پرش به محتوا

دیوان اشعار ابن یمین فریومدی: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۵: خط ۲۵:
| پیش از =  
| پیش از =  
}}
}}
'''دیوان اشعار ابن یمین فریومدی'''، شامل قصاید، غزلیات، مثنویات، رباعیات و دیگر آثار منظوم محمود بن یمین‌الدین طغرایی فریومدی یا فرومدی (685-769ق) شاعر قرن هشتم هجری است. این اثر به اهتمام و تصحیح حسینعلی باستانی ‌راد منتشر شده است.
'''دیوان اشعار ابن یمین فریومدی'''، شامل قصاید، غزلیات، مثنویات، رباعیات و دیگر آثار منظوم [[اب‍ن‌ ی‍م‍ی‍ن‌، م‍ح‍م‍ود ب‍ن‌ ی‍م‍ی‍ن‌ ال‍دی‍ن‌|محمود بن یمین‌الدین طغرایی فریومدی]] یا فرومدی (685-769ق) شاعر قرن هشتم هجری است. این اثر به اهتمام و تصحیح [[باستانی راد، حسينعلی|حسینعلی باستانی ‌راد]] منتشر شده است.


این کتاب، مشتمل بر دیباچه مصحح، دیباچه خود شاعر، قصاید، غزلیات، ترکیب و ترجیع و مستزاد، ماده تاریخ وفیات و وقایع، قطعات عربی با ترجمه آنها، مثنویات و رباعیات اوست. همچنین کمتر از ده صفحه پایانی کتاب به مکاتیب و منشآت منثور او اختصاص یافته است<ref>ر.ک: متن کتاب، ص720-712</ref>.
این کتاب، مشتمل بر دیباچه مصحح، دیباچه خود شاعر، قصاید، غزلیات، ترکیب و ترجیع و مستزاد، ماده تاریخ وفیات و وقایع، قطعات عربی با ترجمه آنها، مثنویات و رباعیات اوست. همچنین کمتر از ده صفحه پایانی کتاب به مکاتیب و منشآت منثور او اختصاص یافته است<ref>ر.ک: متن کتاب، ص720-712</ref>.


مصحح کتاب، حسینعلی باستانی ‌راد مقدمه ارزشمندی را در بیش از پنجاه صفحه بر کتاب نوشته است. وی در ابتدا اشاره می‌کند که دیوان حاضر از شاعری است بنام و معروف و خوش‌نام به نام امیر فخرالدین محمود بن امیر یمین‌الدین طغرایی مستوفی فریومدی، که نسخه نخستین دیوانش همان طور که خود در دیباچه اشاره نموده، در جنگی که بین امیر وجیه‌الدین مسعود سربداری و سلطان معزالدین حسین کرت به سال 743 در خواف روی داده و ابن ‌یمین هم که هنگام آن هنگامه در اردو بوده و جنگ به شکست سربداران منجر می‌گردد، به دست غارتگران افتاده و از بین می‌رود که ازآن‌پس به تدوین دیوان حاضر پرداخته و هرچه بعداً گفته و آنچه از اشعار سابق به دست آورده، بدان افزوده و این نسخه را به‌ وجود می‌آورد<ref>ر.ک: مقدمه مصحح، صفحه الف</ref>.
مصحح کتاب، [[حسینعلی باستانی ‌راد]] مقدمه ارزشمندی را در بیش از پنجاه صفحه بر کتاب نوشته است. وی در ابتدا اشاره می‌کند که دیوان حاضر از شاعری است بنام و معروف و خوش‌نام به نام [[اب‍ن‌ ی‍م‍ی‍ن‌، م‍ح‍م‍ود ب‍ن‌ ی‍م‍ی‍ن‌ ال‍دی‍ن‌|امیر فخرالدین محمود بن امیر یمین‌الدین طغرایی مستوفی فریومدی]]، که نسخه نخستین دیوانش همان طور که خود در دیباچه اشاره نموده، در جنگی که بین امیر وجیه‌الدین مسعود سربداری و سلطان معزالدین حسین کرت به سال 743 در خواف روی داده و ابن ‌یمین هم که هنگام آن هنگامه در اردو بوده و جنگ به شکست سربداران منجر می‌گردد، به دست غارتگران افتاده و از بین می‌رود که ازآن‌پس به تدوین دیوان حاضر پرداخته و هرچه بعداً گفته و آنچه از اشعار سابق به دست آورده، بدان افزوده و این نسخه را به‌ وجود می‌آورد<ref>ر.ک: مقدمه مصحح، صفحه الف</ref>.


محقق کتاب، معتقد است که ابن‌ یمین از میان شعرا به ‌خصوصیتی ممتاز است که نه‌تنها در قصاید مدایح، عذرخواه اوست، بلکه مدایح او را موجه و جایز می‌سازد؛ زیرا سلاطین و امرای سربداری علاوه بر آنکه قشون شکست‌ناخوردنی مغول را شکسته و ریشه آنان را پس از تسلط چند صدساله از ایران کندند، به ترویج تشیع که خود یکی از رموز و اسرار بقا و دوام اساس استقلال و قومیت ایران و مایه فخر و مباهات ما ایرانیان است، کوشش داشتند<ref>ر.ک: همان، صفحه ه</ref>.
محقق کتاب، معتقد است که ابن‌ یمین از میان شعرا به ‌خصوصیتی ممتاز است که نه‌تنها در قصاید مدایح، عذرخواه اوست، بلکه مدایح او را موجه و جایز می‌سازد؛ زیرا سلاطین و امرای سربداری علاوه بر آنکه قشون شکست‌ناخوردنی مغول را شکسته و ریشه آنان را پس از تسلط چند صدساله از ایران کندند، به ترویج تشیع که خود یکی از رموز و اسرار بقا و دوام اساس استقلال و قومیت ایران و مایه فخر و مباهات ما ایرانیان است، کوشش داشتند<ref>ر.ک: همان، صفحه ه</ref>.


مثنوی «مجلس‌افروز»، از جمله سروده‌های زیبای فریومدی است که با این ابیات آغاز شده است:
مثنوی «مجلس‌افروز»، از جمله سروده‌های زیبای [[اب‍ن‌ ی‍م‍ی‍ن‌، م‍ح‍م‍ود ب‍ن‌ ی‍م‍ی‍ن‌ ال‍دی‍ن‌|فریومدی]] است که با این ابیات آغاز شده است:
'''یا الهی مرا ز من بستان
'''یا الهی مرا ز من بستان
تا نباشم حجاب چهره جان'''
تا نباشم حجاب چهره جان
'''هستی‌ام را به خود حجاب مکن
'''هستی‌ام را به خود حجاب مکن
پرتو خود به خود نقاب مکن'''
پرتو خود به خود نقاب مکن
'''منما نیست را به صورت هست
'''منما نیست را به صورت هست
مبر از یاد ما عهود الست'''<ref>ر.ک: متن کتاب، ص601</ref>.
مبر از یاد ما عهود الست'''<ref>ر.ک: متن کتاب، ص601</ref>.