۱۰۶٬۳۳۱
ویرایش
ابوغانم خراسانی، بشر بن غانم: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - ' »' به '»') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۴۷: | خط ۴۷: | ||
ابوغانم از اباضیان خراسان بود. | ابوغانم از اباضیان خراسان بود. | ||
==تحصیلات== | ==تحصیلات== | ||
پس از وفات ابوعبیده مسلم بن ابی کریمه (د پیش از سده ۱۵۸ ق) در زمان ریاست ربیع بن حبیب برای تحصیل علم راهی بصره یا احتمالاً مکه شد و از شاگردان ابوعبیده دانش آموخت. | پس از وفات ابوعبیده مسلم بن ابی کریمه (د پیش از سده ۱۵۸ ق) در زمان ریاست ربیع بن حبیب برای تحصیل علم راهی بصره یا احتمالاً مکه شد و از شاگردان ابوعبیده دانش آموخت. | ||
==مشایخ== | ==مشایخ== | ||
در میان کسانی که ابوغانم در المدونۀ خود از آنان روایت کرده است، ربیع بن حبیب بصری، محبوب بن رحیل عبدی، وائل بن ایوب حضرمی، ابوغسان مخلد بن معرد و ابوالمهاجر کوفی دیده می‌شوند. در کنار این رجال نام کسانی چون ابوسعید عبدالله بن عبدالعزیز و ابوالمؤرج از شیوخ مطرود اباضی نیز به چشم می‌خورد. | در میان کسانی که ابوغانم در المدونۀ خود از آنان روایت کرده است، ربیع بن حبیب بصری، محبوب بن رحیل عبدی، وائل بن ایوب حضرمی، ابوغسان مخلد بن معرد و ابوالمهاجر کوفی دیده می‌شوند. در کنار این رجال نام کسانی چون ابوسعید عبدالله بن عبدالعزیز و ابوالمؤرج از شیوخ مطرود اباضی نیز به چشم می‌خورد. | ||
==آثار== | |||
1-المدونة، | |||
ابوغانم برگرفته‌های خود از مشایخ یاد شده در زمینۀ فقه اباضیه، به خصوص آراء ابوعبیده را در کتابی گرد آورد که به مناسبت شیوۀ تألیف، المدونة نامیده شد. این کتاب از حیث اسلوب پرسش و پاسخ به مدونۀ سحنون در فقه مالکی شباهت دارد. | |||
ابوغانم در دوران حکومت عبدالوهاب بن عبدالرحمن امام رستمی تاهرت (۱۶۸- ۲۰۸ ق / ۷۸۴-۸۲۳ م) راهی مغرب شد و در تاهرت نسخه‌ای از المدونة را به عبدالوهاب تقدیم نمود. | |||
وی در مسیر خود به هنگام عبور از جبل نفوسه، با عالم نامدار آن دیار عمروس بن فتح مساکنی دیدار نمود و نسخه‌ای از المدونة را نزد او به امانت نهاد و عمروس نیز از روی آن، نسخه‌ای برای خویش استنساخ نمود. | وی در مسیر خود به هنگام عبور از جبل نفوسه، با عالم نامدار آن دیار عمروس بن فتح مساکنی دیدار نمود و نسخه‌ای از المدونة را نزد او به امانت نهاد و عمروس نیز از روی آن، نسخه‌ای برای خویش استنساخ نمود. | ||
ابوغانم در راه بازگشت، نسخۀ امانت گذارده را از عمروس بازگرفت و با خود به مشرق آورد. از سرانجام او در مشرق هیچ دانسته نیست، ولی نام او برای همیشه در مغرب بر جای ماند. | ابوغانم در راه بازگشت، نسخۀ امانت گذارده را از عمروس بازگرفت و با خود به مشرق آورد. از سرانجام او در مشرق هیچ دانسته نیست، ولی نام او برای همیشه در مغرب بر جای ماند. | ||
| خط ۷۰: | خط ۶۸: | ||
ابوغانم و المدونۀ او در تاریخ فقه اباضی شمال افریقا مقامی استثنایی دارند. | ابوغانم و المدونۀ او در تاریخ فقه اباضی شمال افریقا مقامی استثنایی دارند. | ||
ده‌ها سال پیش از ابوغانم، پنج تن «حملة العلم» فقه اباضی را در بصره از ابوعبیده فرا گرفتند و به مغرب آمدند و ابن مغطیر نفوسی که پیش‌تر نزد ابوعبیده دانش آموخته بود، به جهت تحولی که در تعالیم ابوعبیده احساس می‌کرد، آموخته‌های خود را منسوخ شمرد. | ده‌ها سال پیش از ابوغانم، پنج تن «حملة العلم» فقه اباضی را در بصره از ابوعبیده فرا گرفتند و به مغرب آمدند و ابن مغطیر نفوسی که پیش‌تر نزد ابوعبیده دانش آموخته بود، به جهت تحولی که در تعالیم ابوعبیده احساس می‌کرد، آموخته‌های خود را منسوخ شمرد. | ||
اما فقه شاگردان بصری ابوعبیده، همچنان در حال شکل گرفتن بود و در طول نیم قرن، مکتب بصری ـ مکیِ این گروه از شاگردان ابوعبیده، محافل علمی اباضی را در شرق در دست داشت. | اما فقه شاگردان بصری ابوعبیده، همچنان در حال شکل گرفتن بود و در طول نیم قرن، مکتب بصری ـ مکیِ این گروه از شاگردان ابوعبیده، محافل علمی اباضی را در شرق در دست داشت. | ||
ابوغانم که محضر بانیان این مکتب را درک کرده و فقه را از آنان فرا گرفته بود، در سفر خود به مغرب در قالب المدونة تعالیم مکتب فقهیِ بصری ـ مکی را به مغرب آورد. | ابوغانم که محضر بانیان این مکتب را درک کرده و فقه را از آنان فرا گرفته بود، در سفر خود به مغرب در قالب المدونة تعالیم مکتب فقهیِ بصری ـ مکی را به مغرب آورد. | ||
شاید همان اندازه که فقه ابن‌مغطیر در برابر فقه حملة العلم منسوخ می‌نمود، فقه حملة العلم نیز در برابر فقه المدونة کهنه به نظر می‌آمد. | شاید همان اندازه که فقه ابن‌مغطیر در برابر فقه حملة العلم منسوخ می‌نمود، فقه حملة العلم نیز در برابر فقه المدونة کهنه به نظر می‌آمد. | ||
به هر تقدیر تعالیم مکتب بصری ـ مکی ربیع بن حبیب در مغرب نیز همچون مشرق مورد استقبال قرار گرفت و المدونۀ ابوغانم به عنوان متن معتبر فقهی پذیرفته شد. | به هر تقدیر تعالیم مکتب بصری ـ مکی ربیع بن حبیب در مغرب نیز همچون مشرق مورد استقبال قرار گرفت و المدونۀ ابوغانم به عنوان متن معتبر فقهی پذیرفته شد. | ||
| خط ۹۲: | خط ۹۲: | ||
این کتاب در ۱۴۰۴ ق / ۱۹۸۴ م در عمان به چاپ رسیده است. باید افزود که المدونة به زبان بربری نیز ترجمه شده است. | این کتاب در ۱۴۰۴ ق / ۱۹۸۴ م در عمان به چاپ رسیده است. باید افزود که المدونة به زبان بربری نیز ترجمه شده است. | ||
2- اختلاف الفتیا، | 2-اختلاف الفتیا، | ||
بجز المدونة، تألیف دیگری نیز از ابوغانم در دست است که اختلاف الفتیا نام دارد. | بجز المدونة، تألیف دیگری نیز از ابوغانم در دست است که اختلاف الفتیا نام دارد. | ||