۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
القواعد و الفوائد في الفقه و الأصول و العربية (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۵ نوامبر ۲۰۱۶، ساعت ۱۹:۴۰
، ۵ نوامبر ۲۰۱۶جایگزینی متن - 'شهيد اول' به 'شهيد اول'
جز (جایگزینی متن - 'شيخ مفيد' به 'شيخ مفيد') |
جز (جایگزینی متن - 'شهيد اول' به 'شهيد اول') |
||
| خط ۳۹: | خط ۳۹: | ||
== معرفى اجمالى == | == معرفى اجمالى == | ||
'''القواعد و الفوايد'''، به زبان عربى، اثر شهيد | '''القواعد و الفوايد'''، به زبان عربى، اثر [[شهيد اول]]، محمد بن مكى عاملى(734 - 786ق)، است. وى، از علماى بزرگ شيعه و از فقهاى برجسته قرن هشتم هجرى است. اين كتاب، مجموعه قواعد فقهى و اصولى و يك سرى قواعد عربى است كه از آنها احكام فقهى استنباط مىگردد. | ||
كتاب«القواعد و الفوايد»، اولين كتابى است كه توسط علماى شيعه در اين موضوع نگاشته شده و بسيار مورد توجه و عنايت ديگر فقهاى شيعه قرار گرفته است. | كتاب«القواعد و الفوايد»، اولين كتابى است كه توسط علماى شيعه در اين موضوع نگاشته شده و بسيار مورد توجه و عنايت ديگر فقهاى شيعه قرار گرفته است. | ||
تاريخ دقيق نگارش اين كتاب مشخص نيست، اما با توجه به اجازه روايى كه شهيد | تاريخ دقيق نگارش اين كتاب مشخص نيست، اما با توجه به اجازه روايى كه [[شهيد اول]]، به يكى از شاگردان خود به نام ابن خازن داده، معلوم مىگردد كه تاريخ نگارش اين كتاب، قبل از 12 رمضان سال 784ق، بوده است. وى، در اين اجازه روايى مىفرمايد: | ||
«از ديگر تأليفات من، كتاب«القواعد و الفوايد» است. اين كتاب، در علم فقه مىباشد و مختصر است و شامل ضوابط كلى اصولى و فرعى است كه احكام شرعى از آن استنباط مىگردد و تا كنون علماى شيعه مانند آن را ننگاشتهاند». | «از ديگر تأليفات من، كتاب«القواعد و الفوايد» است. اين كتاب، در علم فقه مىباشد و مختصر است و شامل ضوابط كلى اصولى و فرعى است كه احكام شرعى از آن استنباط مىگردد و تا كنون علماى شيعه مانند آن را ننگاشتهاند». | ||
| خط ۵۲: | خط ۵۲: | ||
اين كتاب، داراى دو جلد و شامل 302 قاعده فقهى و تنبيهات و فروع فراوان است كه بسيارى از مسائل شرعى را در بر مىگيرد. | اين كتاب، داراى دو جلد و شامل 302 قاعده فقهى و تنبيهات و فروع فراوان است كه بسيارى از مسائل شرعى را در بر مىگيرد. | ||
شهيد | [[شهيد اول]]، در اين كتاب، ابتدا قاعده و يا فايدهاى را مطرح نموده، سپس به طرح فروع فقهى آن مىپردازد و اگر استثنائاتى نيز وجود داشته باشد، بيان مىنمايد. | ||
== گزارش محتوا == | == گزارش محتوا == | ||
| خط ۶۱: | خط ۶۱: | ||
وى، در اجازه روايى خود به ابن خازن، يكى از شاگردان خود، مىفرمايد: «من به واسطه چهل شيخ از علماى اهل تسنن در مكه و مدينه و دار السلام(بغداد) و مصر و دمشق و بيت المقدس و مقام حضرت ابراهيم(ع) در الخليل، اجازه روايت دارم»(بحار الانوار، جلد 104، صفحه 190، چاپ بيروت). | وى، در اجازه روايى خود به ابن خازن، يكى از شاگردان خود، مىفرمايد: «من به واسطه چهل شيخ از علماى اهل تسنن در مكه و مدينه و دار السلام(بغداد) و مصر و دمشق و بيت المقدس و مقام حضرت ابراهيم(ع) در الخليل، اجازه روايت دارم»(بحار الانوار، جلد 104، صفحه 190، چاپ بيروت). | ||
شهيد | [[شهيد اول]]، به نقل نظريات ديگر علما اكتفا نكرده، بلكه به ذكر ادله و استدلال آنها نيز پرداخته و به مناقشه و نقد و بررسى آنها مىپردازد. | ||
وى، نظم و ترتيب خاصى را ميان قواعد فقهى و اصولى و عربى رعايت ننموده و به صورت پراكنده به طرح آنها پرداخته و لذا شاگرد ايشان، مقداد بن عبد الله سيورى حلى، به ترتيب و تهذيب اين كتاب پرداخته و نام آن را«نضد القواعد الفقهية» نهاده است. | وى، نظم و ترتيب خاصى را ميان قواعد فقهى و اصولى و عربى رعايت ننموده و به صورت پراكنده به طرح آنها پرداخته و لذا شاگرد ايشان، مقداد بن عبد الله سيورى حلى، به ترتيب و تهذيب اين كتاب پرداخته و نام آن را«نضد القواعد الفقهية» نهاده است. | ||
شهيد | [[شهيد اول]]، بر بسيارى از منابع معتبر شيعه و اهل تسنن استناد نموده و كتاب وى، از اين جهت، از غناى بالايى برخوردار است؛ منابعى از قبيل: | ||
1. «المقنع»، نوشته [[شيخ صدوق]]؛ | 1. «المقنع»، نوشته [[شيخ صدوق]]؛ | ||