۱۹٬۵۰۳
ویرایش
ابن مرزوق حفید، ابوعبدالله محمد بن احمد بن محمد (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۱۴ اکتبر ۲۰۲۳، ساعت ۰۹:۰۸
، ۱۴ اکتبر ۲۰۲۳بدون خلاصۀ ویرایش
(صفحهای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات زندگینامه | عنوان = ابن مرزوق حفید، ابوعبدالله محمد بن احمد بن محمد | تصویر = NUR00000.jpg | اندازه تصویر = | توضیح تصویر = | نام کامل = محمد بن احمد بن محمد؛ | نامهای دیگر = ابن مرزوق حفید، ابوعبدالله محمد بن احمد بن محم...» ایجاد کرد) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۹: | خط ۲۹: | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
| اساتید = | | اساتید = | ||
| مشایخ = سراجالدين ابن ملقن، سراجالدين بلقينى، زينالدين عراقى، ابن خلدون، بهاءالدين دمامينى، ابوحيّان نحوی، ابن هشام انصاری، ابن عرفه؛ | | مشایخ = سراجالدين ابن ملقن، سراجالدين بلقينى، زينالدين عراقى، ابن خلدون، بهاءالدين دمامينى، ابوحيّان نحوی، ابن هشام انصاری، ابن عرفه؛ | ||
| معاصرین = ابن حجر عسقلانى؛ | | معاصرین = ابن حجر عسقلانى؛ | ||
| خط ۴۴: | خط ۴۳: | ||
| کد مؤلف = AUTHORCODE00000AUTHORCODE | | کد مؤلف = AUTHORCODE00000AUTHORCODE | ||
}} | }} | ||
''' ابوعبدالله محمد بن احمد بن محمد، معروف به ابن مرزوق حفيد ''' (ربيعالاول 766-14 شعبان 842ق/1364-30 ژانويه 1439م)، فقيه و اديب اهل تلمسان (محمد پنجم). | ''' ابوعبدالله محمد بن احمد بن محمد، معروف به ابن مرزوق حفيد ''' (ربيعالاول 766-14 شعبان 842ق/1364-30 ژانويه 1439م)، فقيه و اديب اهل تلمسان (محمد پنجم). | ||
==خاندان== | ==خاندان== | ||
ابن مرزوق، نام مشترک افراد خاندانى مالکى مذهب از مغرب. | |||
اصل ايشان از جنوب افريقيه بود که به تلمسان مهاجرت کردند و در آنجا سکنى گزيدند. | اصل ايشان از جنوب افريقيه بود که به تلمسان مهاجرت کردند و در آنجا سکنى گزيدند. | ||
| خط ۶۱: | خط ۵۶: | ||
ابوبکر، فرزند مرزوق، خادم مزار ابومدين شعيب، صوفى معروف اندلسى بود. وی را از بزرگان صوفيه دانستهاند. پس از مرگ، جنازه او را در تلمسان نزديک قصرالقديم به خاک سپردند و خدمت مزار ابومدين به صورت موروثى در خاندان مرزوق بماند. | ابوبکر، فرزند مرزوق، خادم مزار ابومدين شعيب، صوفى معروف اندلسى بود. وی را از بزرگان صوفيه دانستهاند. پس از مرگ، جنازه او را در تلمسان نزديک قصرالقديم به خاک سپردند و خدمت مزار ابومدين به صورت موروثى در خاندان مرزوق بماند. | ||
درباره محمد اول فرزند ابوبکر چندان چيزی دانسته نيست، ولى پسرش محمد دوم (629 -681ق) از اوليا محسوب مىشد. يحيىبن خلدون شماری از استادان او را نام برده است. | درباره محمد اول فرزند ابوبکر چندان چيزی دانسته نيست، ولى پسرش محمد دوم (629 -681ق) از اوليا محسوب مىشد. يحيىبن خلدون شماری از استادان او را نام برده است. | ||
| خط ۶۸: | خط ۶۴: | ||
یکی از معروفترين افراد اين خاندان محمد پنجم است. | یکی از معروفترين افراد اين خاندان محمد پنجم است. | ||
بابا تنبکتى بسيار وی را ستوده و او را در زمره بزرگان علم و ادب آورده. | بابا تنبکتى بسيار وی را ستوده و او را در زمره بزرگان علم و ادب آورده. | ||
==تحصیلات، مشایخ== | ==تحصیلات، مشایخ== | ||
وی در طى دو سفر حج در سالهای 790ق و 819ق، با گذشتن از شهرهايى چون قسنطينه، بجايه، تونس، اسکندريه، قاهره، مدينه و مکه نزد مشايخى چون سراجالدين ابن ملقن، سراجالدين بلقينى، زينالدين عراقى، ابن خلدون، بهاءالدين دمامينى، ابوحيّان نحوی، ابن هشام انصاری، ابن عرفه - که در سفر اول با وی همراه بود - و ديگر بزرگان آن زمان تحصيل علم کرد. جدّ، پدر و عموی وی را نيز مىتوان از استادان او به شمار آورد. | وی در طى دو سفر حج در سالهای 790ق و 819ق، با گذشتن از شهرهايى چون قسنطينه، بجايه، تونس، اسکندريه، قاهره، مدينه و مکه نزد مشايخى چون سراجالدين ابن ملقن، سراجالدين بلقينى، زينالدين عراقى، ابن خلدون، بهاءالدين دمامينى، ابوحيّان نحوی، ابن هشام انصاری، ابن عرفه - که در سفر اول با وی همراه بود - و ديگر بزرگان آن زمان تحصيل علم کرد. جدّ، پدر و عموی وی را نيز مىتوان از استادان او به شمار آورد. | ||
وی در موسم حج ابن حجر عسقلانى را ملاقات کرد و با او مبادله علمى داشت. | وی در موسم حج ابن حجر عسقلانى را ملاقات کرد و با او مبادله علمى داشت. | ||
==تصوف== | ==تصوف== | ||
حفيد که در تصوف دستى داشته و «احزاب» ابوالحسن شاذلى را روايت کرده است، از دست پدر و عمويش خرقه پوشيد. | حفيد که در تصوف دستى داشته و «احزاب» ابوالحسن شاذلى را روايت کرده است، از دست پدر و عمويش خرقه پوشيد. | ||
==شاگردان== | ==شاگردان== | ||
شاگردان وی عبارتند از: فرزندش محمد هفتم، عبدالرحمان ثعالبى، محبالدين آقسرايى، ابوالمفضل مشذالى، ابوالحسن قلصادی، ابوالفرج ابن ابى يحيى تلمسانى و ديگران. آنچه در مورد حفيد حائز اهميت مىنمايد، وجود نام وی در بسياری از طرق اجازات، به ويژه اجازات حجاز و مغرب است. | شاگردان وی عبارتند از: فرزندش محمد هفتم، عبدالرحمان ثعالبى، محبالدين آقسرايى، ابوالمفضل مشذالى، ابوالحسن قلصادی، ابوالفرج ابن ابى يحيى تلمسانى و ديگران. آنچه در مورد حفيد حائز اهميت مىنمايد، وجود نام وی در بسياری از طرق اجازات، به ويژه اجازات حجاز و مغرب است. | ||
==وفات== | ==وفات== | ||
حفيد سرانجام در تلمسان يا به روايت قلصادی در مصر وفات يافت. | حفيد سرانجام در تلمسان يا به روايت قلصادی در مصر وفات يافت. | ||
==آثار== | ==آثار== | ||
او صاحب تأليفاتى متعدد بوده که برخى از آنها به صورت خطى در کتابخانههای جهان مضبوط است، از آن جملهاند: | او صاحب تأليفاتى متعدد بوده که برخى از آنها به صورت خطى در کتابخانههای جهان مضبوط است، از آن جملهاند: | ||
# اظهار صدق الموده فى شرح البرده،که نسخ فراوانى از آن در کتابخانههای مختلف وجود دارد. قابل ذکر است که در برخى فهارس، اين اثر به جد مؤلف (ابن مرزوق خطيب) نسبت داده شده است، اما با توجه به گفته محمد عابد فاسى در معرفى نسخهای از آن که در جامع قرويين فاس، به شماره 100 ،1نگهداری مىشود، زمان فارغ از تأليف اين اثر به گفته خود مؤلف، 810ق بوده که با دوره زندگى خطيب سازگاری ندارد؛ | |||
# روضة الاعلام بعلم انواع الحديث السام، منظومهای در حديث، الهام گرفته شده از الفيه ابن ليون و عراقى که در کتابخانه اسکوريال موجود است؛ | |||
# المفاتيح المرزوقيه لحل الاقفال و استخراج خبايا الخزرجيه، که شرحى است بر خزرجيه ابى الجيش و نسخههايى از آن در کتابخانههای اسکوريال ، جامع زيتونه تونس، ازهريه و دارالکتب مصر؛ | |||
قابل ذکر است که در برخى فهارس، اين اثر به جد مؤلف (ابن مرزوق خطيب) نسبت داده شده است، اما با توجه به گفته محمد عابد فاسى در معرفى نسخهای از آن که در جامع قرويين فاس، به شماره 100 ،1نگهداری مىشود، زمان فارغ از تأليف اين اثر به گفته خود مؤلف، 810ق بوده که با دوره زندگى خطيب سازگاری ندارد؛ | # منظومهای در علوم حديث - احتمالاً موسوم به الحديقه، که نسخهای کهن از آن به تاريخ کتابت 834ق در کتابخانه اسکوريال نگهداری مىشود. | ||
منظومهای در حديث، الهام گرفته شده از الفيه ابن ليون و عراقى که در کتابخانه اسکوريال موجود است؛ | |||
که شرحى است بر خزرجيه ابى الجيش و نسخههايى از آن در کتابخانههای اسکوريال ، جامع زيتونه تونس، ازهريه و دارالکتب مصر؛ | |||
که نسخهای کهن از آن به تاريخ کتابت 834ق در کتابخانه اسکوريال نگهداری مىشود. | |||
اثری نيز با عنوان برنامج الشوارد که تأليف شخصى به نام ابوالقاسم (ابوالفضل) بن محمد مرزوق است و در سده 10ق تأليف شده است، به ابن مرزوق حفيد نسبت داده شده است که صحيح نمىنمايد | اثری نيز با عنوان برنامج الشوارد که تأليف شخصى به نام ابوالقاسم (ابوالفضل) بن محمد مرزوق است و در سده 10ق تأليف شده است، به ابن مرزوق حفيد نسبت داده شده است که صحيح نمىنمايد<ref>حاج منوچهری، فرامرز، ج4، ص607-606</ref>. | ||
<ref>حاج منوچهری، فرامرز، ج4، ص607-606</ref>. | |||
| | ||
== پانویس== | == پانویس== | ||
<references/> | <references/> | ||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||
حاج منوچهری، فرامرز ، دائرهالمعارف بزرگ اسلامی زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائرهالمعارف بزرگ اسلامی، چاپ دوم، 1377. | حاج منوچهری، فرامرز ، دائرهالمعارف بزرگ اسلامی زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائرهالمعارف بزرگ اسلامی، چاپ دوم، 1377. | ||
==وابستهها== | ==وابستهها== | ||
{{وابستهها}} | {{وابستهها}} | ||