۸۰٬۶۷۲
ویرایش
ابن مقفع، عبدالله بن دادویه: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'هها' به 'هها'
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - ' )' به ')') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'هها' به 'هها') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
| خط ۱۷۸: | خط ۱۷۸: | ||
عباراتى که از قول خود او نقل شده، بسیار دلنشین است. نویسندگان را چنین اندرز مى‌دهد: «مبادا که به طمع دست یافتن به بلاغت، درپى کلام نامأنوس برآیى، بدان که این خود بزرگ‌ترین گنگى است»؛ با کاتبى گفت: «بباید که پیوسته الفاظ روان را برگزینى و در عین حال از الفاظ فرومایگان بپرهیزی»؛ او را پرسیدند که بلاغت چیست؟ گفت: سخن بلیغ آن است که چون نادان شنود، پندارد که مانند آن را به آسانى تواند آورد. | عباراتى که از قول خود او نقل شده، بسیار دلنشین است. نویسندگان را چنین اندرز مى‌دهد: «مبادا که به طمع دست یافتن به بلاغت، درپى کلام نامأنوس برآیى، بدان که این خود بزرگ‌ترین گنگى است»؛ با کاتبى گفت: «بباید که پیوسته الفاظ روان را برگزینى و در عین حال از الفاظ فرومایگان بپرهیزی»؛ او را پرسیدند که بلاغت چیست؟ گفت: سخن بلیغ آن است که چون نادان شنود، پندارد که مانند آن را به آسانى تواند آورد. | ||
ساختار جمله در قرآن کریم و نثر سده اول ق یا در نوشته‌های منسوب به دوره جاهلى غالباً بسیار ساده است. انبوه عظیمى از آیات یا عبارات و خطبه‌ها از نهاد و گزاره‌ای تشکیل مى‌یابد که هر یک تنها یکى دو کلمه در بردارند. آنگاه که گفتار به گسترش نیازمند مى‌شود، مفعول‌ها و قیدهای گوناگون به کمک جمله مى‌شتابند. جمله‌های حکمت آمیز، اندرز، فرمان و نظایر آن، خاصه به هنگام گفتار، غالباً دارای همین ساختار ساده است. در صورت نیاز به گسترش بیشتر، البته موصول‌ها و حروف ربط به کار مى‌آیند، اما جمله، همچنان ساده و خالى از تعقید باقى مى‌ماند. هنگام بیان مفاهیم گسترده‌تر، غالباً چنین است که اجزاء یک مفهوم وسیع را در عباراتى کوتاه مى‌ریزند و آن عبارات را کنار یکدیگر مى‌نشانند. اما بیان مضامین فلسفى، اخلاقى، استدلال و جدل و نیز نقل داستان‌های مفصل، دیگر نمى‌تواند در آن ساختمان کوتاه و فشرده جمله جای گیرد و غالباً ناچار جمله اصلى از میان شکافته مى‌شود و یک یا چند جمله پیرو، در درون آن قرار مى‌گیرد و سپس هریک از این اجزاء با صفات و قیود و ترکیبات اضافى و | ساختار جمله در قرآن کریم و نثر سده اول ق یا در نوشته‌های منسوب به دوره جاهلى غالباً بسیار ساده است. انبوه عظیمى از آیات یا عبارات و خطبه‌ها از نهاد و گزاره‌ای تشکیل مى‌یابد که هر یک تنها یکى دو کلمه در بردارند. آنگاه که گفتار به گسترش نیازمند مى‌شود، مفعول‌ها و قیدهای گوناگون به کمک جمله مى‌شتابند. جمله‌های حکمت آمیز، اندرز، فرمان و نظایر آن، خاصه به هنگام گفتار، غالباً دارای همین ساختار ساده است. در صورت نیاز به گسترش بیشتر، البته موصول‌ها و حروف ربط به کار مى‌آیند، اما جمله، همچنان ساده و خالى از تعقید باقى مى‌ماند. هنگام بیان مفاهیم گسترده‌تر، غالباً چنین است که اجزاء یک مفهوم وسیع را در عباراتى کوتاه مى‌ریزند و آن عبارات را کنار یکدیگر مى‌نشانند. اما بیان مضامین فلسفى، اخلاقى، استدلال و جدل و نیز نقل داستان‌های مفصل، دیگر نمى‌تواند در آن ساختمان کوتاه و فشرده جمله جای گیرد و غالباً ناچار جمله اصلى از میان شکافته مى‌شود و یک یا چند جمله پیرو، در درون آن قرار مى‌گیرد و سپس هریک از این اجزاء با صفات و قیود و ترکیبات اضافى و دهها ابزار دیگر آراسته مى‌گردد، تا سرانجام اندیشه‌ای که در ذهن نویسنده نضج یافته است، یکباره بیان شود. از اینجاست که عبارات [[کلیله و دمنه|کلیله و دمنه]] مفصل‌تر از عبارات معمول آن روزگار به نظر مى‌آید. | ||
بى‌گمان در این ترجمه، زبان مبدأ که همانا پهلوی باشد، بى‌تأثیر نبوده است، نثر ابن مقفع در این ترجمه با نثر نوشته‌ها و ترجمه‌های دیگر او تفاوت فاحشى ندارد. با اینهمه هر جا که سخن از اندرز و حکمت عام و ارشاد مردمان مى‌رود، خواننده احساس مى‌کند که عبارات کوتاه‌ترند. پنداری گوینده سر آن دارد که تأثیری سریع در شنونده خویش باقى گذارد و بگذرد. در اینگونه مضامین است که نثر ابن مقفع تا حدودی به نثر خطبه‌ها - که البته او نیز خوب مى‌شناخته است - شبیه مى‌شود. این تشابه را حمزه نیک احساس کرده و از آن نتیجه گرفته است که ابن مقفع و عبدالحمید از نثر خطابه تأثیر پذیرفته‌اند. | بى‌گمان در این ترجمه، زبان مبدأ که همانا پهلوی باشد، بى‌تأثیر نبوده است، نثر ابن مقفع در این ترجمه با نثر نوشته‌ها و ترجمه‌های دیگر او تفاوت فاحشى ندارد. با اینهمه هر جا که سخن از اندرز و حکمت عام و ارشاد مردمان مى‌رود، خواننده احساس مى‌کند که عبارات کوتاه‌ترند. پنداری گوینده سر آن دارد که تأثیری سریع در شنونده خویش باقى گذارد و بگذرد. در اینگونه مضامین است که نثر ابن مقفع تا حدودی به نثر خطبه‌ها - که البته او نیز خوب مى‌شناخته است - شبیه مى‌شود. این تشابه را حمزه نیک احساس کرده و از آن نتیجه گرفته است که ابن مقفع و عبدالحمید از نثر خطابه تأثیر پذیرفته‌اند. | ||
| خط ۳۰۳: | خط ۳۰۳: | ||
17. القصیده فى الشهور الرومیه و شرحها، | 17. القصیده فى الشهور الرومیه و شرحها، | ||
این قصیده در 40 بیت است که قافیه آن «ب» و درباره ماه‌های رومى یا سریانى است. | این قصیده در 40 بیت است که قافیه آن «ب» و درباره ماه‌های رومى یا سریانى است. ماهها از نیسان (آوریل) آغاز مى‌شود و در هر یک از آن‌ها اوضاع جوی مربوط به آن ماه آمده است. این قصیده شرحى هم دارد. | ||
18. ربع الدنیا، | 18. ربع الدنیا، | ||