۱۱۶٬۸۶۶
ویرایش
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (Hbaghizadeh صفحهٔ حمید الدین بلخی، عمر بن محمود را بدون برجایگذاشتن تغییرمسیر به حمیدالدین بلخی، عمر بن محمود منتقل کرد) |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۴۲: | خط ۴۲: | ||
| کد مؤلف = AUTHORCODE03420AUTHORCODE | | کد مؤلف = AUTHORCODE03420AUTHORCODE | ||
}} | }} | ||
'''حمیدالدین بلخی'''، یا محمد بن عمر محمودى بلخى (متوفی 559ق)، از نویسندگان و شعرای معروف و مؤلف مقامات حمیدى است. | '''حمیدالدین بلخی'''، یا محمد بن عمر محمودى بلخى (متوفی 559ق)، از نویسندگان و شعرای معروف و مؤلف [[مقامات حمیدی|مقامات حمیدى]] است. | ||
==نام و نسب== | ==نام و نسب== | ||
نام او را محمود و عمر، اما به نوشته محمد قزوینى و اقبال | نام او را محمود و عمر، اما به نوشته [[قزوینی، محمد|محمد قزوینى]] و [[اقبال آشتیانی، عباس|اقبال آشتیانى]]، ظاهرا نام پدر و پسر در نوشته [[عوفی، محمد بن محمد|عوفى]] و بهتبعیت از او در «[[هفت اقلیم|تذکره هفت اقلیم]]» [[رازی، امین احمد|امین احمد رازى]] اشتباه شده است. اغلب منابع لقب او را حمیدالدین دانستهاند و در «[[چهار مقاله]]» [[نظامی عروضی سمرقندی|نظامى عروضى]] و «[[نزهة المجالس|نزهة المجالس]]» [[شروانی، جمال خلیل|خلیل شروانى]] بهصورت حمید و حمید بلخى از او یاد شده است. | ||
چون قاضى حمیدالدین به خاندان محمودیان طالقان بلخ منسوب بوده در اغلب منابع نسبت محمودى نیز براى او ذکر شده است. | چون قاضى حمیدالدین به خاندان محمودیان طالقان بلخ منسوب بوده در اغلب منابع نسبت محمودى نیز براى او ذکر شده است. | ||
صفىالدین بلخى در کتاب فضائل بلخ اصل وى را از تالقان بلخ دانسته و دولتشاه سمرقندى او را «حمیدالدین ولوالجى» (ولوالج از نواحى بلخ) نامیده است. | [[صفيالدين بلخي، عبدالله بن عمر|صفىالدین بلخى]] در کتاب [[فضائل بلخ]] اصل وى را از تالقان بلخ دانسته و دولتشاه سمرقندى او را «حمیدالدین ولوالجى» (ولوالج از نواحى بلخ) نامیده است. | ||
==مسئولیتها== | ==مسئولیتها== | ||
خط ۵۵: | خط ۵۵: | ||
==شعر و شاعری== | ==شعر و شاعری== | ||
وى به هنگام قاضىالقضاتى بلخ، با شاعر همروزگار خود، انورى ابیوردى، مراوده داشت. حمیدالدین همچنین با شاعر و ادیب اهل بلخ، یعنى رشیدالدین وطواط و شمسالدین دقایقى | وى به هنگام قاضىالقضاتى بلخ، با شاعر همروزگار خود، انورى ابیوردى، مراوده داشت. حمیدالدین همچنین با شاعر و ادیب اهل بلخ، یعنى [[رشید وطواط، محمد بن محمد|رشیدالدین وطواط]] و [[دقایقی مروزی، محمد بن علی|شمسالدین دقایقى مروزى]]، نیز مرتبط بوده و دقایقى در نامهاى به حمیدالدین، او را ستوده است. | ||
در کنار اشعار حمیدالدین بلخى که در مقامات آمده است «غزلهاى منثور» او نیز دلالت بر هنر شاعرى نویسنده دارد. | در کنار اشعار حمیدالدین بلخى که در مقامات آمده است «غزلهاى منثور» او نیز دلالت بر هنر شاعرى نویسنده دارد. | ||
خط ۶۳: | خط ۶۳: | ||
==آثار== | ==آثار== | ||
شهرت حمیدالدین بیشتر به سبب کتاب مقامات اوست. آثار دیگرى نیز به او نسبت دادهاند که منشأ اغلب آنها نوشته عوفى در | شهرت حمیدالدین بیشتر به سبب کتاب مقامات اوست. آثار دیگرى نیز به او نسبت دادهاند که منشأ اغلب آنها نوشته [[عوفی، محمد بن محمد|عوفى]] در «[[تذکره لباب الألباب|لباب الألباب]]» است. او این رسالهها را به حمیدالدین نسبت داده است: | ||
# وسيلة العفاة إلى أكفى الكفاة؛ | # وسيلة العفاة إلى أكفى الكفاة؛ | ||
# حنين المستجير إلى حضرة المجير؛ | # حنين المستجير إلى حضرة المجير؛ | ||
# روضة الرضا في مدح أبيالرضا؛ | # روضة الرضا في مدح أبيالرضا؛ | ||
# قدح المغني في مدح المعني (که اقبال آشتیانى صحیح آن را «قدح المعين في مدح المعين» مىداند)؛ | # قدح المغني في مدح المعني (که [[اقبال آشتیانی، عباس|اقبال آشتیانى]] صحیح آن را «قدح المعين في مدح المعين» مىداند)؛ | ||
# رسالة الاستغاثه إلى إخوان الثلاثه؛ | # رسالة الاستغاثه إلى إخوان الثلاثه؛ | ||
# منية الراجي في جوهر التاجي (که اقبال آشتیانى صحیح آن را «منية الراج في جوهر التاج» مىداند<ref>ر.ک: جلالی پندری، یدالله، ج14، ص224-225</ref>. | # منية الراجي في جوهر التاجي (که [[اقبال آشتیانی، عباس|اقبال آشتیانى]] صحیح آن را «منية الراج في جوهر التاج» مىداند<ref>ر.ک: جلالی پندری، یدالله، ج14، ص224-225</ref>. | ||
==پانویس == | ==پانویس == |