یسوی، احمد: تفاوت میان نسخه‌ها

''' اَحْمَدْ یَسَوی، فرزند ابراهیم '''(د ۵۶۲ق/ ۱۱۶۷م)، صوفی بزرگ ترک.

زادگاه او را برخی سایرام (سیرام). و برخی دیگر شهر یسی دانسته‌اند، اما باتوجه به اینکه در کتاب جواهرالابرار من امواج البحار تألیف حزینی که به گفتۀ کوپرولو، از کهن‌ترین و مهم‌ترین مآخذ دربارۀ شخصیت، احوال و آداب طریقۀ احمد یسوی است، زادگاه او سایرام آمده است، نظر اول درست‌تر می‌نماید، تاریخ تولد او نیز دانسته نیست. برخی منابع متأخر ولادت او را در ۴۹۸ق دانسته‌اند. روایاتی دیگر مدت عمر او را ۱۲۰ سال آورده‌اند که باتوجه به تاریخ مرگ وی، ولادت او باید در ۴۴۲ق روی داده باشد؛ لیکن احمد یسوی در دیوان حکمت از رسیدن خود به ۱۲۵ سالگی سخن می‌گوید که در این صورت ولادت او در ۴۳۷ق باید روی داده باشد.

پدرش، شیخ ابراهیم، از مشایخ مشهور سایرام بود. سلسلۀ نسب او را به محمد حنفیه، فرزند علی(ع) رسانده‌اند و از آنجا که در سایرام به کسانی که سلسلۀ نسبشان به محمد حنفیه می‌رسیده، «خواجه» می‌گفتند، احمد یسوی را نیز خواجه احمد می‌خواندند.

احمد در این شهر به عالم و صوفی مشهور آن عصر، خواجه یوسف همدانی پیوست و شخصیت وی با تأثیر معنوی خواجه یوسف شکل گرفت. وی از دست خواجه یوسف خرقه دریافت کرد و یکی از ۴ خلیفۀ او شد ــ سومین خلیفه بعد از عبدالله برقی و حسن انداقی.

یکی از صوفیه به نام سیدمرشد درویش یسوی از صوفیان این طریقه بوده، و در ۹۹۶ق کتابی در مقامات مشایخ طریقۀ یسویه در استانبول تألیف کرده است.

چنانکه گذشت، حزینی نیز، کتابی با عنوان جواهرالابرار من امواج البحار، دربارۀ شخصیت، احوال و آداب طریقۀ احمد یسوی نوشته است که تنها نسخۀ آن در کتابخانۀ سلیمانیه در استانبول موجود است.  

اثری دیگر با عنوان «فقرنامه»، به احمد یسوی نسبت داده‌اند که در بعضی از نسخه‌های چاپی دیوان حکمت نیز به چاپ رسیده است، اما این رساله در حقیقت مقدمه‌ای است به نثر بر دیوان که به بعضی از نسخه‌های آن ضمیمه شده، و تالیف آن از احمد یسوی نیست، بلکه در دوره‌های بعد کسانی که دیوان او را گرد آورده‌اند، آن را نوشته و در دوره‌های بعد کسانی که دیوان او را گرد آورده‌اند، آن را نوشته و در دیوان جای داده‌اند.  

[[خواجه احمد یسوی]]  

[[رده:مقالات بازبینی نشده2]]