۱۰۶٬۳۳۳
ویرایش
صحيح ابن خزیمة: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'ابن‌ح' به 'ابن ح'
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - ' '''' به ''''') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'ابن‌ح' به 'ابن ح') |
||
| خط ۳۷: | خط ۳۷: | ||
[[ابن خزیمه، محمد بن اسحاق|ابن خزیمه]] هرگونه اجتهاد را در مقابل گفته پیامبر(ص) مردود مى‌دانست و عقیده داشت که ممکن نیست دو حدیث صحیح با یکدیگر واقعاً معارض باشند و بدین لحاظ جمع بین آن‌ها را لازم مى‌دانست. او بارها فقیهانى را که از نظر او در تفسیر حدیث فاقد اطلاع بوده‌اند، مورد نقد قرار داده است<ref>ر.ک: همان</ref>. | [[ابن خزیمه، محمد بن اسحاق|ابن خزیمه]] هرگونه اجتهاد را در مقابل گفته پیامبر(ص) مردود مى‌دانست و عقیده داشت که ممکن نیست دو حدیث صحیح با یکدیگر واقعاً معارض باشند و بدین لحاظ جمع بین آن‌ها را لازم مى‌دانست. او بارها فقیهانى را که از نظر او در تفسیر حدیث فاقد اطلاع بوده‌اند، مورد نقد قرار داده است<ref>ر.ک: همان</ref>. | ||
[[ابن خزیمه، محمد بن اسحاق|ابن خزیمه]] در صحیح بر صحت اسانید تمامى احادیث تکیه کرده و ازاین‌رو این کتاب در شمار صحاح اهل سنت قرار گرفته است. وی در این کتاب بر علل احادیث و جرح و تعدیل راویان اهتمام داشته است. گفتنى است که نزد برخى همچون ابن کثیر صحیح ابن خزیمه، چه از لحاظ سند و چه از جهت متن، حتى بر [[المستدرك علی الصحيحین|مستدرک حاکم]] برتری دارد و [[سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر|سیوطى]] نیز آن را برتر از صحیح | [[ابن خزیمه، محمد بن اسحاق|ابن خزیمه]] در صحیح بر صحت اسانید تمامى احادیث تکیه کرده و ازاین‌رو این کتاب در شمار صحاح اهل سنت قرار گرفته است. وی در این کتاب بر علل احادیث و جرح و تعدیل راویان اهتمام داشته است. گفتنى است که نزد برخى همچون ابن کثیر صحیح ابن خزیمه، چه از لحاظ سند و چه از جهت متن، حتى بر [[المستدرك علی الصحيحین|مستدرک حاکم]] برتری دارد و [[سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر|سیوطى]] نیز آن را برتر از صحیح ابن حبان مى‌داند، ولى باید توجه داشت که ابن حجر معتقد است که در کتاب صحیح، احادیث حَسَن نیز وارد شده است. به تصریح برخى از منابع متأخر، تنها بخش کوچکى از این کتاب به دست ما رسیده است که خود نشان از عظمت این اثر دارد. [[ابن ملقّن]]<nowiki/>، کتابى با عنوان، مختصر تهذيب الكمال مع التذييل علیه داشته که در آن رجال برخى از کتب حدیث، از جمله صحیح ابن خزیمه را بر شمرده است. نیز ابن حجر عسقلانى کتابى در زوائد، به نام اتحاف المهرة باطراف العشرة نوشته که در آن، زوائد صحیح ابن خزیمه را نیز آورده است. از بررسى اسناد نسخه موجود صحیح و دیگر کتاب‌های حدیث و رجال برمى‌آید که گویا احادیث صحیح ابن خزیمه، به‌جز آن مواردی که به‌وسیله ابن حبان از مؤلف روایت شده، تنها با روایت نواده [[ابن خزیمه، محمد بن اسحاق|ابن خزیمه]]، ابوطاهر محمد بن فضل، که مؤلف، کتاب را بر وی املا کرده، در دسترس است. صحیح ابن خزیمه توسط کسانى همچون ابوسعید کنجروذی، ابوسعد مقری، محمد بن محمد بن عیسى وراق، ابوالمظفر قشیری، ابوالقاسم غازی و [[صابونی، اسماعیل بن عبدالرحمن|اسماعیل بن عبدالرحمان صابونى]] از ابوطاهر روایت شده است<ref>ر.ک: همان، ص418</ref>. | ||
در مقدمه کتاب حاضر شرح‌حال [[ابن خزیمه، محمد بن اسحاق|ابن خزیمه]]، اسامی رواتی که از او روایت کرده‌اند. ویژگی‌های اخلاقی او، تعاریف علمای اهل سنت از وی و تألیفات او مطرح شده است<ref>ر.ک: مقدمه، 18-11</ref>. | در مقدمه کتاب حاضر شرح‌حال [[ابن خزیمه، محمد بن اسحاق|ابن خزیمه]]، اسامی رواتی که از او روایت کرده‌اند. ویژگی‌های اخلاقی او، تعاریف علمای اهل سنت از وی و تألیفات او مطرح شده است<ref>ر.ک: مقدمه، 18-11</ref>. | ||
از جمله ابهاماتی که اعظمی در مقدمه‌اش به آن اشاره کرده عدم ذکر نام صحیح ابن خزیمه در فهرست مؤلفات اوست؛ چراکه ابن خزیمه در کتاب «التوحید» با وجود جایگاه این کتاب در بین نوشته‌هایش به آن اشاره نکرده است. در واقع ابن خزیمه کتابش را به اسم «الصحیح» نام‌گذاری نکرد؛ همچنان‌که | از جمله ابهاماتی که اعظمی در مقدمه‌اش به آن اشاره کرده عدم ذکر نام صحیح ابن خزیمه در فهرست مؤلفات اوست؛ چراکه ابن خزیمه در کتاب «التوحید» با وجود جایگاه این کتاب در بین نوشته‌هایش به آن اشاره نکرده است. در واقع ابن خزیمه کتابش را به اسم «الصحیح» نام‌گذاری نکرد؛ همچنان‌که ابن حبان کتابش را «صحیح ابن حبان» نام ننهاد؛ بلکه بخاری نیز خودش کتابش را صحیح بخاری نام نگذاشت بلکه آن را «الجامع المسند الصحيح المختصر من أمور رسول‌الله(ص) و سننه و أيامه» نام گذاشت. ابن حبان نیز کتابش را «المسند الصحيح علی التقاسيم و الأنواع» نام نهاد. [[ابن خزیمه، محمد بن اسحاق|ابن خزیمه]] نیز نام کتابش را «مختصر المختصر من المسند الصحيح عن النبي(ص)» گذاشت. لکن این کتب بعدها به اسم «الصحیح» مشهور شدند<ref>ر.ک: همان، ص20</ref>. المنذری (متوفی 656ق) در کتابش «الترغيب و الترهيب» اسم صحیح را به کار می‌برد و می‌گوید: «و رواه ابن خزیمه في صحيحه». دمیاطی (متوفی 705ق) نیز می‌گوید: «ان کان کتاب صحيح ابن خزيمة...»<ref>ر.ک: همان، ص21</ref>. | ||
احمد شاکر معتقد است: «صحيح ابن خزيمة» و «المسند الصحيح علی التقاسيم و الأنواع» | احمد شاکر معتقد است: «صحيح ابن خزيمة» و «المسند الصحيح علی التقاسيم و الأنواع» ابن حبان و «المستدرك علی الصحيحین» حاکم نیشابوری، مهم‌ترین کتبی هستند که در موضوع صحیح مجرد پس از «الصحيحین» بخاری و مسلم نوشته شده است<ref>ر.ک: همان، ص24</ref>. اعظمی نیز می‌گوید: صحیح ابن خزیمه مانند الصحیحین نیست به‌گونه‌ای که بتوان گفت همه روایات آن صحیح است؛ بلکه روایاتی در آن هست که پائین‌تر از درجه صحیح هستند. همچنین تنها مشتمل بر احادیث صحیح و حسن نیست؛ بلکه همچنین مشتمل بر احادیث ضعیف است؛ البته تعداد این روایات جداً کم است<ref>ر.ک: همان، ص27</ref>. | ||
دقیقاً مشخص نیست که این کتاب توسط چه کسی از مؤلفش [[ابن خزیمه، محمد بن اسحاق|ابن خزیمه]] روایت شده است؛ و لیکن مشخص است که کتاب به روایت نوه‌اش ابوطاهر محمد بن فضل منتشر شده است و او آخرین کسی است که [[ابن خزیمه، محمد بن اسحاق|ابن خزیمه]] در نیشابور روایت کرده است؛ البته ممکن است بگوییم که نوه‌اش کوچک‌تر از آن بوده که در نیشابور از او روایت کند<ref>ر.ک: همان، ص31-30</ref>. | دقیقاً مشخص نیست که این کتاب توسط چه کسی از مؤلفش [[ابن خزیمه، محمد بن اسحاق|ابن خزیمه]] روایت شده است؛ و لیکن مشخص است که کتاب به روایت نوه‌اش ابوطاهر محمد بن فضل منتشر شده است و او آخرین کسی است که [[ابن خزیمه، محمد بن اسحاق|ابن خزیمه]] در نیشابور روایت کرده است؛ البته ممکن است بگوییم که نوه‌اش کوچک‌تر از آن بوده که در نیشابور از او روایت کند<ref>ر.ک: همان، ص31-30</ref>. | ||