۱۰۷٬۰۹۴
ویرایش
الورقة: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - '( ' به '(') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۶: | خط ۲۶: | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''الورقة'''، تألیف ادیب، شاعر و مورخ قرن سوم قمری، [[ابوعبدالله محمد بن داود بن جرّاح]] (مقتول 296ق)، است که به معرفی اجمالی شخصیت و اشعار تعدادی از شاعران دوران خلافت عباسی می‌پردازد. کتاب حاضر را محققان معاصر، [[عبدالوهاب عَزام]] و [[عبدالستار احمد فرّاج]] تحقیق کرده و هرکدام جداگانه برای آن مقدمه نوشته‌اند. | '''الورقة'''، تألیف ادیب، شاعر و مورخ قرن سوم قمری، [[ابن جراح، محمد بن داود|ابوعبدالله محمد بن داود بن جرّاح]] (مقتول 296ق)، است که به معرفی اجمالی شخصیت و اشعار تعدادی از شاعران دوران خلافت عباسی می‌پردازد. کتاب حاضر را محققان معاصر، [[عزام، عبدالوهاب|عبدالوهاب عَزام]] و [[فراج، عبدالستار احمد|عبدالستار احمد فرّاج]] تحقیق کرده و هرکدام جداگانه برای آن مقدمه نوشته‌اند. | ||
==وجه تسمیه و تفاوت با کتاب مشابه== | ==وجه تسمیه و تفاوت با کتاب مشابه== | ||
* کتاب حاضر با [[الأوراق]] نوشته [[ابوبکر محمد بن یحیى صولى]] از نظر موضوع مشابهت دارد و [[ابن خلکان]] نام کتاب [[صولی]] را به‌اشتباه «الورقة» ثبت کرده و بعید نیست که برخی از راویان، [[الورقة]] را با [[الأوراق]] اشتباه کرده باشند<ref>ر.ک: مقدمه تحقیق، ص15</ref>. | * کتاب حاضر با [[الأوراق]] نوشته [[ابوبکر محمد بن یحیى صولى]] از نظر موضوع مشابهت دارد و [[ابن خلکان، احمد بن محمد|ابن خلکان]] نام کتاب [[صولی]] را به‌اشتباه «الورقة» ثبت کرده و بعید نیست که برخی از راویان، [[الورقة]] را با [[الأوراق]] اشتباه کرده باشند<ref>ر.ک: مقدمه تحقیق، ص15</ref>. | ||
* [[عبدالوهاب عَزام]] با اشاره به اینکه گفته شده است [[ابوعبدالله محمد بن داود بن جرّاح]] کتابش را «الورقة» نامید، زیرا به هر شاعر، تنها یک ورقه را اختصاص داده، افزوده است: ولی معنای این مطلب آن نیست که حجم تراجم در این اثر، یکسان است؛ چون کتابی که در دست داریم، برخلاف آن گواهی می‌دهد؛ چه، برخی چهارصفحه‌ای، برخی سه‌صفحه‌ای و برخی کمتر است و بیشتر شرح‌حال‌ها حدود دو صفحه است. پس به نظر می‌رسد مقصود از این نکته و نام‌گذاری کتاب به نام «ورقه» این است که کوتاه نوشته است و بیشتر توضیحات درباره هریک از شاعران، زیادتر از یک ورقه (دو صفحه)، نیست<ref>ر.ک: همان، ص15</ref>. | * [[عزام، عبدالوهاب|عبدالوهاب عَزام]] با اشاره به اینکه گفته شده است [[ابن جراح، محمد بن داود|ابوعبدالله محمد بن داود بن جرّاح]] کتابش را «الورقة» نامید، زیرا به هر شاعر، تنها یک ورقه را اختصاص داده، افزوده است: ولی معنای این مطلب آن نیست که حجم تراجم در این اثر، یکسان است؛ چون کتابی که در دست داریم، برخلاف آن گواهی می‌دهد؛ چه، برخی چهارصفحه‌ای، برخی سه‌صفحه‌ای و برخی کمتر است و بیشتر شرح‌حال‌ها حدود دو صفحه است. پس به نظر می‌رسد مقصود از این نکته و نام‌گذاری کتاب به نام «ورقه» این است که کوتاه نوشته است و بیشتر توضیحات درباره هریک از شاعران، زیادتر از یک ورقه (دو صفحه)، نیست<ref>ر.ک: همان، ص15</ref>. | ||
==نقص در نسخه خطی== | ==نقص در نسخه خطی== | ||
محقق کتاب بعد از توضیح ویژگی‌های نسخه خطی این کتاب، نوشته است: گویی در این نسخه خطی، نقصی وجود دارد؛ زیرا برخی از اندیشوران مطالبی از کتاب «الورقة» نقل کرده‌اند که در نسخه حاضر موجود نیست؛ مثلا [[ابن خلکان]] در شرح حال «ابراهیم بن عباس صولی»، سخنی از [[ابن جرّاح]] به نقل از «الورقة» آورده است که در اثر حاضر مشاهده نمی‌شود و...<ref>ر.ک: همان، ص12-13</ref>. | محقق کتاب بعد از توضیح ویژگی‌های نسخه خطی این کتاب، نوشته است: گویی در این نسخه خطی، نقصی وجود دارد؛ زیرا برخی از اندیشوران مطالبی از کتاب «الورقة» نقل کرده‌اند که در نسخه حاضر موجود نیست؛ مثلا [[ابن خلکان، احمد بن محمد|ابن خلکان]] در شرح حال «ابراهیم بن عباس صولی»، سخنی از [[ابن جراح، محمد بن داود|ابن جرّاح]] به نقل از «الورقة» آورده است که در اثر حاضر مشاهده نمی‌شود و...<ref>ر.ک: همان، ص12-13</ref>. | ||
==هدف، روش، ساختار و محتوا== | ==هدف، روش، ساختار و محتوا== | ||
* نویسنده بدون مقدمه وارد بحث اصلی شده است و در نتیجه، بسیاری از توضیحات لازم درباره اهداف و چگونگی‌های نگارش این کتاب، پنهان مانده است. | * نویسنده بدون مقدمه وارد بحث اصلی شده است و در نتیجه، بسیاری از توضیحات لازم درباره اهداف و چگونگی‌های نگارش این کتاب، پنهان مانده است. | ||
* کتاب حاضر، مختصر است و تقسیم و نظم خاصی در آن مشاهده نمی‌شود. | * کتاب حاضر، مختصر است و تقسیم و نظم خاصی در آن مشاهده نمی‌شود. | ||
* هرچند همه شاعران معرفی‌شده در این کتاب، شماره‌گذاری شده و اولین نفر، «ابوالعذافر» است<ref>ر.ک: متن کتاب، ص3</ref> و آخرین آنان، «58- عمرو بن احمد بن بدیل»<ref>ر.ک: همان، ص133</ref>، ولیکن برطبق تحقیق [[عبدالوهاب عَزام]] در این اثر، تعداد 63 شاعر شناسانده شده است؛ زیرا در 3 مورد، یک شرح حال برای 2 شاعر همراه، نوشته شده و در یک مورد نیز یک شرح حال برای 3 شاعر فراهم آمده است<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص15</ref>. | * هرچند همه شاعران معرفی‌شده در این کتاب، شماره‌گذاری شده و اولین نفر، «ابوالعذافر» است<ref>ر.ک: متن کتاب، ص3</ref> و آخرین آنان، «58- عمرو بن احمد بن بدیل»<ref>ر.ک: همان، ص133</ref>، ولیکن برطبق تحقیق [[عزام، عبدالوهاب|عبدالوهاب عَزام]] در این اثر، تعداد 63 شاعر شناسانده شده است؛ زیرا در 3 مورد، یک شرح حال برای 2 شاعر همراه، نوشته شده و در یک مورد نیز یک شرح حال برای 3 شاعر فراهم آمده است<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص15</ref>. | ||
==نمونه مباحث== | ==نمونه مباحث== | ||
* «قِصافی»: نامش عمرو بن نصر تمیمی و کنیه‌اش ابوالفیض است. او بصری بود و دعبل درباره اشعارش گفته است: قصافی، 60 سال شعر گفت و هیچ بیت خوبی نگفت، جز یک بیت درباره شتر...<ref>ر.ک: متن کتاب، ص7-8</ref>. | * «قِصافی»: نامش عمرو بن نصر تمیمی و کنیه‌اش ابوالفیض است. او بصری بود و دعبل درباره اشعارش گفته است: قصافی، 60 سال شعر گفت و هیچ بیت خوبی نگفت، جز یک بیت درباره شتر...<ref>ر.ک: متن کتاب، ص7-8</ref>. | ||
* [[اصمعی]]: عبدالملک بن قریب باهلی نام داشت و کنیه‌اش ابوسعید و اهل بصره بود و بسیار شعر و غریب نقل می‌کرد و... مصاحب خلیفه عباسی، هارون‌الرشید شد و ثروتمند گردید...<ref>ر.ک: همان، ص31</ref>. | * [[اصمعی، عبدالملک بن قریب|اصمعی]]: عبدالملک بن قریب باهلی نام داشت و کنیه‌اش ابوسعید و اهل بصره بود و بسیار شعر و غریب نقل می‌کرد و... مصاحب خلیفه عباسی، هارون‌الرشید شد و ثروتمند گردید...<ref>ر.ک: همان، ص31</ref>. | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||