پرش به محتوا

ادیب طوسی، محمدامین: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
<div class="wikiInfo">
{{جعبه اطلاعات زندگی‌نامه
[[پرونده:NUR18564.jpg|بندانگشتی|]]
| عنوان = ادیب طوسی‌، محمدامین‌
{| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |
‌| تصویر = NUR00000.jpg
|-
| اندازه تصویر =
! نام!! data-type="authorName" |ادیب طوسی، محمدامین
| توضیح تصویر =
|-
| نام کامل =  ادیب طوسی‌، محمدامین‌؛
|نام‎های دیگر
| نام‌های دیگر = ‌
| data-type="authorOtherNames" |
| لقب =
| تخلص = ادیب طوسی‌؛
| نسب =
| نام پدر = محمدحسین‌ گیلانی‌؛
| ولادت = 1283ش‌؛
| محل تولد = مشهد؛
| کشور تولد = ایران؛
| محل زندگی = ایران؛
| رحلت = 1361ش؛
| شهادت =
| مدفن = ‌تهران؛
| طول عمر = 78؛
| نام همسر =
| فرزندان =
| خویشاوندان =
| دین = اسلام؛
| مذهب =‌ شیعه؛
| پیشه = عالم دینی، شاعر، نویسنده، محقق؛
| منصب =
| پس از =
| پیش از =
| اساتید = ادیب‌ نیشابوری، افتخارالحكما، هرتسفلد، ویلسن؛‌
| مشایخ =
‌| معاصرین =
| شاگردان =
| اجازه اجتهاد از =
| درجه علمی = عالم دینی، شاعر، نویسنده، محقق؛
| دانشگاه =
| حوزه =
| علایق پژوهشی =  
| سبک نوشتاری =
| آثار = 1- دیوان، 2- فرهنگ لغات بازيافته، يا، ذيلي بر برهان قاطع؛
| وبگاه =
| امضا =  
| کد مؤلف = AUTHORCODE18564AUTHORCODE
}}
''' اَدیبِ طوسی‌، محمدامین‌ '''(1283-1361ش‌/ 1904-1982م‌)، شاعر، نویسنده‌ و محقق‌ معاصر، فرزند شیخ‌ محمدحسین‌ گیلانی‌ (تنكابنی‌) از علمای‌ دینی‌.


|-
|نام پدر
| data-type="authorfatherName" |شیخ محمدحسین گیلانی (تنكابنی)
|-
|متولد
| data-type="authorbirthDate" |1283ش/ 1904م
|-
|محل تولد
| data-type="authorBirthPlace" |مشهد
|-
|رحلت
| data-type="authorDeathDate" |1361ش/ 1982م
|-
|اساتید
| data-type="authorTeachers" |افتخارالحكما
[[هرتسفلد]]


[[ویلسن]]
==زادگاه==
|-
|برخی آثار
| data-type="authorWritings" |دیوان اشعار
|- class="articleCode"
|کد مؤلف
| data-type="authorCode" |AUTHORCODE18564AUTHORCODE
|}
</div>
{{کاربردهای دیگر|ادیب (ابهام زدایی)}}


'''محمدامین ادیب طوسی '''(۱۲۸۳-۱۳۶۱ش)، شاعر، نویسنده و محقق معاصر، فرزند [[شیخ محمدحسین گیلانی (تنكابنی)]] از علمای دینی و از شاگردان [[افتخارالحكما]]، شاگرد [[سبزواری، هادی|ملاهادی سبزواری]]، صاحب [[دیوان ادیب طوسی|دیوان اشعار]].
وی‌ در مشهد زاده‌ شد.  


== ولادت ==
وی در مشهد زاده شد.


== تحصیلات ==
==تحصیلات==
مقدمات فقه و ادب را چون صرف و نحو، معانی و بیان و منطق نزد پدر و [[ادیب نیشابوری]] فراگرفت. آنگاه به سبزوار رفت و در محضر افتخارالحكما، شاگرد [[سبزواری، هادی|ملاهادی سبزواری]]، حكمت و فلسفه آموخت. ادیب افزون بر تحصیل علوم قدیم، تحصیلات دانشگاهی را نیز به پایان رسانید. در ۱۳۴۲ق/۱۹۲۴م به‌منظور تكمیل دانش به بغداد سفر كرد و ۳ سال در آنجا به تحصیل زبان عربی و انگلیسی و نیز تدریس ادبیات فارسی پرداخت<ref>ملاابراهیمی، عزت، ج7، ص372</ref>.


ادیب به زبان‌های انگلیسی، اردو، عربی و تركی تسلط داشت و نزد [[هرتسفلد]]، [[ویلسن]] و مستشرقان دیگر به تحصیل سانسكریت، پهلوی، عبری و كلدانی پرداخته بود<ref>همان</ref>.
مقدمات‌ فقه‌ و ادب‌ را چون‌ صرف‌ و نحو، معانی‌ و بیان‌ و منطق‌ نزد پدر و ادیب‌ نیشابوری‌ فرا گرفت‌.
آنگاه‌ به‌ سبزوار رفت‌ و در محضر افتخارالحكما، شاگرد ملاهادی‌ سبزواری‌، حكمت‌ و فلسفه‌ آموخت‌.
ادیب‌ افزون‌ بر تحصیل‌ علوم‌ قدیم‌، تحصیلات‌ دانشگاهی‌ را نیز به‌ پایان‌ رسانید.
در 1342ق‌/ 1924م‌ به‌ منظور تكمیل‌ دانش‌ به‌ بغداد سفر كرد و 3 سال‌ در آنجا به‌ تحصیل‌ زبان‌ عربی و انگلیسی‌، و نیز تدریس‌ ادبیات‌ فارسی‌ پرداخت‌. ادیب به‌ زبان‌های‌ انگلیسی‌، اردو، عربی‌ و تركی‌ تسلط داشت‌ و نزد هرتسفلد، ویلسن‌ و مستشرقان‌ دیگر به تحصیل‌ سانسكریت‌، پهلوی‌، عبری‌ و كلدانی‌ پرداخته‌ بود.


== وفات ==
وی پس از بازنشستگی به تهران رفت و همان جا درگذشت<ref>ر.ک: همان، ص372- 373</ref>.


== آثار ==
==سفرها، فعالیت‌ها، تدریس==
آثار فراوانی در زمینه‌های مختلف ادبی، تاریخی و جز آنها از ادیب بر جای مانده است. مهم‌ترین موضوع‌هایی كه درباره آنها به نگارش و تحقیق پرداخته، عبارتند از:


الف)- گردآوری واژه‌نامه و فرهنگ‌فارسی:
ادیب‌ از 1304 تا 1307ش‌ به‌ بیشتر شهرهای‌ ایران‌ و نیز كشورهای‌ مختلف‌ از جمله‌ هندوستان‌، عربستان‌، مصر و تركیه‌ سفر كرد و خود در قصیدۀ «خانه‌ به‌دوش‌» به‌ این‌ سفرها اشاره‌ كرده‌ است‌.
# ذیلی بر برهان قاطع یا فرهنگ لغات بازیافته؛
# فرهنگ لغات ادبی.
ب)- تاریخ:
# تاریخ دینی ایران قدیم؛
# تخت سلیمان.
ج)- دستور زبان فارسی:
# دستور نوین زبان.
د)- تحقیق در متون ادبی و شرح و تلخیص آثار دیگران:
# شرح تهذيب المنطق سعدالدین تفتازانی؛
# تلخیص مثنوی؛
# نقد الأدب.
ه)- داستان و رمان:
# انتقام عشق؛
# جوكی در جنگل؛
# دخمه‌های سیاه یا كلبه بدبختان؛
# درویش گمنام؛
# شبح مخوف؛
# مرد عجیب.
و)- گویش‌ها، لهجه‌ها و ترانه‌های محلی:
# رابطه اوزان شعر فارسی با اوزان ترانه‌های محلی ایران؛
# لغات آذری؛
# فرهنگ لغات لهجه‌های محلی ایران.
ز)- مجموعه‌های شعری:
# ایام كودكی؛
# پیام فردوسی؛
# دیوان<ref>همان، ص373</ref>.


==پانویس ==
پس‌ از مراجعت‌ به‌ ایران‌ به‌ استخدام‌ وزارت‌ فرهنگ‌ درآمد و به‌ تدریس در مدارس‌ مشهد، تهران‌ و یزد اشتغال‌ ورزید و سپس‌ سالیان‌ دراز در تبریز زیست‌ و در دانشكدۀ ادبیات‌ دانشگاه‌ این‌ شهر به‌ تدریس‌ پرداخت‌، تا بازنشسته‌ شد.
<references />
وی‌ مدتی‌ مدیریت‌ نشریۀ دانشكدۀ ادبیات‌ تبریز، و نیز سردبیری‌ مجلۀ ماهتاب‌ را ــ كه‌ در سال‌های‌ 1316-1317ش‌ در تبریز منتشر می‌شد - برعهده‌ داشت‌.
 
 
==وفات==
 
ادیب‌ طوسی‌ پس‌ از بازنشستگی‌ به‌ تهران‌ آمد و همانجا درگذشت‌.
 
 
==سبک شعری==
 
ادیب‌ به‌ سبك‌ خراسانی‌ شعر می‌سرود.
بیشتر اشعار وی‌ در قالب‌ غزل‌ و قصیده‌ است‌، اما مثنوی‌، دو بیتی‌، تركیب‌ بند و رباعی‌ نیز در دیوان‌ او به‌چشم‌ می‌خورد. شعر ادیب‌ بسیار ساده‌ و بی‌پیرایه‌ است‌، با این‌ حال‌ وی‌ در اشعار خود از استعاره‌، تشبیه‌، انواع‌ صنایع‌ بدیعی‌ نظیر جناس‌ و طباق‌ استفادۀ فراوان‌ كرده‌ است‌.
ادیب‌ علاوه‌ بر شعر كلاسیك‌، شعر نو نیز می‌سرود.
 
 
==آثار==
 
آثار فراوانی‌ در زمینه‌های‌ مختلف‌ ادبی‌، تاریخی‌ و جز آن‌ها از ادیب‌ بر جای‌ مانده‌ است‌. مهم‌ترین‌ موضوع‌هایی‌ كه‌ دربارۀ آن‌ها به‌ نگارش‌ و تحقیق‌ پرداخته‌، عبارتند از:
 
الف‌ - گردآوری‌ واژه‌نامه‌ و فرهنگ‌ فارسی‌
 
1. ذیلی‌ بر برهان‌ قاطع‌ یا فرهنگ‌ لغات‌ بازیافته‌، تبریز، 1345ش‌؛ 2. فرهنگ‌ لغات‌ ادبی‌، تبریز، 1345-1346ش‌.
 
ب‌ - تاریخ‌
 
1. تاریخ‌ دینی‌ ایران‌ قدیم‌، در 22 مجلد كه‌ جلد اول آن‌ در تهران‌ چاپ‌ شده‌ است‌؛ 2. تخت‌ سلیمان‌ (رساله‌ای‌ در ایران‌ باستان‌)، تهران‌.
 
ج‌ - دستور زبان‌ فارسی‌
 
دستور نوین‌ زبان‌، تهران‌، 1312ش‌.
 
د - تحقیق‌ در متون‌ ادبی‌ و شرح‌ و تلخیص‌ آثار دیگران‌
 
1. شرح‌ تهذیب‌ المنطق‌ سعدالدین‌ تفتازانی‌؛ 2. تلخیص‌ مثنوی‌؛ 3. نقد الادب‌، گزیده‌ای‌ از ادبیات‌ عرب‌ كه‌ در بغداد به‌ چاپ‌ رسیده‌ است‌.
 
ه‌ - داستان‌ و رمان‌
 
1. انتقام‌ عشق‌، تبریز، 1317 و 1319ش‌؛ 2. جوكی‌ در جنگل‌؛ 3. دخمه‌های‌ سیاه‌ یا كلبۀ بدبختان‌، تبریز، 1320ش‌؛ 4. درویش‌ گمنام‌؛ 5. شبح‌ مخوف‌؛ 6. مرد عجیب‌ .
 
و – گویش‌ها، لهجه‌ها و ترانه‌های‌ محلی‌
 
1. رابطۀ اوزان‌ شعر فارسی‌ با اوزان‌ ترانه‌های‌ محلی‌ ایران‌، تبریز،1332ش‌؛ 2. لغات‌ آذری‌، تبریز؛ 3. فرهنگ‌ لغات‌ لهجه‌های‌ محلی‌ ایران‌ .
 
ز - مجموعه‌های‌ شعری‌
 
1. ایام‌ كودكی‌، تهران‌، 1312ش‌؛ 2. پیام‌ فردوسی‌، تهران‌، 1313ش‌؛ 3. دیوان‌، تبریز، 1341ش‌.
 
از ادیب‌ طوسی‌ مقالات‌ ادبی‌ متعددی‌ در نشریۀ دانشكدۀ ادبیات‌ و علوم‌ انسانی‌ تبریز، مجله‌های‌ ایران‌ باستان‌، ارمغان‌ و همچنین‌ در روزنامه‌های‌ شفق‌ سرخ‌ و مهر ایران‌ به‌چاپ‌ رسیده‌ است‌.
<ref>ملا ابراهیمی، عزت، ص373-372ج7</ref>.
==پانویس==
 
<references/>


==منابع مقاله==
==منابع مقاله==
ملاابراهیمی، عزت، «دائرة المعارف بزرگ اسلامی»، زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، چاپ دوم، 1377.
 
ملا ابراهیمی، عزت، دایره المعارف، دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، چاپ دوم، سال1377
 
==وابسته‌ها==
 
{{وابسته‌ها}}
 
[[رده:زندگی‌نامه]]
[[رده:مقالات بازبینی نشده2]]
[[رده:فاقد کد پدیدآور]]
 
 
 
 
 




۱٬۵۹۲

ویرایش