الإمام علی (عليه‌السلام) في فكر معتزلة بغداد: تفاوت میان نسخه‌ها

از زمان آغاز جنبش فرهنگی در دولت اسلامی، عرب شاهد فعالیت قابل توجه در انواع مختلف دانش بوده است.ملت عرب در دوره پیش از اسلام ملت شعر و سخنوری بوده است. سپس دین اسلام با معجزه ی  قرآن کریم، چشم انداز اعراب را به چالش کشاند و آنچه توسط پیامبر به ایشان عرضه شد فصیح تر از تمام آن چیزهایی بود که پیش تر از این پیش رو داشتند. از این رو، رویکرد و علاقه به ادبیات بیش از پیش افزایش یافت تا جایی که در آثار برجای مانده پراکنده شد و انواع مختلف زبان، ادبیات، تاریخ، کلام، فقه، سخنرانی ها، پیام ها و کلمات قصار برای اطلاع رسانی عرب قبل و بعد از اسلام پدید آمد. و کتاب هایی به این منظور اختصاص داده شد. قرن چهارم هجری اوج خلاقیت اسلامی عرب در زمینه های مختلف دانش است تا جایی که بسیاری از علمای برجسته ی عرب در این سال ها پا به عرصه ی ظهور گذاشتند. از آن جمله محمد بن حسین معروف به شریف رضی است. کسی که در ادبیات شعر و نثر از نبوغ بالایی برخوردار بود و در چارچوب شعر، دیوانی از خود به یادگار نهاده که هنوز هم مورد توجه محققین است. و اما در باب نثر مجموعه ای از تالیفاتی را بر جای گذاشته است که ماهیت بلاغی و لفظی دارند. او با در نظر گرفتن تأثیر کلام پیامبر، و آنچه از آن اقتباس کرده بود کتابی با نام مجازات نبوی ارائه کرد، که در آن اسلوب مجاز و بلاغ تمیز داده شده است. سپس بار دیگر با در نظر گرفتن تأثیر کلام امام علی علیه السلام که در آثار فراوانی از کتاب های لغت و ادب و تاریخ درباره ی ایشان در دسترس بود، آنچه را که در اوج بلاغت بود، برداشت نمود و آن را در یک کتاب که نهج البلاغه نامید جمع آوری کرد. این یعنی آنچه در نهج البلاغه آمده است مثل و مانندی ندارد چون مشتمل بر خطبه ها، نامه ها و کلمات قصار حضرت امیر علیه السلام است.

==پانويس ==