۱۱۲٬۵۲۶
ویرایش
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۴۳: | خط ۴۳: | ||
}} | }} | ||
''' | ''' اِبْنِ عَمّار، احمد بن سیدی عمار بن عبدالرحمان بن عمار'''، فقیه و ادیب الجزایری سده 12ق/18م. | ||
==ولادت== | ==ولادت== | ||
زندگى وی چنان ناشناخته است که حتى تاریخ دقیقى از زمان تولد و وفات وی در دست نیست، اما با توجه به اینکه ابن حمادوش، دوست وی، در رحله خود در 1159ق/1746م تقریظ بر کتاب خویش الدرر على المختصر را به او نسبت داده و وی را از علما شمرده است و نیز با عنایت به اینکه مىدانیم وی در 1205ق/ 1791م به محمد خلیل تلمسانى اجازه داده است، مىتوان نتیجه گرفت که در 1159ق وی حدود 40 سال داشته و تولدش در حدود 1119ق/ 1707م بوده است. | زندگى وی چنان ناشناخته است که حتى تاریخ دقیقى از زمان تولد و وفات وی در دست نیست، اما با توجه به اینکه ابن حمادوش، دوست وی، در رحله خود در 1159ق/1746م تقریظ بر کتاب خویش الدرر على المختصر را به او نسبت داده و وی را از علما شمرده است و نیز با عنایت به اینکه مىدانیم وی در 1205ق/ 1791م به [[محمد خلیل تلمسانى]] اجازه داده است، مىتوان نتیجه گرفت که در 1159ق وی حدود 40 سال داشته و تولدش در حدود 1119ق/ 1707م بوده است. | ||
==تحصیلات، روایت حدیث== | ==تحصیلات، روایت حدیث== | ||
ابن عمار در خانوادهای اهل علم و ادب پرورش یافت و در علم و دین پدر را مقتدا قرار داد. وی صحیح بخاری را با واسطه دایى خود محمد بن سید معروف به سیدی هدی المالکى و نیز ابوعبدالله محمد بن هادی از پدر روایت کرده است. | ابن عمار در خانوادهای اهل علم و ادب پرورش یافت و در علم و دین پدر را مقتدا قرار داد. وی [[صحيح البخاري|صحیح بخاری]] را با واسطه دایى خود محمد بن سید معروف به سیدی هدی المالکى و نیز ابوعبدالله محمد بن هادی از پدر روایت کرده است. | ||
خط ۶۶: | خط ۶۱: | ||
وی از ابوحفص عمر بن عقیل باعلوی، حسن بن محمد سعید کورانى، خلیل بن محمد تونى، شمسالدین حفنى، ابوالحسن سندی و دیگران علم آموخت و به وسیله ابوعبدالله منور تلمسانى به سلک شاذلیان درآمد. | وی از ابوحفص عمر بن عقیل باعلوی، حسن بن محمد سعید کورانى، خلیل بن محمد تونى، شمسالدین حفنى، ابوالحسن سندی و دیگران علم آموخت و به وسیله ابوعبدالله منور تلمسانى به سلک شاذلیان درآمد. | ||
همچنین مبانى عرفان را در مصر از عبدالوهاب عفیفى فراگرفت. | همچنین مبانى عرفان را در مصر از [[عبدالوهاب عفیفى]] فراگرفت. | ||
وی در 1166ق/1753م به حج رفت و در این سفر حسین ورتلانى همراه او بود. ابن عمار در 1172ق از حجاز به مصر. | وی در 1166ق/1753م به حج رفت و در این سفر حسین ورتلانى همراه او بود. ابن عمار در 1172ق از حجاز به مصر. | ||
خط ۷۵: | خط ۷۰: | ||
==مفتی، مدرس، محدث، مفسر== | ==مفتی، مدرس، محدث، مفسر== | ||
مرتبه ابن عمار در فقه مالکى، حدیث و تفسیر بدانجا رسید که در فاصله سالهای 1180-1184ق/1766-1770م مفتى الجزایر شد و به عنوان مدرس و مفسر کتب فقهى به تدریس پرداخت و کتبى چون مختصر خلیل و مختصر ابن حاجب را تدریس مىکرد. | مرتبه ابن عمار در فقه مالکى، حدیث و تفسیر بدانجا رسید که در فاصله سالهای 1180-1184ق/1766-1770م مفتى الجزایر شد و به عنوان مدرس و مفسر کتب فقهى به تدریس پرداخت و کتبى چون مختصر خلیل و [[مختصر إبن الحاجب في أصول الفقه (المسمی مختصر منتهي السؤل و الأمل في علمي الأصول و الجدل)|مختصر ابن حاجب]] را تدریس مىکرد. | ||
==شاگردان، اجازات== | ==شاگردان، اجازات== | ||
چنانکه احمد غزال مغربى در 1182ق/1768م، در مجلس درس وی در جامع کبیر الجزایر حاضر شد و از او کسب فیض کرد و قصیدهای نیز در مدح وی سرود. | چنانکه [[احمد غزال مغربى]] در 1182ق/1768م، در مجلس درس وی در جامع کبیر الجزایر حاضر شد و از او کسب فیض کرد و قصیدهای نیز در مدح وی سرود. | ||
ابن عمار شاگردان بسیاری داشت و جمعى همچون عبدالستار بن عبدالوهاب مکى هندی و محمد خلیل تلمسانى از او اجازه دریافت کردند. | ابن عمار شاگردان بسیاری داشت و جمعى همچون عبدالستار بن عبدالوهاب مکى هندی و محمد خلیل تلمسانى از او اجازه دریافت کردند. | ||
وی در اجازهای که به محمد خلیل مرادی داده، نام بسیاری از شیوخ خود در مصر و حرمین را ذکر کرده است. | وی در اجازهای که به محمد خلیل مرادی داده، نام بسیاری از شیوخ خود در مصر و حرمین را ذکر کرده است. | ||
==شخصیت ادبی== | ==شخصیت ادبی== | ||
ابن عمار در مقام ادیب و شاعری توانا، بارزترین شخصیت ادبى قرن 12ق الجزایر است. | ابن عمار در مقام ادیب و شاعری توانا، بارزترین شخصیت ادبى قرن 12ق الجزایر است. | ||
او در ادب خود را پیرو | او در ادب خود را پیرو [[بوصیری، محمد بن سعید|بوصیری]]، [[ابن فارض، عمر بن علی|ابن فارض]] و فتح ابن خاقان مىدانست. | ||
دو تن از ادبای بزرگ آن دیار ابوالعباس احمد منجلاتى و محمد بن محمد معروف به ابن على از استادان وی بودهاند و ابن عمار با ابن على مجالس انس و مبادلات شعری داشته است. | دو تن از ادبای بزرگ آن دیار ابوالعباس احمد منجلاتى و محمد بن محمد معروف به ابن على از استادان وی بودهاند و ابن عمار با ابن على مجالس انس و مبادلات شعری داشته است. | ||
خط ۱۱۱: | خط ۱۰۴: | ||
وی در دوره اقامتش در تونس کتاب تاریخ خود را در | وی در دوره اقامتش در تونس کتاب تاریخ خود را در | ||
1- سیره على بای پاشا بن حسن، | 1-سیره على بای پاشا بن حسن، تألیف کرد.2.نحله اللبیب باخبار الرحله الى الحبیب، | ||
تألیف کرد. | |||
2. نحله اللبیب باخبار الرحله الى الحبیب، | |||
این اثر به نام رحله نیز معروف است. مقدمه آن در 1320ق/1902م؛ در الجزیره به چاپ رسیده که در آن ابن عمار به وصف علاقه و اشتیاق خود به حرمین شریفین و رسول اکرم(ص) پرداخته است. | این اثر به نام رحله نیز معروف است. مقدمه آن در 1320ق/1902م؛ در الجزیره به چاپ رسیده که در آن ابن عمار به وصف علاقه و اشتیاق خود به حرمین شریفین و رسول اکرم(ص) پرداخته است. | ||
خط ۱۲۲: | خط ۱۱۰: | ||
اشعار موشح مولدی و مدایح رسول اکرم(ص) نیز در آن فراوان است. قسمتهای دیگر این اثر از بین رفته است. | اشعار موشح مولدی و مدایح رسول اکرم(ص) نیز در آن فراوان است. قسمتهای دیگر این اثر از بین رفته است. | ||
3. اجازه لمحمد خلیل المرادی، | 3.اجازه لمحمد خلیل المرادی، | ||
که سعدالله متن این اجازه را در مجله الثقافه (1978م، شم 45) به چاپ رسانیده است. | که سعدالله متن این اجازه را در مجله الثقافه (1978م، شم 45) به چاپ رسانیده است. | ||
4. رساله فى مسأله وقف، | 4.رساله فى مسأله وقف، | ||
که همراه رساله الرد على الوهابیه از اسماعیل تمیمى در تونس چاپ شده است. | که همراه رساله الرد على الوهابیه از اسماعیل تمیمى در تونس چاپ شده است. | ||
خط ۱۳۴: | خط ۱۲۲: | ||
علاوه بر آثار مذکور، این آثار نیز به او نسبت داده شده است: | علاوه بر آثار مذکور، این آثار نیز به او نسبت داده شده است: | ||
1. لواء النصر فى فضلاء العصر، | 1.لواء النصر فى فضلاء العصر، | ||
وی آن را در شرح زندگى رجال علم و ادب و قضا و شعر نوشته که شرح حال رجال زمان وی و یک قرن قبل از آن است. | وی آن را در شرح زندگى رجال علم و ادب و قضا و شعر نوشته که شرح حال رجال زمان وی و یک قرن قبل از آن است. | ||
2. | 2.منتخب الاسانید یا مقالید الاسانید، | ||
این اثر ثبت ابن عمار است که شاگردش ابراهیم بن عبدالله سیاله آن را گردآوری کرده و کتانى نسخهای از آن را در اختیار داشته است. | این اثر ثبت ابن عمار است که شاگردش ابراهیم بن عبدالله سیاله آن را گردآوری کرده و کتانى نسخهای از آن را در اختیار داشته است. | ||
3. رساله فى الطریقه الخلوتیه، | 3.رساله فى الطریقه الخلوتیه، | ||
که کتانى به او نسبت داده است. | که کتانى به او نسبت داده است. | ||
4. دیوان، | 4.دیوان، | ||
که ابن عمار خود در ضمن دیباچه رحلهاش به آن اشاره دارد و در آن موشحات و قصایدی در مدح حضرت رسول(ص) و اشعاری دیگر آورده است. | که ابن عمار خود در ضمن دیباچه رحلهاش به آن اشاره دارد و در آن موشحات و قصایدی در مدح حضرت رسول(ص) و اشعاری دیگر آورده است. | ||
5. حاشیه على الخفاجى (در ادبیات)، | 5.حاشیه على الخفاجى (در ادبیات)، | ||
که شاگردش ابوراس الناصر در کتاب خود فتحالاله از آن یاد کرده است. | که شاگردش ابوراس الناصر در کتاب خود فتحالاله از آن یاد کرده است. | ||
خط ۱۵۸: | خط ۱۴۶: | ||
که ابن ابى شنب از آن یاد کرده است. | که ابن ابى شنب از آن یاد کرده است. | ||
7. وی همچنین بر کتاب الدرر على المختصر ابن حمادوش در منطق تقریظى داشته است. | 7. وی همچنین بر کتاب الدرر على المختصر ابن حمادوش در منطق تقریظى داشته است.<ref>حاج منوچهری، فرامرز، ج4، ص339- 338</ref>. | ||
<ref>حاج منوچهری، فرامرز، ج4، ص339- 338</ref>. | |||
== پانویس== | == پانویس== |