پرش به محتوا

السفر الثاني من كتاب المقتبس: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'ت های' به 'ت‌های'
جز (جایگزینی متن - 'می شود' به 'می‌شود')
جز (جایگزینی متن - 'ت های' به 'ت‌های')
خط ۴۸: خط ۴۸:
کتاب «المقتبس» [[ابن حیان، حیان بن خلف|ابن حیان قرطبی]]، مهمترین کتاب وقایع اندلس در طول سه قرن حیات اسلامی آن محسوب می‌شود. كسانی كه اين كتاب را می‌شناسند روی آن اتفاق نظر دارند، و پيشينيان از آن از بهره‌مند شده‌اند و محققين جديد از مطالب آن استفاده كرده‌اند. با این وجود، این گنج برای مدتی طولانی مخفی مانده بود، تا اینکه توسط محقق بزرگ هلندی راینهارت دوزی، اولین تلاشگر علمی واقعی و نویسنده کتاب تاریخ اندلس، کشف شد. ارتباط این محقق با کتاب ابن حیان از زمانی آغاز شد که وی و تعدادی از همکاران خاورشناسش اولین بخش از دایرةالمعارف بزرگ اندلسی «[[نفح الطيب من غصن الأندلس الرطيب|نفح الطیب]]» اثر [[مقری، احمد بن محمد|مقری]](متوفی 1041ق/1631م) را منتشر کردند. انتشار این بخش در دو جلد بین سال‌های 1855 تا 1861م صورت گرفت. اما در جهان عرب، اثر رایحه این کتاب شناخته شده نبود تا اینکه کتاب در سال 1279ق برابر با 1862م به‌طور کامل در دو جلد در چاپخانه بولاق منتشر شد<ref>[https://noorlib.ir/book/view/11367/%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%81%D8%B1-%D8%A7%D9%84%D8%AB%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D9%85%D9%86-%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8-%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%82%D8%AA%D8%A8%D8%B3?pageNumber=15&viewType=pdf ر.ک: مقدمه محقق، ص15]</ref>.  
کتاب «المقتبس» [[ابن حیان، حیان بن خلف|ابن حیان قرطبی]]، مهمترین کتاب وقایع اندلس در طول سه قرن حیات اسلامی آن محسوب می‌شود. كسانی كه اين كتاب را می‌شناسند روی آن اتفاق نظر دارند، و پيشينيان از آن از بهره‌مند شده‌اند و محققين جديد از مطالب آن استفاده كرده‌اند. با این وجود، این گنج برای مدتی طولانی مخفی مانده بود، تا اینکه توسط محقق بزرگ هلندی راینهارت دوزی، اولین تلاشگر علمی واقعی و نویسنده کتاب تاریخ اندلس، کشف شد. ارتباط این محقق با کتاب ابن حیان از زمانی آغاز شد که وی و تعدادی از همکاران خاورشناسش اولین بخش از دایرةالمعارف بزرگ اندلسی «[[نفح الطيب من غصن الأندلس الرطيب|نفح الطیب]]» اثر [[مقری، احمد بن محمد|مقری]](متوفی 1041ق/1631م) را منتشر کردند. انتشار این بخش در دو جلد بین سال‌های 1855 تا 1861م صورت گرفت. اما در جهان عرب، اثر رایحه این کتاب شناخته شده نبود تا اینکه کتاب در سال 1279ق برابر با 1862م به‌طور کامل در دو جلد در چاپخانه بولاق منتشر شد<ref>[https://noorlib.ir/book/view/11367/%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%81%D8%B1-%D8%A7%D9%84%D8%AB%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D9%85%D9%86-%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8-%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%82%D8%AA%D8%A8%D8%B3?pageNumber=15&viewType=pdf ر.ک: مقدمه محقق، ص15]</ref>.  


[[دوزی]] از اواسط قرن گذشته، در حال حفاری میراث اندلس بود. او بینش روشنی نسبت به مهمترین و ارزشمندترین این میراث داشت. از جمله مطالبی که او منتشر کرد «[[البیان المغرب]]» [[ابن عذاری|ابن عذاری مراکشی]]، «[[المعجب في تلخيص أخبار المغرب|المعجب]]» [[مراکشی، عبدالواحد|عبدالواحد مراکشی]] و بخش اندلسی «[[الحلة السيراء (في تراجم الشعراء من أعيان الأندلس و المغرب من المائة الأولی للهجرة إلی المائة السابعة)|الحلة السیراء]]» اثر [[ابن ابار، محمد بن عبدالله|ابن أبار بلنسی]] بود. تحقیق در این آثار که آن زمان همه‌شان خطی بودند، به او این توان را داد تا شروع به نوشتن اولین تاریخ علمی تحقیقی درباره اندلس کند. این کتاب که بیش از یکصدوسی سال پیش منتشر شده است، با وجود پیشرفت های فراوانی که مطالعات اندلس در این دوران انجام داده‌اند، همچنان کتابی مفید و جالب است.  
[[دوزی]] از اواسط قرن گذشته، در حال حفاری میراث اندلس بود. او بینش روشنی نسبت به مهمترین و ارزشمندترین این میراث داشت. از جمله مطالبی که او منتشر کرد «[[البیان المغرب]]» [[ابن عذاری|ابن عذاری مراکشی]]، «[[المعجب في تلخيص أخبار المغرب|المعجب]]» [[مراکشی، عبدالواحد|عبدالواحد مراکشی]] و بخش اندلسی «[[الحلة السيراء (في تراجم الشعراء من أعيان الأندلس و المغرب من المائة الأولی للهجرة إلی المائة السابعة)|الحلة السیراء]]» اثر [[ابن ابار، محمد بن عبدالله|ابن أبار بلنسی]] بود. تحقیق در این آثار که آن زمان همه‌شان خطی بودند، به او این توان را داد تا شروع به نوشتن اولین تاریخ علمی تحقیقی درباره اندلس کند. این کتاب که بیش از یکصدوسی سال پیش منتشر شده است، با وجود پیشرفت‌های فراوانی که مطالعات اندلس در این دوران انجام داده‌اند، همچنان کتابی مفید و جالب است.  


دوزی از همان دوران به ارزش آنچه توسط مورخ اندلسی، [[ابن حیان، حیان بن خلف|ابن حیان]] نوشته شده بود پی برد. از نوشته‌های [[ابن حیان، حیان بن خلف|ابن حیان]] در آن زمان معروف نبود، مگر قطعه‌ای از کتاب «المقتبس» که سومین کتاب (السفر الثالث) این کتاب است و در کتابخانه بودلیان دانشگاه آکسفورد انگلستان نگهداری می‌شد. دوزی در نگارش تاریخ اندلس، به‌ویژه با توجه به دوره حکومت امیر عبدالله بن محمد(275-300ق) و اخبار انقلاب‌هایی که در آن روزها اندلس را فرا گرفت، از این نسخه بهره فراوان برده بود. دوزی زمانی که توجه خود را به نگارش تاریخ بنی عباد در سویل برای پادشاهان فرقه در اندلس معطوف کرد، از میراث [[ابن حیان، حیان بن خلف|ابن حیان]] بیشتر آگاه شد. او متون بنی عباد را در کتاب خود که به زبان لاتین نوشته است درباره این خاندان که بر ممالک عمده فرقه‌ها حکومت می‌کردند منتشر کرد. ثمره این مراقبت، با آنچه دوزی از میراث ابن حیان می‌دانست، مجموعه نظراتی درباره شخصیت مورخ بزرگ اندلسی، ارزیابی کار او و برجسته ساختن جایگاه وی در میان مورخان اسلام، از مهجوریت بود. و وقتی در اینجا از محققان صحبت می‌کنیم، منظور از آنها شرق‌شناسان اروپایی است، درحالی‌که جهان عرب علاقه‌ای به مطالعه این موضوعات در یک مطالعه علمی منظم نداشت...<ref>[https://noorlib.ir/book/view/11367/%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%81%D8%B1-%D8%A7%D9%84%D8%AB%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D9%85%D9%86-%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8-%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%82%D8%AA%D8%A8%D8%B3?pageNumber=15&viewType=pdf ر.ک: همان، ص15-17]</ref>.  
دوزی از همان دوران به ارزش آنچه توسط مورخ اندلسی، [[ابن حیان، حیان بن خلف|ابن حیان]] نوشته شده بود پی برد. از نوشته‌های [[ابن حیان، حیان بن خلف|ابن حیان]] در آن زمان معروف نبود، مگر قطعه‌ای از کتاب «المقتبس» که سومین کتاب (السفر الثالث) این کتاب است و در کتابخانه بودلیان دانشگاه آکسفورد انگلستان نگهداری می‌شد. دوزی در نگارش تاریخ اندلس، به‌ویژه با توجه به دوره حکومت امیر عبدالله بن محمد(275-300ق) و اخبار انقلاب‌هایی که در آن روزها اندلس را فرا گرفت، از این نسخه بهره فراوان برده بود. دوزی زمانی که توجه خود را به نگارش تاریخ بنی عباد در سویل برای پادشاهان فرقه در اندلس معطوف کرد، از میراث [[ابن حیان، حیان بن خلف|ابن حیان]] بیشتر آگاه شد. او متون بنی عباد را در کتاب خود که به زبان لاتین نوشته است درباره این خاندان که بر ممالک عمده فرقه‌ها حکومت می‌کردند منتشر کرد. ثمره این مراقبت، با آنچه دوزی از میراث ابن حیان می‌دانست، مجموعه نظراتی درباره شخصیت مورخ بزرگ اندلسی، ارزیابی کار او و برجسته ساختن جایگاه وی در میان مورخان اسلام، از مهجوریت بود. و وقتی در اینجا از محققان صحبت می‌کنیم، منظور از آنها شرق‌شناسان اروپایی است، درحالی‌که جهان عرب علاقه‌ای به مطالعه این موضوعات در یک مطالعه علمی منظم نداشت...<ref>[https://noorlib.ir/book/view/11367/%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%81%D8%B1-%D8%A7%D9%84%D8%AB%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D9%85%D9%86-%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8-%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%82%D8%AA%D8%A8%D8%B3?pageNumber=15&viewType=pdf ر.ک: همان، ص15-17]</ref>.