پرش به محتوا

ابن عربشاه‌، ابونصر هبةالله‌ عبدالوهاب‌ بن‌ احمد حاج‌ طرخانى‌: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - ' (ع‌)' به '(ع‌)')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۴۵: خط ۴۵:
}}
}}


''' ابن عربشاه‌، ابونصر هبةالله‌ عبدالوهاب‌ بن‌ احمد حاج‌ طرخانى‌ ‌‌‌'''
''' اِبْن‌ِ عَرَبْشاه‌، ابونصر هبه‌الله‌ عبدالوهاب‌ بن‌ احمد حاج‌ طرخانى‌''' (18 شوال‌ 813 - 15 رجب‌ 901ق‌/13 فوریه 1411-30 مارس‌ 1496م‌)، ملقب‌ به‌ تاج‌الدین‌، فقیه‌ و ادیب‌ حنفى‌.
 
 
==معرفی اجمالی==
 
اِبْن‌ِ عَرَبْشاه‌، ابونصر هبه‌الله‌ عبدالوهاب‌ بن‌ احمد حاج‌ طرخانى‌ (18 شوال‌ 813 - 15 رجب‌ 901ق‌/13 فوریه 1411-30 مارس‌ 1496م‌)، ملقب‌ به‌ تاج‌الدین‌، فقیه‌ و ادیب‌ حنفى‌.


وی‌ در حاج‌ طرخان‌ (آستاراخان‌) به‌ دنیا آمد و در نوجوانى‌ با پدرش‌، ابن‌ عربشاه‌ بزرگ‌، به‌ توقات‌ (واقع‌ در ترکیه فعلى‌) و از آنجا به‌ شام‌ رفت‌.
وی‌ در حاج‌ طرخان‌ (آستاراخان‌) به‌ دنیا آمد و در نوجوانى‌ با پدرش‌، ابن‌ عربشاه‌ بزرگ‌، به‌ توقات‌ (واقع‌ در ترکیه فعلى‌) و از آنجا به‌ شام‌ رفت‌.
==تحصیلات و اساتید==
==تحصیلات و اساتید==


عربى‌ و فقه‌ را نزد پدر آموخت‌ و از قاضى‌ شهاب‌الدین‌ ابن‌ حَبّال‌ و عایشه‌ دختر شرائحى‌ و نیز از ابن‌ حجر عسقلانى‌ حدیث‌ شنید.
عربى‌ و فقه‌ را نزد پدر آموخت‌ و از قاضى‌ شهاب‌الدین‌ ابن‌ حَبّال‌ و عایشه‌ دختر شرائحى‌ و نیز از [[ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی|ابن‌ حجر عسقلانى‌]] حدیث‌ شنید.
 
همچنین‌ در دمشق‌ «فرائض‌» را از شهاب‌الدین‌ احمد حمصى‌ فراگرفت‌ و ارجوزه‌ای‌ در این‌ زمینه‌ به‌ نام‌ روضه الرائض‌ سرود.


همچنین‌ در دمشق‌ «فرائض‌» را از [[شهاب‌الدین‌ احمد حمصى‌]] فراگرفت‌ و ارجوزه‌ای‌ در این‌ زمینه‌ به‌ نام‌ روضه الرائض‌ سرود.


==مناصب و تدریس==
==مناصب و تدریس==
خط ۷۱: خط ۶۳:


و سرانجام‌ در همانجا درگذشت‌.
و سرانجام‌ در همانجا درگذشت‌.
==شاگردان==
==شاگردان==


از شاگردان‌ او مى‌توان‌ علاءالدین‌ صیرفى‌ و محیوی‌ مصری‌ قبایى‌ را نام‌ برد. سخاوی‌ نیز شفاءالکلیم‌ و بعضى‌ از آثار ابن‌ عربشاه‌ را از او شنیده‌ است‌.
از شاگردان‌ او مى‌توان‌ علاءالدین‌ صیرفى‌ و محیوی‌ مصری‌ قبایى‌ را نام‌ برد. سخاوی‌ نیز شفاءالکلیم‌ و بعضى‌ از آثار ابن‌ عربشاه‌ را از او شنیده‌ است‌.


==دانش عربشاه==
==دانش عربشاه==
خط ۸۳: خط ۷۲:


ابن‌ عربشاه‌ اشعار بسیاری‌ سروده‌ و غالب‌ کتاب‌هایش‌ را به‌ نظم‌ در آمیخته‌ است‌. ابن‌ طولون‌ شعر او را ستوده‌، اما تمیمى‌ ابیاتى‌ از او آورده‌ و اشعار خوب‌ او را اندک‌ شمرده‌ است‌.
ابن‌ عربشاه‌ اشعار بسیاری‌ سروده‌ و غالب‌ کتاب‌هایش‌ را به‌ نظم‌ در آمیخته‌ است‌. ابن‌ طولون‌ شعر او را ستوده‌، اما تمیمى‌ ابیاتى‌ از او آورده‌ و اشعار خوب‌ او را اندک‌ شمرده‌ است‌.


==آثار==
==آثار==
خط ۸۹: خط ۷۷:
خطى‌:
خطى‌:


1. الارشاد المفید لخالص‌ التوحید یا الارشاد فى‌ الاعتقاد،
1.الارشاد المفید لخالص‌ التوحید یا الارشاد فى‌ الاعتقاد،


شعری‌ است‌ در حدود 300 ،1بیت‌ که‌ نسخه‌ای‌ از آن‌ در کتابخانه طلسیه حلب‌ موجود است‌؛
شعری‌ است‌ در حدود 300 ،1بیت‌ که‌ نسخه‌ای‌ از آن‌ در کتابخانه طلسیه حلب‌ موجود است‌؛


2. اشرف‌ الانساب‌ نسب‌ افضل‌ الانبیاء و اعظم‌ الاحباب‌،
2.اشرف‌ الانساب‌ نسب‌ افضل‌ الانبیاء و اعظم‌ الاحباب‌،


در بحر رجز که‌ در ربیع‌الاول‌ 888 سروده‌ شده‌ و شامل‌ 33 بیت‌ در مدح‌ پیامبر اسلام‌(ص‌) است‌. نسخه‌ای‌ازآن‌ در برلین‌ نگهداری‌مى‌شود؛
در بحر رجز که‌ در ربیع‌الاول‌ 888 سروده‌ شده‌ و شامل‌ 33 بیت‌ در مدح‌ پیامبر اسلام‌(ص‌) است‌. نسخه‌ای‌ازآن‌ در برلین‌ نگهداری‌مى‌شود؛
خط ۱۲۸: خط ۱۱۶:


18. نونیه فى‌ الوحید، که‌ در خالدیه‌ موجود است‌. علاوه‌ بر آثار مذکور قطعاتى‌ پراکنده‌ نیز از شعر و نثر او در کتابخانه گوتا موجود است‌.
18. نونیه فى‌ الوحید، که‌ در خالدیه‌ موجود است‌. علاوه‌ بر آثار مذکور قطعاتى‌ پراکنده‌ نیز از شعر و نثر او در کتابخانه گوتا موجود است‌.




آثار یافت‌ نشده‌:
آثار یافت‌ نشده‌:


1. الجوهر المنضّد فى‌ علم‌ الخلیل‌ بن‌ احمد؛ 2. دلائل‌ الانصاف‌، در فقه‌ و در بیش‌ از 25 هزار بیت‌؛ 3. فتح‌ (نفح‌) العبیر من‌ فتح‌ الخبیر فى‌ علم‌ التعبیر، منظومه‌ای‌ است‌ در حدود 4 هزار بیت‌؛ 4. المنح‌ المعظّمه فى‌ نظم‌ مسائل‌ المقدمه ، که‌ مقدمه ابولیث‌ نصر بن‌ محمد سمرقندی‌ را در آن‌ به‌ نظم‌ درآورده‌ است‌.
1. الجوهر المنضّد فى‌ علم‌ الخلیل‌ بن‌ احمد؛ 2. دلائل‌ الانصاف‌، در فقه‌ و در بیش‌ از 25 هزار بیت‌؛ 3. فتح‌ (نفح‌) العبیر من‌ فتح‌ الخبیر فى‌ علم‌ التعبیر، منظومه‌ای‌ است‌ در حدود 4 هزار بیت‌؛ 4. المنح‌ المعظّمه فى‌ نظم‌ مسائل‌ المقدمه ، که‌ مقدمه ابولیث‌ نصر بن‌ محمد سمرقندی‌ را در آن‌ به‌ نظم‌ درآورده‌ است‌.<ref> مؤذن‌جامی، محمدهادی‌، ج4، ص221-220</ref>.
<ref> مؤذن‌جامی، محمدهادی‌، ج4، ص221-220</ref>.