۱۴۷٬۰۶۸
ویرایش
مکتوبات و بیانات سیاسی و اجتماعی علمای شیعه (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۳ فوریهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۸:۵۵
، ۳ فوریهٔ ۲۰۲۴بدون خلاصۀ ویرایش
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۹: | خط ۲۹: | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''مکتوبات و بیانات سیاسی و اجتماعی علمای شیعه''' تألیف محمدحسن رجبی و فاطمه رؤیا | '''مکتوبات و بیانات سیاسی و اجتماعی علمای شیعه''' تألیف [[رجبی، محمد حسن|محمدحسن رجبی]] و [[فاطمه رؤیا پورامید]]؛ در این کتاب حدود یکصد اعلامیه، فتوا، نامه و دیگر اسناد بر جای مانده از عالمان شیعه گردآورى شده است. | ||
این اسناد در فاصلۀ سالهاى ١٢٠٠ -١٣٢٣ ق، در موضوعات سیاسى یدید آمده است. در هر قسمت، اطلاعاتى چون: موضوع سند، نگارنده، تاریخ و متن سند، ذکر شده و در پاورقی برای کلماتی از متن که براى عموم خوانندگان امروزى مفهوم نیست، ترجمه یا توضیحی آمده است.<ref> صادقی، مصطفی؛ قرائتی، حامد؛ ص91</ref> | این اسناد در فاصلۀ سالهاى ١٢٠٠ -١٣٢٣ ق، در موضوعات سیاسى یدید آمده است. در هر قسمت، اطلاعاتى چون: موضوع سند، نگارنده، تاریخ و متن سند، ذکر شده و در پاورقی برای کلماتی از متن که براى عموم خوانندگان امروزى مفهوم نیست، ترجمه یا توضیحی آمده است.<ref> صادقی، مصطفی؛ قرائتی، حامد؛ ص91</ref> | ||
| خط ۳۷: | خط ۳۷: | ||
نصیحت به شاهان در زمینه عدالت و دوری از ستم از دیگر موضوعاتی است که در مکتوبات علما به چشم می خورد. در این زمینه نمونه بارز آن میرزای قمی است. | نصیحت به شاهان در زمینه عدالت و دوری از ستم از دیگر موضوعاتی است که در مکتوبات علما به چشم می خورد. در این زمینه نمونه بارز آن میرزای قمی است. | ||
شخصیت میرزای قمی در میان بقیه علما گونهای تلاش در این امور را نشان می دهد. بی پروایی او در نصیحت و در بعضی موارد سرزنش شاهان قاجار جالب توجه است. مانند نصیحت به آقا محمد خان قاجار در خودداری از ستم به مردم از میرزای قمی (1200ق) | شخصیت [[میرزای قمی، ابوالقاسم بن محمدحسن|میرزای قمی]] در میان بقیه علما گونهای تلاش در این امور را نشان می دهد. بی پروایی او در نصیحت و در بعضی موارد سرزنش شاهان قاجار جالب توجه است. مانند نصیحت به آقا محمد خان قاجار در خودداری از ستم به مردم از [[میرزای قمی، ابوالقاسم بن محمدحسن|میرزای قمی]] (1200ق) | ||
گو این که مقدس دانستن او به ویژه در دوران معاصر این شخصیت را مخفی کرده است. | گو این که مقدس دانستن او به ویژه در دوران معاصر این شخصیت را مخفی کرده است. | ||
| خط ۴۳: | خط ۴۳: | ||
بیان سیاست های انگلیس و مقابله با استعمار نیز بخشی از دغدغه ذهنی علما بوده است که در این مکتوبات به وفور به چشم می خورد. در همین زمینه احساسات وطن دوستانه آنها را در مقابله آنها با تجاوز انگلیسی ها به بوشهر می توان دید. که علما از بلاد مختلف آمادگی خود را برای مقابله با متجاوزان اعلام کرده اند. | بیان سیاست های انگلیس و مقابله با استعمار نیز بخشی از دغدغه ذهنی علما بوده است که در این مکتوبات به وفور به چشم می خورد. در همین زمینه احساسات وطن دوستانه آنها را در مقابله آنها با تجاوز انگلیسی ها به بوشهر می توان دید. که علما از بلاد مختلف آمادگی خود را برای مقابله با متجاوزان اعلام کرده اند. | ||
تایید احداث راه آهن در ایران از جمله مواردی است که گویا در دهه نود قرن 13 ق ذهن علما را به خود مشغول کرده است. نامه های مختلف سید | تایید احداث راه آهن در ایران از جمله مواردی است که گویا در دهه نود قرن 13 ق ذهن علما را به خود مشغول کرده است. نامه های مختلف [[اسدآبادی، سید جمالالدین|سید جمالالدین اسد آبادی]] نیز بی نیاز از معرفی است. | ||
آگاه کردن شاهان قاجار از مداخلات خارجی و مفاسد آن موضوع دیگری بوده که علما در مکتوبات خود به آن پرداخته اند. | آگاه کردن شاهان قاجار از مداخلات خارجی و مفاسد آن موضوع دیگری بوده که علما در مکتوبات خود به آن پرداخته اند. | ||
یکی از موضوعات مهمی که در این دوران بسیاری از مکتوبات را به خود اختصاص داده است، موضوع تحریم توتون و تنباکو از سوی میرزای شیرازی است. پس از آن که فتوای میرزای شیرازی صادر شد بحث های زیادی در گرفت و خود به خود نامه ها و نوشته های زیادی را به خود اختصاص داد که تعدادی از آنها در این کتاب آمده است. | یکی از موضوعات مهمی که در این دوران بسیاری از مکتوبات را به خود اختصاص داده است، موضوع تحریم توتون و تنباکو از سوی [[میرزای شیرازی، سید محمدحسن|میرزای شیرازی]] است. پس از آن که فتوای [[میرزای شیرازی، سید محمدحسن|میرزای شیرازی]] صادر شد بحث های زیادی در گرفت و خود به خود نامه ها و نوشته های زیادی را به خود اختصاص داد که تعدادی از آنها در این کتاب آمده است. | ||
اندیشه وحدت اسلامی که امروز مطرح است، از دور زمانی در ذهن علما و بعضی از دانشمندان بوده است. نمود این اندیشه را در این مکتوبات نیز می توان دید. همچنین بیان دلایل انحطاط مسلمین و اظهار تاسف از وضع کنونی و ارائه راه حل در این زمینه موضوع بعضی از مکتوبات این مجموعه است. | اندیشه وحدت اسلامی که امروز مطرح است، از دور زمانی در ذهن علما و بعضی از دانشمندان بوده است. نمود این اندیشه را در این مکتوبات نیز می توان دید. همچنین بیان دلایل انحطاط مسلمین و اظهار تاسف از وضع کنونی و ارائه راه حل در این زمینه موضوع بعضی از مکتوبات این مجموعه است. | ||
| خط ۵۷: | خط ۵۷: | ||
مبارزه با صوفیه نیز هنوز از رونق نیفتاده بود؛ به ویژه آن که شاهان قاجار بعضی مواقع به دلایلی خاص، سعی می کردند به آنها روی بیاورند و یا اظهار عرفان کنند. | مبارزه با صوفیه نیز هنوز از رونق نیفتاده بود؛ به ویژه آن که شاهان قاجار بعضی مواقع به دلایلی خاص، سعی می کردند به آنها روی بیاورند و یا اظهار عرفان کنند. | ||
مبارزه با بابیه نیز از جمله موضوعات عمدهای بود که علما را مشغول به خود کرده بود. نمود آن را | مبارزه با بابیه نیز از جمله موضوعات عمدهای بود که علما را مشغول به خود کرده بود. نمود آن را میتوان در نامه آقا نجفی اصفهانی از [[آشتیانی، محمدحسن|میرزا حسن آشتیانی]] جهت مجازات سران بابیه دید. | ||
به طور کل، آنچه در این مجموعه گرد آمده، مغتنم است؛ به ویژه آن که مکتوباتی جمع شده که یا ناشناخته بوده و یا این که به طور مجموعه در جایی نبوده است. نام برخی علما و مکتوبات آنها را می توان دید که جالب است و انتظار ورود در چنین مباحثی از آنها نمی رود. این مجموعه دغدغه های علمای شیعه در قرن 13 و اوایل قرن 14 را برای ما بازگو می کند. | به طور کل، آنچه در این مجموعه گرد آمده، مغتنم است؛ به ویژه آن که مکتوباتی جمع شده که یا ناشناخته بوده و یا این که به طور مجموعه در جایی نبوده است. نام برخی علما و مکتوبات آنها را می توان دید که جالب است و انتظار ورود در چنین مباحثی از آنها نمی رود. این مجموعه دغدغه های علمای شیعه در قرن 13 و اوایل قرن 14 را برای ما بازگو می کند. | ||