پرش به محتوا

دیوان ابوتراب بیک فرقتی انجدانی فراهانی: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۵: خط ۲۵:
| پیش از =  
| پیش از =  
}}
}}
'''دیوان ابوتراب بیک فرقتی انجدانی فراهانی'''، مجموعه اشعار شاعر بزرگ قرن یازدهم ابوتراب فرقتی انجدانی فراهانی (متوفی 1025ق) است که با تصحیح مجتبی برزآبادی فراهانی منتشر شده است.
'''دیوان ابوتراب بیک فرقتی انجدانی فراهانی'''، مجموعه اشعار شاعر بزرگ قرن یازدهم [[فرقتی‌ ج‍وش‍ق‍ان‍ی‌، اب‍وت‍راب‌ ب‍ن‌ ع‍ل‍ی‌|ابوتراب فرقتی انجدانی فراهانی]] (متوفی 1025ق) است که با تصحیح [[برز آبادی فراهانی، مجتبی|مجتبی برزآبادی فراهانی]] منتشر شده است.


این دیوان، مشتمل بر ساقینامه، ترکیب‌بند، غزلیات و قطعات، مثنوی‌ها، مقطعات، رباعیات، دوبیتی‌ها، ابیات پراکنده، قطعاتر در لغز و قطعاتی در ماده تاریخ می‌باشد.
این دیوان، مشتمل بر ساقینامه، ترکیب‌بند، غزلیات و قطعات، مثنوی‌ها، مقطعات، رباعیات، دوبیتی‌ها، ابیات پراکنده، قطعاتر در لغز و قطعاتی در ماده تاریخ می‌باشد.


میرزا طاهر درباره او چنین نوشته است: «ابوتراب خوش طبیعت و درست سلیقه است. اشعارش اکثرا عاشقانه و یکدست است. دیوانش قریب به دو هزار بیت به نظر رسیده است»<ref>مقدمه، ص18</ref>.
[[نصرآبادی، محمدطاهر|میرزا طاهر]] درباره او چنین نوشته است: «ابوتراب خوش طبیعت و درست سلیقه است. اشعارش اکثرا عاشقانه و یکدست است. دیوانش قریب به دو هزار بیت به نظر رسیده است»<ref>مقدمه، ص18</ref>.


سبب شهرت میرزا ابوتراب، ساقی‌نامه ارزشمند اوست که در ردیف بهترین ساقی‌نامه‌های زبان فارسی است که در بحر متقارب سروده شده است و نیز ابیات بسیار زیبایی در این دیوان وجود دارد که به صورت ضرب‌المثل درآمده است:
سبب شهرت [[فرقتی‌ ج‍وش‍ق‍ان‍ی‌، اب‍وت‍راب‌ ب‍ن‌ ع‍ل‍ی‌|میرزا ابوتراب]]، ساقی‌نامه ارزشمند اوست که در ردیف بهترین ساقی‌نامه‌های زبان فارسی است که در بحر متقارب سروده شده است و نیز ابیات بسیار زیبایی در این دیوان وجود دارد که به صورت ضرب‌المثل درآمده است:
{{شعر}}
{{شعر}}
* {{ب|'' بجز رخ تو که تا صبح حشر نورانیست ''|2='' چراغ هیچ کسی تا سحر نمی‌سوزد ''}}
* {{ب|'' بجز رخ تو که تا صبح حشر نورانیست ''|2='' چراغ هیچ کسی تا سحر نمی‌سوزد ''}}
{{پایان شعر}}
{{پایان شعر}}


ابوتراب چند ترکیب‌بند زیبا دارد که در کتاب نقل شده است. دو مثنوی او هم بسیار جالب و خواندنی است و نیز غزلیات و قطعات فراوانی دارد که تا حد امکان جمع‌آوری شده است<ref>ر.ک: همان، ص14</ref>.
[[فرقتی‌ ج‍وش‍ق‍ان‍ی‌، اب‍وت‍راب‌ ب‍ن‌ ع‍ل‍ی‌|ابوتراب]] چند ترکیب‌بند زیبا دارد که در کتاب نقل شده است. دو مثنوی او هم بسیار جالب و خواندنی است و نیز غزلیات و قطعات فراوانی دارد که تا حد امکان جمع‌آوری شده است<ref>ر.ک: همان، ص14</ref>.


ساقی‌نامه به صورت ترجیع‌بند است که آن را به بحر هزج مثمن اخرب مکفوف محذوف (مفعول، مفاعیل، مفاعیل، فعولن) سروده است که ترجیع آن:
ساقی‌نامه به صورت ترجیع‌بند است که آن را به بحر هزج مثمن اخرب مکفوف محذوف (مفعول، مفاعیل، مفاعیل، فعولن) سروده است که ترجیع آن:
خط ۴۸: خط ۴۸:
در این دیوان، دو مثنوی بسیار زیبا وجود دارد که یکی در توحید است با سخنان بسیار جالب و جاذب و دیگری مربوط به حاتم طائی است که سراسر حکمت است<ref>ر.ک: همان</ref>.
در این دیوان، دو مثنوی بسیار زیبا وجود دارد که یکی در توحید است با سخنان بسیار جالب و جاذب و دیگری مربوط به حاتم طائی است که سراسر حکمت است<ref>ر.ک: همان</ref>.


فرقتی قصایدی دارد در مدح از جمله در مدح حضرت علی(ع) و امام رضا(ع) و در مدح شاه عباس صفوی<ref>همان</ref>.
فرقتی قصایدی دارد در مدح از جمله در مدح [[امام علی علیه‌السلام|حضرت علی(ع)]] و [[امام رضا علیه‌السلام|امام رضا(ع)]] و در مدح شاه عباس صفوی<ref>همان</ref>.


ابوتراب در ترکیب‌بند نیز مانند ترجیع‌بند، مهارت بسزایی دارد. وی در سایر موارد شعری، همچون رباعی، دوبیتی، قطعات، مفردات، معما و ماده تاریخ، طبع آزمایی کرده است که همگی در این دیوان، جمع‌آوری شده است<ref>ر.ک: همان</ref>.
ابوتراب در ترکیب‌بند نیز مانند ترجیع‌بند، مهارت بسزایی دارد. وی در سایر موارد شعری، همچون رباعی، دوبیتی، قطعات، مفردات، معما و ماده تاریخ، طبع آزمایی کرده است که همگی در این دیوان، جمع‌آوری شده است<ref>ر.ک: همان</ref>.


فرقتی در مدح امیرالمؤمنین علی(ع) چه خوش می‌سراید:
فرقتی در مدح [[امام علی علیه‌السلام|امیرالمؤمنین علی(ع)]] چه خوش می‌سراید:
{{شعر}}
{{شعر}}
* {{ب|'' امیر ملک ولایت علی عالیقدر ''|2='' که هست خاک درش نور دیده احرار ''}}
* {{ب|'' امیر ملک ولایت علی عالیقدر ''|2='' که هست خاک درش نور دیده احرار ''}}