حدیث‌های خیالی در مجمع البیان به همراه چهار مقاله تفسیری: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'علیه السلام' به 'علیه‌السلام'
جز (جایگزینی متن - 'علیه السلام' به 'علیه‌السلام')
خط ۲۸: خط ۲۸:
نویسنده معتقد است در کتاب «مجمع البیان»، مواردی وجود دارد که ابوجعفر طبری، با ابوجعفر امام محمدباقر(ع) اشتباه شده و قول وی به عنوان قول آن‌حضرت معرفی شده و به نام حدیث امام محمدباقر(ع) تلقی گشته و تصور کرده‌اند، روایتی از امام معصوم است<ref>ر.ک:مقدمه،ص21</ref>.
نویسنده معتقد است در کتاب «مجمع البیان»، مواردی وجود دارد که ابوجعفر طبری، با ابوجعفر امام محمدباقر(ع) اشتباه شده و قول وی به عنوان قول آن‌حضرت معرفی شده و به نام حدیث امام محمدباقر(ع) تلقی گشته و تصور کرده‌اند، روایتی از امام معصوم است<ref>ر.ک:مقدمه،ص21</ref>.


وی داستان را اینگونه تعریف کرده است که شیخ طوسی در تفسیر تبیان، در بسیاری از موارد که قول طبری را نقل می‌کند، می‌گوید: «ابوجعفر چنین گفته است...»، چون ابوجعفر کنیه محمد بن جریر طبری است و کاتبان تفسیر تبیان، در مواردی تصور کرده‌اند مقصود شیخ طوسی از ابوجعفر، امام محمدباقر(ع) است و ازاین‌رو، بعد از ابوجعفر، کلمه «علیه السلام» را نوشته‌اند و طبری صاحب «مجمع البیان» که هنگام تفسیر آیات قرآن به کتاب تبیان شیخ طوسی رجوع می‌کرده و خودش در مقدمه «مجمع البیان» فرموده است: شیخ طوسی قدوه و مصباح من است و در وقت تفسیر آیات قرآن، به کتاب تبیان او مراجعه می‌کنم، ایشان در بسیاری از موارد که دیده است شیخ طوسی لفظ ابوجعفر را به کار برده است، با دیدن لفظ «علیه السلام» بعد از ابوجعفر، تصور کرده است که مقصود شیخ طوسی از ابوجعفر، امام محمدباقر(ع) است. ازاین‌رو مطلبی را که شیخ طوسی از ابوجعفر طبری نقل کرده است، صاحب «مجمع البیان» آن را به امام محمدباقر(ع) نسبت داده است<ref>همان،ص21-22</ref>.
وی داستان را اینگونه تعریف کرده است که شیخ طوسی در تفسیر تبیان، در بسیاری از موارد که قول طبری را نقل می‌کند، می‌گوید: «ابوجعفر چنین گفته است...»، چون ابوجعفر کنیه محمد بن جریر طبری است و کاتبان تفسیر تبیان، در مواردی تصور کرده‌اند مقصود شیخ طوسی از ابوجعفر، امام محمدباقر(ع) است و ازاین‌رو، بعد از ابوجعفر، کلمه «علیه‌السلام» را نوشته‌اند و طبری صاحب «مجمع البیان» که هنگام تفسیر آیات قرآن به کتاب تبیان شیخ طوسی رجوع می‌کرده و خودش در مقدمه «مجمع البیان» فرموده است: شیخ طوسی قدوه و مصباح من است و در وقت تفسیر آیات قرآن، به کتاب تبیان او مراجعه می‌کنم، ایشان در بسیاری از موارد که دیده است شیخ طوسی لفظ ابوجعفر را به کار برده است، با دیدن لفظ «علیه‌السلام» بعد از ابوجعفر، تصور کرده است که مقصود شیخ طوسی از ابوجعفر، امام محمدباقر(ع) است. ازاین‌رو مطلبی را که شیخ طوسی از ابوجعفر طبری نقل کرده است، صاحب «مجمع البیان» آن را به امام محمدباقر(ع) نسبت داده است<ref>همان،ص21-22</ref>.


نویسنده معتقد است که این موارد را باید اصطلاحاً «مرسلات طبرسی از امام محمدباقر(ع)» نامگذاری کرد. به اعتقاد وی، این موارد که در «مجمع البیان» قول طبری به اشتباه حدیث امام باقر(ع) تلقی شده، از جاهایی است که سند خبر، صددرصد صحیح است ولی متن آن، صددرصد دروغ است؛ سند خبر صحیح است چون طبری عادل و راستگو است و متن دروغ است، زیرا ابوجعفر که در سخن طبرسی به اشتباه امام محمدباقر(ع) معرفی شده، ابوجعفر طبری است نه امام محمدباقر(ع). وی در این کتاب، فقط مواردی را که تصادفاً به آنها برخورده و دانسته است که چنین اشتباهی در آنها رخ داده، آورده است<ref>ر.ک:همان،ص22</ref>. که بالغ بر بیست مورد است.
نویسنده معتقد است که این موارد را باید اصطلاحاً «مرسلات طبرسی از امام محمدباقر(ع)» نامگذاری کرد. به اعتقاد وی، این موارد که در «مجمع البیان» قول طبری به اشتباه حدیث امام باقر(ع) تلقی شده، از جاهایی است که سند خبر، صددرصد صحیح است ولی متن آن، صددرصد دروغ است؛ سند خبر صحیح است چون طبری عادل و راستگو است و متن دروغ است، زیرا ابوجعفر که در سخن طبرسی به اشتباه امام محمدباقر(ع) معرفی شده، ابوجعفر طبری است نه امام محمدباقر(ع). وی در این کتاب، فقط مواردی را که تصادفاً به آنها برخورده و دانسته است که چنین اشتباهی در آنها رخ داده، آورده است<ref>ر.ک:همان،ص22</ref>. که بالغ بر بیست مورد است.