مفید العلوم و مبید الهموم (ابن حشاء): تفاوت میان نسخه‌ها

'''مفيد العلوم و مبيد الهموم'''، تألیف ابن حشاء تونسی، از علمای قرن هفتم هجری، فرهنگ‌نامه و شرح واژگان طبی دشوار «المنصوري في الطب» زکریای رازی است. رشید تفقد این کتاب را به فارسی برگردانده است.

در میان کتب و رسائل پرارزش و محققانه زکریای رازی در زمینه علوم پزشکی، کتاب «المنصوري» هم به‌لحاظ حجم نه‌چندان زیاد و هم به‌لحاظ جامعیت و ارائه مطالب در ده بخش اهمیت فراوانی دارد؛ لذا از دیرباز مورد توجه اهل فن در سراسر جهان اسلام و نیز اروپا قرار گرفته است تا جایی ‌که با عناوین مختلف به‌کرات در اروپا ترجمه و منتشر شده است. ترجمه فارسی کتاب «المنصوري» نیز در سال 1387ش، توسط دانشگاه علوم پزشکی تهران انتشار یافته است.

به‌هرحال جایگاه ممتاز و کم‌نظیر و شاید در مواردی حقیقتاً بی‌نظیر رازی و کتاب «المنصوري» او و توجه و اقبال حکما از قرن چهارم هجری تاکنون، ضرورت دسترسی آسان به مفهوم و معنای اصطلاحات و لغات به‌کاربرده‌شده در این کتاب را ایجاب می‌نمود؛ لذا کوشش‌هایی در این‌باره صورت گرفته که از جمله آنها باید به کتاب ارزشمند «مفيد العلوم و مبيد الهموم» اثر احمد بن محمد (ابن حشا) از حکیمان قرن هفتم مغرب اسلامی اشاره کرد که هزاران فرسنگ دورتر از ری، زادگاه و محل و فعالیت رازی، لغت‌نامه و فرهنگ اصطلاحات کتاب «المنصوري» را برای آنها که از سفره پربرکت دانش و تجربه رازی بهره می‌گرفتند، تهیه و تدوین نمود<ref>ر.ک: پیشگفتار ناشر، ص3</ref>‏.

شارح در این کتاب، اصطلاحات دانش طب را با اندوخته علمی خود بر پایه تجربه و قیاس به چینش حروف فرهنگ شرح می‌کند. دقت، گزیدگی، دوری از پرداختن به اختلاف‌ها، نیز آگاه شدن بر گویش مردمان افریقیه و راست‌گفتاری شارح، آن را کتابی سودمند، به‌ویژه در بخش واژگان طب ساخته و خواننده آگاه بر درون‌مایه کتاب در رسیدن به خواسته رازی در کتاب «المنصوري» توانمندتر می‌گردد<ref>ر.ک: مقدمه مترجم، ص4</ref>‏.