۱۱۱٬۸۸۵
ویرایش
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۴۳: | خط ۴۳: | ||
}} | }} | ||
''' اَحْمَدْعَلیِ هاشِمیِ سَنْدیلَوی (یا سَندیلی) '''، فرزند غلام محمدبن مولوی محمد حاجی، (۱۱۶۳- پس از ۱۲۲۴ق/ ۱۷۵۰-۱۸۰۹م)، شاعر و تذکرهنویس فارسی هند. | ''' اَحْمَدْعَلیِ هاشِمیِ سَنْدیلَوی (یا سَندیلی) '''، فرزند غلام محمدبن مولوی محمد حاجی، (۱۱۶۳- پس از ۱۲۲۴ق/ ۱۷۵۰-۱۸۰۹م)، شاعر و تذکرهنویس فارسی هند. | ||
==زادگاه== | ==زادگاه== | ||
وی در قصبۀ سندیلۀ اوتارپرادش هندوستان ولادت یافت. | وی در قصبۀ سندیلۀ اوتارپرادش هندوستان ولادت یافت. | ||
==اموختن محاورۀ فارسی== | ==اموختن محاورۀ فارسی== | ||
در کودکی به سبب اوضاع نابسامان پدر ناچار به ترک زادگاه خود شد و به غربت افتاد. پس از چندی به وسیلۀ نواب ذوالفقارالدوله میرزا نجف خان، در لشکر شاه عالم دوم (حک ۱۱۷۳-۱۲۲۱ق)، به خدمت گمارده شد و به دهلی رفت. در این شهر در پی نشست و برخاست با ایرانیانی که از خراسان، عراق و فارس به هند آمده، و در دهلی اقامت گزیده بودند، محاورۀ فارسی را آموخت. | در کودکی به سبب اوضاع نابسامان پدر ناچار به ترک زادگاه خود شد و به غربت افتاد. پس از چندی به وسیلۀ نواب ذوالفقارالدوله میرزا نجف خان، در لشکر شاه عالم دوم (حک ۱۱۷۳-۱۲۲۱ق)، به خدمت گمارده شد و به دهلی رفت. در این شهر در پی نشست و برخاست با ایرانیانی که از خراسان، عراق و فارس به هند آمده، و در دهلی اقامت گزیده بودند، محاورۀ فارسی را آموخت. | ||
از زندگی وی بیش از این اطلاعی در دست نیست و چنانکه از پایانۀ مخزن الغرایب نسخۀ بانکیپور برمیآید، وی تا ۱۱ شوال ۱۲۲۴ زنده بوده است. | از زندگی وی بیش از این اطلاعی در دست نیست و چنانکه از پایانۀ مخزن الغرایب نسخۀ بانکیپور برمیآید، وی تا ۱۱ شوال ۱۲۲۴ زنده بوده است. | ||
خط ۵۹: | خط ۵۹: | ||
احمدعلی به گفتۀ خود از نوجوانی به شعر اشتیاق داشت و در اشعارش «خادم» تخلص میکرد. وی با بیشتر شعرای هند و ایران ازجمله محمدحسن قتیل لاهوری، انشاءالله خان انشای دهلوی، حیرت مشهدی، ربیع خوانساری، حاجی ابراهیم شیرازی صبوری، میرزاباقر اصفهانی و سید مظهرعلی صافی معاشر بود. | احمدعلی به گفتۀ خود از نوجوانی به شعر اشتیاق داشت و در اشعارش «خادم» تخلص میکرد. وی با بیشتر شعرای هند و ایران ازجمله محمدحسن قتیل لاهوری، انشاءالله خان انشای دهلوی، حیرت مشهدی، ربیع خوانساری، حاجی ابراهیم شیرازی صبوری، میرزاباقر اصفهانی و سید مظهرعلی صافی معاشر بود. | ||
نمونههایی از شعر احمدعلی را میتوان در مخزن الغرایب یافت. | |||
نمونههایی از شعر احمدعلی را میتوان در [[مخزن الغرایب]] یافت. | |||
==آثار== | ==آثار== | ||
1. مخزن الغرایب، | 1.مخزن الغرایب، | ||
این کتاب در ۵۴ سالگی مؤلف به تشویق قتیل لاهوری، از دانشمندان آن روزگار، تألیف گردیده، و به پیشنهاد همو به ترتیب الفبایی، مدون شده است. | این کتاب در ۵۴ سالگی مؤلف به تشویق قتیل لاهوری، از دانشمندان آن روزگار، تألیف گردیده، و به پیشنهاد همو به ترتیب الفبایی، مدون شده است. | ||
این تذکره مشتمل است بر شرح احوال و نمونۀ اشعار ۱۴۸‘۳ شاعر پارسیگوی متقدم، متأخر و معاصر ــ از ابوسعید ابوالخیر تا یوسف بیگ بخارایی ــ که از جهت احتوا بر شمار شاعران در مرتبۀ سوم، پس از تذکرۀ آفتاب عالمتاب و صحف ابراهیم، جای دارد. | این تذکره مشتمل است بر شرح احوال و نمونۀ اشعار ۱۴۸‘۳ شاعر پارسیگوی متقدم، متأخر و معاصر ــ از ابوسعید ابوالخیر تا یوسف بیگ بخارایی ــ که از جهت احتوا بر شمار شاعران در مرتبۀ سوم، پس از تذکرۀ آفتاب عالمتاب و صحف ابراهیم، جای دارد. | ||
مؤلف در این تذکره علاوه بر ۲۱ مأخذ، از روایتهای شفاهی قتیل و دیگر آشنایان و دوستان نیز بهره برده است. | مؤلف در این تذکره علاوه بر ۲۱ مأخذ، از روایتهای شفاهی قتیل و دیگر آشنایان و دوستان نیز بهره برده است. | ||
وی که به گردآوری اشعار شاعران بیش از ضبط وقایع زندگی آنان، عنایت داشته، در برخی از تراجم مرتکب بیدقتی و سهلانگاری شده است. | وی که به گردآوری اشعار شاعران بیش از ضبط وقایع زندگی آنان، عنایت داشته، در برخی از تراجم مرتکب بیدقتی و سهلانگاری شده است. | ||
وی جای جای نظریات انتقادی خود را دربارۀ شاعران ارائه کرده است. | وی جای جای نظریات انتقادی خود را دربارۀ شاعران ارائه کرده است. | ||
این تذکره به کوشش محمدباقر در ۵ جلد در پاکستان چاپ شده است. | این تذکره به کوشش محمدباقر در ۵ جلد در پاکستان چاپ شده است. | ||
2. انیس العاشقین، | 2.انیس العاشقین، | ||
این کتاب شامل زندگینامههای شاعران و اشعار عاشقانۀ فارسی است و مؤلف در تدوین آن از چندین تذکره و بیاض قدیمی بهره گرفته است. | این کتاب شامل زندگینامههای شاعران و اشعار عاشقانۀ فارسی است و مؤلف در تدوین آن از چندین تذکره و بیاض قدیمی بهره گرفته است. | ||
دستنویسی از این اثر در گنجینۀ شیرانی در دانشگاه پنجاب لاهور موجود است. | دستنویسی از این اثر در گنجینۀ شیرانی در دانشگاه پنجاب لاهور موجود است. | ||
گفتنی است که بیل از کتابی با عنوان انیس العشاق از شیخ احمد علی سندیلوی، متخلص به خادم فرزند محمد حاجی که در ۱۱۶۵ق جوان بوده، نام برده است. | گفتنی است که بیل از کتابی با عنوان انیس العشاق از شیخ احمد علی سندیلوی، متخلص به خادم فرزند محمد حاجی که در ۱۱۶۵ق جوان بوده، نام برده است. | ||
حافظ خادم علی کیتهلی نیز کتابی به نام انیس العشاق دارد. | |||
حافظ خادم علی کیتهلی نیز کتابی به نام انیس العشاق دارد. | |||
در منابع از مؤلف دیگری نیز به نام قاضی احمدعلی سندیلوی یاد کردهاند که معاصر با مؤلف مخزن الغرایب بوده، و تألیفات بسیاری داشته است<ref>نوشاهی، عارف، ج7، ص75</ref>. | در منابع از مؤلف دیگری نیز به نام قاضی احمدعلی سندیلوی یاد کردهاند که معاصر با مؤلف مخزن الغرایب بوده، و تألیفات بسیاری داشته است<ref>نوشاهی، عارف، ج7، ص75</ref>. | ||
| |