رک‌|محمد بن مبارک بن محمد بن میمون]] (597-529ق) است. این اثر نُه‌ جلدی بزرگ‌ترین مجموعه شعر عربی است که در آن بیش از هزار‌ قصیده از میان اشعار شاعران دوره جاهلیت، شاعرانی که در میان دو دوره جاهلیت و اسلام زیسته‌اند و شاعران دوره اسلامی برگزیده شده است. [[طریفی، محمد نبیل|محمد نبیل طریفی]]، پژوهش این مجموعه را انجام داده است<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ج1، ص27</ref>‏.


ابن‌مبارک شیوه تدوین کتاب را چنین توضیح می‌دهد: «من این مجموعه را ده بخش نموده‌ام و در هرکدام صد قصیده را گنجانده‌ام. البته، برخی از اشعار غریب و نامأنوس را نیز در حاشیه آورده‌ام. من قصیده‌های مفضلیّه (از مفضّل ضبی) را و قصیده‌هایی را که اَصمعی آن‌ها را برگزیده است و نقیضه‌های جریر و فرزدق و قصیده‌هایی را که ابوبکر بن درید در کتابش به نام «شوارد» آورده است و بهترین قصیده‌های هُذیل و کسانی را که ابن سلام جمحی در کتاب «طبقات» گرد آورده است، در این مجموعه گنجانده‌ام. من از درج شعر هیچ‌یک از شاعران جاهلیت و اسلام‌باورانی که به شعرشان استشهاد می‌شود، دریغ نورزیده‌ام، مگر آنکه بر مجموعه اشعار آنان دست نیافته و در خزانه وقف و در جای دیگری ندیده باشم<ref>ر.ک: همان، ص13</ref>. بایسته است که بگویم من برای پس‌و‌پیش‌ کردن نام شاعران و شعرشان به رتبه‌بندی خاصی نرسیدم تا بشود شاعر و شعرش را بر اساس آن بچینم؛ ازاین‌رو، مجموعه را با شعر «کعب بن زهیر» آغاز کرده و با «هاشمیات کُمیت»، از باب تیمن و تبرک به ستایش پیامبر(ص) در قصیده کعب، پایان برده‌ام.
[[ابن‌میمون‌ بغدادی، محمد بن‌ مبا‌رک‌|ابن‌ مبارک]] شیوه تدوین کتاب را چنین توضیح می‌دهد: «من این مجموعه را ده بخش نموده‌ام و در هرکدام صد قصیده را گنجانده‌ام. البته، برخی از اشعار غریب و نامأنوس را نیز در حاشیه آورده‌ام. من قصیده‌های مفضلیّه (از مفضّل ضبی) را و قصیده‌هایی را که اَصمعی آن‌ها را برگزیده است و نقیضه‌های جریر و فرزدق و قصیده‌هایی را که ابوبکر بن درید در کتابش به نام «شوارد» آورده است و بهترین قصیده‌های هُذیل و کسانی را که ابن سلام جمحی در کتاب «طبقات» گرد آورده است، در این مجموعه گنجانده‌ام. من از درج شعر هیچ‌یک از شاعران جاهلیت و اسلام‌باورانی که به شعرشان استشهاد می‌شود، دریغ نورزیده‌ام، مگر آنکه بر مجموعه اشعار آنان دست نیافته و در خزانه وقف و در جای دیگری ندیده باشم<ref>ر.ک: همان، ص13</ref>. بایسته است که بگویم من برای پس‌و‌پیش‌ کردن نام شاعران و شعرشان به رتبه‌بندی خاصی نرسیدم تا بشود شاعر و شعرش را بر اساس آن بچینم؛ ازاین‌رو، مجموعه را با شعر «کعب بن زهیر» آغاز کرده و با «هاشمیات کُمیت»، از باب تیمن و تبرک به ستایش پیامبر(ص) در قصیده کعب، پایان برده‌ام.
 
[[ابن‌میمون‌ بغدادی، محمد بن‌ مبا‌رک‌|ابن مبارک]] گرچه شرط کرده که در این کتاب قصیده‌ها را بیاورد، ولی گاه برخی از «قطعه‌ها» (مانند شعر نهشل بن حرّی) را نیکو یافته و آن‌ها را برگزیده، ولی داخل در قصیده‌ها ننموده است<ref>ر.ک: همان، ص14</ref>‏.


ابن مبارک گرچه شرط کرده که در این کتاب قصیده‌ها را بیاورد، ولی گاه برخی از «قطعه‌ها» (مانند شعر نهشل بن حرّی) را نیکو یافته و آن‌ها را برگزیده، ولی داخل در قصیده‌ها ننموده است<ref>ر.ک: همان، ص14</ref>‏.
خواننده با خواندن کتاب درمی‌یابد که ابن مبارک ادیبی بینا، آگاه به شعر و دارای ذوق سرشار در گزینش اشعار بوده است. او اشعار مَرویِ درست و نیکو را با درج بسیاری از اسناد قصیده‌هایی که آن‌ها را در پیشگاه استادانش می‌خوانده و تأییدشان را می‌گرفته، گُلچین کرده است<ref>ر.ک: همان، ص13-12</ref>‏.
خواننده با خواندن کتاب درمی‌یابد که ابن مبارک ادیبی بینا، آگاه به شعر و دارای ذوق سرشار در گزینش اشعار بوده است. او اشعار مَرویِ درست و نیکو را با درج بسیاری از اسناد قصیده‌هایی که آن‌ها را در پیشگاه استادانش می‌خوانده و تأییدشان را می‌گرفته، گُلچین کرده است<ref>ر.ک: همان، ص13-12</ref>‏.


محقق از سه نسخه خطی «معهد تاريخ العلوم العربية و الإسلامية» که فؤاد سزگین نشر داده، بهره‌ جسته ‌است<ref>ر.ک: همان، ص14</ref>. ‏فهرستی از قافیه‌ها، نام شاعران، شهرها، جای‌ها و مصدرها نیز پایان‌بخش کتاب است<ref>ر.ک: متن کتاب، ج9، ص487-401</ref>‏.
محقق از سه نسخه خطی «[[معهد تاريخ العلوم العربية و الإسلامية]]» که [[سزگین، فؤاد|فؤاد سزگین]] نشر داده، بهره‌ جسته ‌است<ref>ر.ک: همان، ص14</ref>. ‏فهرستی از قافیه‌ها، نام شاعران، شهرها، جای‌ها و مصدرها نیز پایان‌بخش کتاب است<ref>ر.ک: متن کتاب، ج9، ص487-401</ref>‏.


==پانویس ==
==پانویس ==