اختلاف المذاهب: تفاوت میان نسخه‌ها

'''اختلاف المذاهب'''، تألیف جلال‌الدین سیوطی (متوفی 911ق)، به موضوع اختلاف مذاهب و انتقال از مذهبی به مذهب دیگر و مسائلی ازاین‌دست پرداخته است. کتاب با تحقیق و تعلیقات عبدالقیوم بن محمد شفیع بستوی منتشر شده است.

بستوی در ابتدای مقدمه‌اش بر کتاب، به وحدت امت اسلامی به‌عنوان یکی از مهم‌ترین اسباب سعادت و قوت آن و از تفرقه و جدایی بین صفوف آن به‌عنوان یکی از مهم‌ترین عوامل چنددستگی و سستی یاد کرده است. سپس سوء‌ فهم از قضیه مذاهب فقهی و جهل به اسباب اختلاف بین علما را از جمله عوامل تفرق و تشتت امت اسلامی دانسته است. علمای مخلص با آگاهی از مشکلات تفرق امت اسلامی، عوامل اختلاف را تبیین کرده و به متوسل شدن به کتاب و سنت دعوت کرده‌ و از تعصب‌ مذهبی و تقلید کورکورانه که هیچ دلیلی بر آن نیست برحذر داشته‌اند؛ آثاری چون «الإنصاف في ما بين العلماء من الخلاف» تألیف ابن عبدالبر قرطبی (متوفی 463ق) و «الإنصاف بذكر أسباب الخلاف» نوشته ابن سید بطلیوسی (متوفی 581ق) و «اختلاف المذاهب» سیوطی، در همین راستا نگارش یافته‌اند<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص7</ref>‏

سیوطی در این رساله به رد افکار کسانی پرداخته است که نسبت به مذهب خویش متعصبانه برخورد کرده و آراء علمای خویش را به‌گونه‌ای برتری می‌دهند که به تنقیص دیگر مذاهب منجر می‌شود؛ بااینکه گاه اختلاف بین صحابه و تابعین در فروع پیدا می‌شد، ولی هیچ‌یک از این امور پیش نمی‌آمد<ref>ر.ک: همان، ص8</ref>.‏

کتاب، مشتمل بر مقدمه و چهار فصل است. سیوطی در مقدمه، اختلاف امت اسلام را برخلاف اختلاف امت‌های پیشین دانسته؛ چراکه اختلاف ایشان سبب هلاکشان بود و اختلاف امت محمدی(ص) رحمت و تفضلی از سوی خدای متعال است.