۱۰۶٬۳۳۳
ویرایش
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۲۶: | خط ۲۶: | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''تفسير غريب الموطأ'''، نوشته [[ابن حبیب، عبدالملک|ابومروان عبدالملک بن حبیب بن سلیمان سلمى]] (238 یا 239-174ق)، عالم اندلسى مالکیمذهب است. نویسنده در این اثر دو جلدی (بهخلاف نامش) همه متن «[[موطأ الإمام مالك|موطأ]]» را بررسی نکرده است. کتاب به شیوه «پرسش و پاسخ» سامان یافته و [[ابن حبیب، عبدالملک|عبدالملک]] خواسته است گره را از دشواریهای فهم برخی از احادیث «مُوَطَّأ» بگشاید. | '''تفسير غريب الموطأ'''، نوشته [[ابن حبیب، عبدالملک|ابومروان عبدالملک بن حبیب بن سلیمان سلمى]] (238 یا 239-174ق)، عالم اندلسى مالکیمذهب است. نویسنده در این اثر دو جلدی (بهخلاف نامش) همه متن «[[موطأ الإمام مالك|موطأ]]» را بررسی نکرده است. کتاب به شیوه «پرسش و پاسخ» سامان یافته و [[ابن حبیب، عبدالملک|عبدالملک]] خواسته است گره را از دشواریهای فهم برخی از احادیث «مُوَطَّأ» بگشاید. محمد بن صالح عُثیمین (1347-1421ق) پژوهش این اثر را انجام داده است. | ||
عُثیمین این کتاب را پژوهش و عرضه نموده است. او بر نام، نسَب، زادگاه، استادان، شاگردان، دیدگاه عالمان درباره نویسنده و اشعار او شرحی نوشته، سپس 130 شرح بر «[[موطأ الإمام مالك|موطأ]]» را شناسانده و توضیح داده است. آنگاه، ویژگیهای تکنسخهای را که در دست داشته، نمایانده است و آن را نیکو شمرده و در ادامه، شیوه پژوهش خود را توضیح داده است. [[عثیمین، محمد بن صالح|عُثیمین]]، نص کتاب را با عنوانهایی که خود بر آن افزوده و با تعلیقهها و شرحهایی که بر نص نوشته، عرضه نموده و هشت فهرست را به آن افزوده است<ref>ر.ک: ا.م.ض، ص560-559</ref>. | |||
در نسخهشناسی این اثر بیان میشود که چهار کتاب با عنوانهای «شرح المُوَطَّأ»، «تفسير المُوَطَّأ»، «شرح جامع المُوَطَّأ» و «غريب الحديث» برای [[ابن حبیب، عبدالملک|ابن حبیب]] نام برده شده، که موضوعشان با یکدیگر همانند یا نزدیک به همند. برای همین، نمیتوان با قاطعیت، جایگاه این نسخه را نسبت به آنها از جهت اینکه آیا یکی از آن نُسخ و یا بخشی از آنهاست، تعیین کرد، اما در جای خود نسبت این کتاب به مؤلفش ثابت شده است<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ج1، ص154-151</ref>. | در نسخهشناسی این اثر بیان میشود که چهار کتاب با عنوانهای «شرح المُوَطَّأ»، «تفسير المُوَطَّأ»، «شرح جامع المُوَطَّأ» و «غريب الحديث» برای [[ابن حبیب، عبدالملک|ابن حبیب]] نام برده شده، که موضوعشان با یکدیگر همانند یا نزدیک به همند. برای همین، نمیتوان با قاطعیت، جایگاه این نسخه را نسبت به آنها از جهت اینکه آیا یکی از آن نُسخ و یا بخشی از آنهاست، تعیین کرد، اما در جای خود نسبت این کتاب به مؤلفش ثابت شده است<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ج1، ص154-151</ref>. | ||
خط ۴۰: | خط ۴۰: | ||
اما فوائد کتاب [[ابن حبیب، عبدالملک|عبدُالملک]] را میتوان چنین برشمرد: نقل مباحث فقهی از استادانش، بهویژه از شاگردان مالک؛ درج مباحثی که در آثار دیگر این شیوخ نیامدهاند؛ درج اسناد روایات گوناگون (که به ارزیابی بهتر آنها یاری میرساند)؛ کوتاهنویسیهای مفید؛ تمرکز بر مباحث و پرهیز از استطراد<ref>ر.ک: همان، ص160-155</ref>. | اما فوائد کتاب [[ابن حبیب، عبدالملک|عبدُالملک]] را میتوان چنین برشمرد: نقل مباحث فقهی از استادانش، بهویژه از شاگردان مالک؛ درج مباحثی که در آثار دیگر این شیوخ نیامدهاند؛ درج اسناد روایات گوناگون (که به ارزیابی بهتر آنها یاری میرساند)؛ کوتاهنویسیهای مفید؛ تمرکز بر مباحث و پرهیز از استطراد<ref>ر.ک: همان، ص160-155</ref>. | ||
عثیمین، نخستین کسی است که این کتاب را شناسایی کرده است<ref>ر.ک: همان، ص161</ref>. او در پژوهش خود، احادیثی را که [[ابن حبیب، عبدالملک|عبدُالملک]] در میان مباحث آورده، چون ضعیف بودهاند، تخریج نکرده است. همچنین از تخریج احادیث مسائل فقهی، چون بحث اصلی کتاب نیستند، پرهیز نموده است. کارهای دیگر او عبارتند از: ارتباطدادن این کتاب با نسخه مشهور «موطأ»؛ تخریج واژهها از فرهنگنامهها؛ بهرهگیری از کُتب غریب الحدیث، بهویژه کتاب ابوعبید؛ درج نشانی آیههای قرآن؛ تخریج شواهد شعری و تصحیح انتساب اشعار به شاعران؛ تکمیل شواهد شعری؛ شناساندن اَعلام مجهول<ref>ر.ک: همان، ص165-164</ref>. | |||
==پانویس == | ==پانویس == |