۱۵٬۵۲۵
ویرایش
ابن صوری، رشیدالدین بن ابوالفضل بن علی: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (A-esmaili صفحهٔ ابن صوری، رشیدالدین ابومنصوربن ابى‌الفضل‌بن على‌صوری را بدون برجایگذاشتن تغییرمسیر به صوری، رشیدالدین بن ابوالفضل بن علی منتقل کرد) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۹: | خط ۲۹: | ||
| اساتید = موفق‌الدین عبدالعزیز سُلَّمى، موفق‌الدین عبداللطیف بن یوسف بغدادی، ابوالعباس جیانى، | | اساتید = موفق‌الدین عبدالعزیز سُلَّمى، موفق‌الدین عبداللطیف بن یوسف بغدادی، ابوالعباس جیانى، | ||
على بن یوسف تنوخى؛ | على بن یوسف تنوخى؛ | ||
| مشایخ = | | مشایخ = | ||
| معاصرین = ابوبکر احمد ایوبى، ملک معظم، ناصر داوود، تاج‌الدین بلغاری، ابن ابى اصیبعه، مهذب الدین ابونصر محمد حلبى؛ | | معاصرین = ابوبکر احمد ایوبى، ملک معظم، ناصر داوود، تاج‌الدین بلغاری، ابن ابى اصیبعه، مهذب الدین ابونصر محمد حلبى؛ | ||
| خط ۴۰: | خط ۳۹: | ||
| سبک نوشتاری = | | سبک نوشتاری = | ||
| آثار = 1- تذکره الکحالین، یا الکافى فى طب العیون، 2- الادویه المفرده، 3- الرد على کتاب التاج البلغاری فى الادویه المفرده؛ | | آثار = 1- تذکره الکحالین، یا الکافى فى طب العیون، 2- الادویه المفرده، 3- الرد على کتاب التاج البلغاری فى الادویه المفرده؛ | ||
| وبگاه = | | وبگاه = | ||
| امضا = | | امضا = | ||
| خط ۴۸: | خط ۴۶: | ||
'''ابن صوری، رشیدالدین ابومنصوربن ابى‌الفضل‌بن على‌صوری''' (573 - اول رجب 639ق/1177- 5 ژانویه 1242م)، گیاه‌شناس و طبیب. | '''ابن صوری، رشیدالدین ابومنصوربن ابى‌الفضل‌بن على‌صوری''' (573 - اول رجب 639ق/1177- 5 ژانویه 1242م)، گیاه‌شناس و طبیب. | ||
وی در خاندانى اصیل، در صور زاده شد و همانجا رشد یافت. | ==تولد و زادگاه== | ||
وی در سال 573 در خاندانى اصیل، در صور زاده شد و همانجا رشد یافت. | |||
=تحصیلات و سفرهای علمی= | =تحصیلات و سفرهای علمی= | ||
احتمالاً در نوجوانى به دمشق رفت و در آنجا نزد موفق‌الدین عبدالعزیز سُلَّمى طبابت آموخت و کتابهای طبّى را نزد موفق‌الدین عبداللطیف بن یوسف بغدادی خواند و در آن فن سرآمد بسیاری از اقران گشت. | احتمالاً در نوجوانى به دمشق رفت و در آنجا نزد موفق‌الدین عبدالعزیز سُلَّمى طبابت آموخت و کتابهای طبّى را نزد موفق‌الدین عبداللطیف بن یوسف بغدادی خواند و در آن فن سرآمد بسیاری از اقران گشت. | ||
| خط ۶۰: | خط ۵۷: | ||
احتمالاً سفرهای علمى او برای کاوشهای گیاه‌شناسى پس از این شروع شده است. وی در این سفرها نواده خود، على بن یوسف تنوخى را همراه مى‌برد. | احتمالاً سفرهای علمى او برای کاوشهای گیاه‌شناسى پس از این شروع شده است. وی در این سفرها نواده خود، على بن یوسف تنوخى را همراه مى‌برد. | ||
==طبیب خاص و تدریس و تحریر== | ==طبیب خاص و تدریس و تحریر== | ||
در 612ق/1215م که ملک عادل ابوبکر احمد ایوبى به مصر مى‌رفت و از قدس مى‌گذشت، ابن صوری با وی همراه شد و از این پس به عنوان طبیب خاص در خدمت او ماند. | در 612ق/1215م که ملک عادل ابوبکر احمد ایوبى به مصر مى‌رفت و از قدس مى‌گذشت، ابن صوری با وی همراه شد و از این پس به عنوان طبیب خاص در خدمت او ماند. | ||
| خط ۷۳: | خط ۶۸: | ||
وی در این دوره فرصت یافت به تحریر اثر خود در داروشناسى با نام ادویه التریاق الکبیر که بخش عمده‌ای از آن را در دوران ملک معظم آماده کرده بود، بپردازد. | وی در این دوره فرصت یافت به تحریر اثر خود در داروشناسى با نام ادویه التریاق الکبیر که بخش عمده‌ای از آن را در دوران ملک معظم آماده کرده بود، بپردازد. | ||
==روش مطالعه گیاهان دارویى== | ==روش مطالعه گیاهان دارویى== | ||
آنچه در حیات علمى ابن صوری جلب توجه مى‌کند، روش تجربى دقیق او در مطالعه گیاهان دارویى است. این روش در نظر اغلب محققان معاصر از او چهره‌ای ممتاز ساخته است. | آنچه در حیات علمى ابن صوری جلب توجه مى‌کند، روش تجربى دقیق او در مطالعه گیاهان دارویى است. این روش در نظر اغلب محققان معاصر از او چهره‌ای ممتاز ساخته است. | ||
| خط ۹۳: | خط ۸۵: | ||
یک بار در آغاز رشد گیاه، بار دیگر به هنگام رشد کامل و به بار نشستن آن، سرانجام در زمان پژمردگى و خشک شدن گیاه. | یک بار در آغاز رشد گیاه، بار دیگر به هنگام رشد کامل و به بار نشستن آن، سرانجام در زمان پژمردگى و خشک شدن گیاه. | ||
==دائره المعارفى مصور از گیاهان دارویى== | ==دائره المعارفى مصور از گیاهان دارویى== | ||
به این ترتیب، ابن صوری دائره المعارفى مصور از گیاهان دارویى فراهم آورد که دانشجو با مراجعه به آن مى‌توانست گیاه مورد نظر را در هر یک از مراحل رشد خود بیابد. | به این ترتیب، ابن صوری دائره المعارفى مصور از گیاهان دارویى فراهم آورد که دانشجو با مراجعه به آن مى‌توانست گیاه مورد نظر را در هر یک از مراحل رشد خود بیابد. | ||
| خط ۱۰۵: | خط ۹۴: | ||
لکلرک تصویرهای باقى مانده از کتاب دیوسکوریدس را با شرحى که از تصاویر کتاب ابن صوری در دست است، مقایسه کرده و کار ابن صوری را برتر دانسته است. | لکلرک تصویرهای باقى مانده از کتاب دیوسکوریدس را با شرحى که از تصاویر کتاب ابن صوری در دست است، مقایسه کرده و کار ابن صوری را برتر دانسته است. | ||
==بنیادگذار گیاه شناسى علمى نوین== | ==بنیادگذار گیاه شناسى علمى نوین== | ||
در عین حال، عجیب است که ابن بیطار که معاصر و همشهری اوست، ذکری از او نکرده است. سکوت ابن بیطار این نظر را تقویت مى‌کند که بین او و ابن صوری کدورتى وجود داشته است. | در عین حال، عجیب است که ابن بیطار که معاصر و همشهری اوست، ذکری از او نکرده است. سکوت ابن بیطار این نظر را تقویت مى‌کند که بین او و ابن صوری کدورتى وجود داشته است. | ||
| خط ۱۳۴: | خط ۱۲۱: | ||
ابن ابى اصیبعه با احترام فراوان از او یاد مى‌کند و او را معتمد ملوک و سلاطین مى‌خواند. | ابن ابى اصیبعه با احترام فراوان از او یاد مى‌کند و او را معتمد ملوک و سلاطین مى‌خواند. | ||
==آثار== | ==آثار== | ||
با آنکه ابن صوری بیشتر در گیاه شناسى صاحب نام است، امروز تنها رساله کوتاهى در چشم پزشکى از او باقى مانده است. در عین حال، کتاب نوه او تنوخى با نام کتاب الاشرف فى صناعه الدریاق، که شرح تجربه‌های علمى وی در سفرهایى است که همراه ابن صوری داشته است، مى‌توان برای بازنمایى جنبه‌هایى از روش کار و دستاوردهای ابن صوری مورد اعتنا باشد. | با آنکه ابن صوری بیشتر در گیاه شناسى صاحب نام است، امروز تنها رساله کوتاهى در چشم پزشکى از او باقى مانده است. در عین حال، کتاب نوه او تنوخى با نام کتاب الاشرف فى صناعه الدریاق، که شرح تجربه‌های علمى وی در سفرهایى است که همراه ابن صوری داشته است، مى‌توان برای بازنمایى جنبه‌هایى از روش کار و دستاوردهای ابن صوری مورد اعتنا باشد. | ||
#تذکره الکحالین، یا الکافى فى طب العیون، در جُنگى در کتابخانه ظاهریه، | |||
#الادویه المفرده، | |||
#الرد على کتاب التاج البلغاری فى الادویه المفرده، | |||
#تعالیق و فوائد و وسایا طبیه، | |||
#ادویه التّریاق الکبیر، | |||
این کتاب شاید همان الادویه المفرده باشد، زیرا گذشته از آنکه کتاب‌‌شناسان متقدم و معاصر تنها همان دو اثر نخست را از او یاد کرده‌اند، در خود عیون الانباء قراینى وجود دارد که حاکى از یگانگى این دو عنوان است<ref>مؤذن جامى، محمدمهدی، ج4، ص122-121</ref>. | این کتاب شاید همان الادویه المفرده باشد، زیرا گذشته از آنکه کتاب‌‌شناسان متقدم و معاصر تنها همان دو اثر نخست را از او یاد کرده‌اند، در خود عیون الانباء قراینى وجود دارد که حاکى از یگانگى این دو عنوان است<ref>مؤذن جامى، محمدمهدی، ج4، ص122-121</ref>. | ||
== پانویس== | == پانویس== | ||
<references/> | <references/> | ||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||
مؤذن جامى، محمدمهدی، دائر‌ه‌المعارف بزرگ اسلامی زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائر‌ه‌المعارف بزرگ اسلامی، چاپ دوم، 1377. | مؤذن جامى، محمدمهدی، دائر‌ه‌المعارف بزرگ اسلامی زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائر‌ه‌المعارف بزرگ اسلامی، چاپ دوم، 1377. | ||
==وابسته‌ها== | ==وابسته‌ها== | ||
{{وابسته‌ها}} | {{وابسته‌ها}} | ||