۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'ابن خلكان' به 'ابن خلكان') |
جز (جایگزینی متن - 'ابن جوزى' به 'ابن جوزى') |
||
خط ۷۹: | خط ۷۹: | ||
به رغم بلندى مقام ابنجوزى در تأليف، وى از طعن و خردهگيرى علما بر كنار نمانده است. شايد سبب اصلى آن غرور و خودپسندى او بوده باشد. علاوه بر اين بدگويى بسيار او از علماى ديگر مذاهب و گاه هم مذهبان خود سبب برخى خردهگيرىها نسبت به وى شده است. به هر حال در كارهاى او اغلاط بسيارى ديده مىشود كه منشأ آنها را مىتوان كثرت تأليف، بازبينى نكردن آنها پس از تصنيف و ميل وى به تأويل در بعضى مسائل دانست، خاصّه آنكه در حلّ شبهات متكّلمان و بيان فساد آراى آنان تبحّرى نداشته است. | به رغم بلندى مقام ابنجوزى در تأليف، وى از طعن و خردهگيرى علما بر كنار نمانده است. شايد سبب اصلى آن غرور و خودپسندى او بوده باشد. علاوه بر اين بدگويى بسيار او از علماى ديگر مذاهب و گاه هم مذهبان خود سبب برخى خردهگيرىها نسبت به وى شده است. به هر حال در كارهاى او اغلاط بسيارى ديده مىشود كه منشأ آنها را مىتوان كثرت تأليف، بازبينى نكردن آنها پس از تصنيف و ميل وى به تأويل در بعضى مسائل دانست، خاصّه آنكه در حلّ شبهات متكّلمان و بيان فساد آراى آنان تبحّرى نداشته است. | ||
ابن جوزى كه از متعصبان حنابله اهل سنت بود، بسيارى از حقايق و وقايع مربوط به عقايد شيعه را در كتابهاى خود ذكر نكرده است. او كه از نوادگان ابوبكر بود با تشيع مبارزه مىكرد و همه علماى شيعه را در بغداد ممنوعالمنبر كرد. همچنين مثل ساير تراجمنويسان اهل سنت، اعتقاد به تشيع را دليل بر ضعف راوى دانسته و با عباراتى مثل «كان يميل الى الرفض يا التشيع»، «كان يرمى بالاعتزال و الرفض»، «يتظاهر فى الغلوّ و الرفض»، «لايعظّم بيت الخلافة» به تضعيف و ردّ علما و راويان شيعه پرداخته است. البته به طور ناخواسته مطالبى در كتابش بيان كرده كه موافق با شيعه بوده و به وسيله علماى شيعه مورد دقت قرار گرفته است. | [[ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی|ابن جوزى]] كه از متعصبان حنابله اهل سنت بود، بسيارى از حقايق و وقايع مربوط به عقايد شيعه را در كتابهاى خود ذكر نكرده است. او كه از نوادگان ابوبكر بود با تشيع مبارزه مىكرد و همه علماى شيعه را در بغداد ممنوعالمنبر كرد. همچنين مثل ساير تراجمنويسان اهل سنت، اعتقاد به تشيع را دليل بر ضعف راوى دانسته و با عباراتى مثل «كان يميل الى الرفض يا التشيع»، «كان يرمى بالاعتزال و الرفض»، «يتظاهر فى الغلوّ و الرفض»، «لايعظّم بيت الخلافة» به تضعيف و ردّ علما و راويان شيعه پرداخته است. البته به طور ناخواسته مطالبى در كتابش بيان كرده كه موافق با شيعه بوده و به وسيله علماى شيعه مورد دقت قرار گرفته است. | ||
ذهبى از قول موفّق عبداللّطيف مىنويسد: «در تصانيف ابنجوزى اغلاط بسيار ديده مىشود، زيرا او پس از اتمام كتاب به تنقيح آن نمىپرداخته است». آنگاه با تأييد اين سخن مىافزايد: به سبب ترك مراجعه به كتاب، سخنان بىاساس در آثارش مشاهده مىشود و آنقدر تأليف كرده است كه اگر عمرى دوباره بيابد، نمىتواند آنها را اصلاح و بازنويسى كند. ابنرحب هم مىگويد: ابنجوزى به محض آنكه كتابى را به پايان مىبرد، بىآنكه به تنقيح آن بپردازد، به تأليف كتابى ديگر مىپرداخت و گاه در يك زمان به تأليف چندين كتاب مشغول بود و اگر جز اين بود، اين همه آثار متعدّد گرد نمىآمد. همچنين ابنفرات مىنويسد: صاحب المعجم كه كتاب زادالمسير ابنجوزى را بارها نزد او خوانده بوده است، به وجود اغلاط بسيارى در كتابهاى او اشاره مىكند. | ذهبى از قول موفّق عبداللّطيف مىنويسد: «در تصانيف ابنجوزى اغلاط بسيار ديده مىشود، زيرا او پس از اتمام كتاب به تنقيح آن نمىپرداخته است». آنگاه با تأييد اين سخن مىافزايد: به سبب ترك مراجعه به كتاب، سخنان بىاساس در آثارش مشاهده مىشود و آنقدر تأليف كرده است كه اگر عمرى دوباره بيابد، نمىتواند آنها را اصلاح و بازنويسى كند. ابنرحب هم مىگويد: ابنجوزى به محض آنكه كتابى را به پايان مىبرد، بىآنكه به تنقيح آن بپردازد، به تأليف كتابى ديگر مىپرداخت و گاه در يك زمان به تأليف چندين كتاب مشغول بود و اگر جز اين بود، اين همه آثار متعدّد گرد نمىآمد. همچنين ابنفرات مىنويسد: صاحب المعجم كه كتاب زادالمسير ابنجوزى را بارها نزد او خوانده بوده است، به وجود اغلاط بسيارى در كتابهاى او اشاره مىكند. | ||
خط ۹۱: | خط ۹۱: | ||
خلفاى ناتوان عباسى، امرا و وزراى جاهطلب و علماى غافل بغداد چنان سرگرم بازىهاى سياسى، درگيرىها و قدرت جويىهاى فردى، منازعات كلامى و كشمكشهاى مذهبى بودند كه نه تنها اقدامى در برانگيختن مسلمانان و گسيل كردن نيرو براى مقابله انجام نگرفت، بلكه استمداد مكرر گروههايى از مردم جنگزده شام كه به بغداد پناه مىآوردند، نيز بىپاسخ ماند. | خلفاى ناتوان عباسى، امرا و وزراى جاهطلب و علماى غافل بغداد چنان سرگرم بازىهاى سياسى، درگيرىها و قدرت جويىهاى فردى، منازعات كلامى و كشمكشهاى مذهبى بودند كه نه تنها اقدامى در برانگيختن مسلمانان و گسيل كردن نيرو براى مقابله انجام نگرفت، بلكه استمداد مكرر گروههايى از مردم جنگزده شام كه به بغداد پناه مىآوردند، نيز بىپاسخ ماند. | ||
در آثار ابن جوزى همچنان كه انتظار مىرود، به نكاتى كه از همدردى و نگرانى وى در برابر اين تصادم بزرگ حكايت كند، بر نمىخوريم، حتى در المنتظم، بزرگترين تأليف تاريخى او نيز بهجز خبرهايى كوتاه از اين درگيرىها كه گاه از لابهلاى حوادث هر سال به دست مىدهد، چيز قابل توجهى نمىيابيم. | در آثار [[ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی|ابن جوزى]] همچنان كه انتظار مىرود، به نكاتى كه از همدردى و نگرانى وى در برابر اين تصادم بزرگ حكايت كند، بر نمىخوريم، حتى در المنتظم، بزرگترين تأليف تاريخى او نيز بهجز خبرهايى كوتاه از اين درگيرىها كه گاه از لابهلاى حوادث هر سال به دست مىدهد، چيز قابل توجهى نمىيابيم. | ||
== وضعيت كتاب== | == وضعيت كتاب== |
ویرایش