۱۵٬۵۱۸
ویرایش
ابن صقر، احمد بن عبدالرحمان بن محمد: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات زندگی‌نامه | {{جعبه اطلاعات زندگی‌نامه | ||
| عنوان = ابن صقر، ابوالعباس احمد بن عبدالرحمان بن محمد بن عبدالرحمان بن محمد بن صقر انصاری | | عنوان = ابن صقر، ابوالعباس احمد بن عبدالرحمان بن محمد بن عبدالرحمان بن محمد بن صقر انصاری خزرجی | ||
| تصویر = NUR00000.jpg | | تصویر = NUR00000.jpg | ||
| اندازه تصویر = | | اندازه تصویر = | ||
| توضیح تصویر = | | توضیح تصویر = | ||
| نام کامل = ابن صقر، ابوالعباس احمد بن عبدالرحمان بن محمد بن عبدالرحمان بن محمد بن صقر انصاری | | نام کامل = ابن صقر، ابوالعباس احمد بن عبدالرحمان بن محمد بن عبدالرحمان بن محمد بن صقر انصاری خزرجی | ||
| نام‌های دیگر = ابوالعباس احمد بن عبدالرحمان بن محمد بن عبدالرحمان بن محمد بن صقر انصاری | | نام‌های دیگر = ابوالعباس احمد بن عبدالرحمان بن محمد بن عبدالرحمان بن محمد بن صقر انصاری خزرجی | ||
| لقب = | | لقب = | ||
| تخلص = ابن صقر؛ | | تخلص = ابن صقر؛ | ||
| خط ۳۱: | خط ۳۱: | ||
| معاصرین = ابوعبدالله بن حسّون، امیران موحدی(ابو یعقوب یوسف موحدی و ...)؛ | | معاصرین = ابوعبدالله بن حسّون، امیران موحدی(ابو یعقوب یوسف موحدی و ...)؛ | ||
| شاگردان = ابوعبدالله بن احمد بن صقر، ابوخالد یزید بن رفاعه، ابومحمد بن محمد قضاعى؛ | | شاگردان = ابوعبدالله بن احمد بن صقر، ابوخالد یزید بن رفاعه، ابومحمد بن محمد قضاعى؛ | ||
| اجازه اجتهاد از = | | اجازه اجتهاد از = | ||
| درجه علمی = فقیه، محدث، ادیب، قاضى، شاعر، متکلم؛ | | درجه علمی = فقیه، محدث، ادیب، قاضى، شاعر، متکلم؛ | ||
| خط ۴۴: | خط ۴۳: | ||
}} | }} | ||
''' ابن | '''ابن صَقْر، ابوالعباس احمد بن عبدالرحمان بن محمد بن عبدالرحمان بن محمد بن صقر انصاری خزرجى'''، فقیه، محدث، ادیب و قاضى مالکى مذهب اندلسى سده 5 -6ق/11-12م. | ||
==خاندان== | |||
نیای وی اصلاً در سرقسطه، شهری که «انصار» مهاجر در آنجا وطن گزیده بودند، مى‌زیست و به سبب بروز نابسامانی‌های سیاسى به بلنسیه نقل مکان کرد. | نیای وی اصلاً در سرقسطه، شهری که «انصار» مهاجر در آنجا وطن گزیده بودند، مى‌زیست و به سبب بروز نابسامانی‌های سیاسى به بلنسیه نقل مکان کرد. | ||
| خط ۵۶: | خط ۵۱: | ||
وی آثار بسیاری به صورت گزیده‌هایى از کتب تاریخ و سیر و مغازی به جای گذارد و سرانجام در 523ق/1129م و به روایتى 511ق/1117م در مراکش که چند سال آخر عمر را در آنجا مى‌گذرانید، درگذشت. | وی آثار بسیاری به صورت گزیده‌هایى از کتب تاریخ و سیر و مغازی به جای گذارد و سرانجام در 523ق/1129م و به روایتى 511ق/1117م در مراکش که چند سال آخر عمر را در آنجا مى‌گذرانید، درگذشت. | ||
==ولادت و تحصیلات== | ==ولادت و تحصیلات== | ||
ابن صقر در المریه که پدرش مدتى در آنجا اقامت داشت، زاده شد. در تاریخ تولد او اختلاف هست: | ابن صقر در المریه که پدرش مدتى در آنجا اقامت داشت، زاده شد. در تاریخ تولد او اختلاف هست: | ||
در حالى که بیشتر نویسندگان، او را متولد ربیع الاول 492 دانسته‌اند، تنها ابن خطیب که مبسوط ترین شرح حال او را نوشته، سال 502ق را به عنوان تاریخ تولد وی ذکر کرده است. | در حالى که بیشتر نویسندگان، او را متولد ربیع الاول 492 دانسته‌اند، تنها ابن خطیب که مبسوط ترین شرح حال او را نوشته، سال 502ق را به عنوان تاریخ تولد وی ذکر کرده است. | ||
| خط ۶۶: | خط ۵۹: | ||
به هر حال ابن صقر قرآن و قرائات مختلف آن را از پدر خود و ابوالحسن تُطَیلى و ابوالعباس ابن فیره بن مفضل فراگرفت، و در ادبیات نزد کسانى چون ابوالحسن بن باذش و ابوالقاسم بن ابرش به شاگردی پرداخت، و از کسانى نظیر ابواسحاق بن صواب و ابوبحر سفیان بن عاصى و غالب بن عطیه و ابن وضاح و ابوالفضل عیاض و خلف بن بشکوال و ابن عطیه روایت کرد. | به هر حال ابن صقر قرآن و قرائات مختلف آن را از پدر خود و ابوالحسن تُطَیلى و ابوالعباس ابن فیره بن مفضل فراگرفت، و در ادبیات نزد کسانى چون ابوالحسن بن باذش و ابوالقاسم بن ابرش به شاگردی پرداخت، و از کسانى نظیر ابواسحاق بن صواب و ابوبحر سفیان بن عاصى و غالب بن عطیه و ابن وضاح و ابوالفضل عیاض و خلف بن بشکوال و ابن عطیه روایت کرد. | ||
==مناصب== | ==مناصب== | ||
به نظر مى‌رسد که ابن صقر نیز مانند پدر در شهرهای مغرب و اندلس سفرها کرد. چه در سال‌های پیش از 536ق از حضور او در غرناطه و وادی آش سخن رفته است؛ اما در واپسین سال‌های فرمانروایى مرابطون، به مراکش بازگشت و روایت ابن قاضى مکناسى مبنى بر آنکه ابن صقر در فاس، به دکانى در غرب مسجد جامع آنجا به استنساخ و صحافى کتاب مى‌پرداخت و هم در آن شهر موعظه مى‌کرد، باید مربوط به همین سال‌ها باشد؛ | به نظر مى‌رسد که ابن صقر نیز مانند پدر در شهرهای مغرب و اندلس سفرها کرد. چه در سال‌های پیش از 536ق از حضور او در غرناطه و وادی آش سخن رفته است؛ اما در واپسین سال‌های فرمانروایى مرابطون، به مراکش بازگشت و روایت ابن قاضى مکناسى مبنى بر آنکه ابن صقر در فاس، به دکانى در غرب مسجد جامع آنجا به استنساخ و صحافى کتاب مى‌پرداخت و هم در آن شهر موعظه مى‌کرد، باید مربوط به همین سال‌ها باشد؛ | ||
| خط ۸۲: | خط ۷۲: | ||
با این‌همه دانسته نیست که چرا ابن صقر، به رغم اهمیتى که در دستگاه موحدون داشت و به وی بسیار ارج مى‌نهادند، به مراکش بازگشت و تا پایان عمر همانجا سکنى گزید. | با این‌همه دانسته نیست که چرا ابن صقر، به رغم اهمیتى که در دستگاه موحدون داشت و به وی بسیار ارج مى‌نهادند، به مراکش بازگشت و تا پایان عمر همانجا سکنى گزید. | ||
==شخصیت علمی و شاگردان== | ==شخصیت علمی و شاگردان== | ||
ابن صقر را محدثى ثقه و کاتبى بلیغ و شاعری ماهر و متکلمى برجسته و خوش نویسى چیره‌دست شمرده‌اند که نسبت به دنیا بسى بى‌اعتنا بود و با آنکه از امیران موحدی عطایا به وی مى‌رسید، به اندک قوتى قناعت مى‌ورزید و چون درگذشت هیچ میراثى برجای نگذارد. با این‌همه طبعى بلند و همتى عالى داشت. وی علاوه بر مشاغل یاد شده، مجالس درس نیز داشت و برخى از آنها چندان شهرت یافته بود که حتى امیر موحدی نیز در شمار طلاب در آن شرکت مى‌جست. پسرش ابوعبدالله بن احمد بن صقر و نیز ابوخالد یزید بن رفاعه و ابومحمد بن محمد قضاعى از او روایت کرده‌اند. | ابن صقر را محدثى ثقه و کاتبى بلیغ و شاعری ماهر و متکلمى برجسته و خوش نویسى چیره‌دست شمرده‌اند که نسبت به دنیا بسى بى‌اعتنا بود و با آنکه از امیران موحدی عطایا به وی مى‌رسید، به اندک قوتى قناعت مى‌ورزید و چون درگذشت هیچ میراثى برجای نگذارد. با این‌همه طبعى بلند و همتى عالى داشت. وی علاوه بر مشاغل یاد شده، مجالس درس نیز داشت و برخى از آنها چندان شهرت یافته بود که حتى امیر موحدی نیز در شمار طلاب در آن شرکت مى‌جست. پسرش ابوعبدالله بن احمد بن صقر و نیز ابوخالد یزید بن رفاعه و ابومحمد بن محمد قضاعى از او روایت کرده‌اند. | ||
==وفات== | ==وفات== | ||
تاریخ درگذشت او را نیز به اختلاف یاد کرده‌اند. ابن خطیب جمادی‌الاول 559 را تاریخ درگذشت او دانسته و معلوم نیست چرا پالنثیا همین روایت را پذیرفته و ذکر کرده است، در حالى که دیگران 569ق را ذکر کرده‌اند. | تاریخ درگذشت او را نیز به اختلاف یاد کرده‌اند. ابن خطیب جمادی‌الاول 559 را تاریخ درگذشت او دانسته و معلوم نیست چرا پالنثیا همین روایت را پذیرفته و ذکر کرده است، در حالى که دیگران 569ق را ذکر کرده‌اند. | ||
==آثار== | ==آثار== | ||
ابن صقر تصانیفى نیز داشته که به گفته ابن خطیب بر دانش و ادراک و تسلط او بر موضوع آن آثار گواه بوده است: | ابن صقر تصانیفى نیز داشته که به گفته ابن خطیب بر دانش و ادراک و تسلط او بر موضوع آن آثار گواه بوده است: | ||
# شرح شهاب الاخبار قضاعى، | |||
# انوار الافکار فیمن دخل جزیره الاندلس من الزهاد الابرار، که ناتمام ماند و پسرش پس از مرگ او آن را به پایان برد. | |||
| |||
که ناتمام ماند و پسرش پس از مرگ او آن را به پایان برد. | |||
در کتابخانه طلعت قاهره نسخه‌ای از شرح شهاب الاخبار، بى‌ذکر نام مؤلف موجود است که در 553ق تألیف شده و محتملاً همین اثر ابن صقر است. نسخه‌های دیگری از همین اثر در کتابخانه‌های توپکاپى و اوقاف العامه موصل نگهداری مى‌شود<ref> بخش تاریخ، ج4، ص116-115</ref>. | در کتابخانه طلعت قاهره نسخه‌ای از شرح شهاب الاخبار، بى‌ذکر نام مؤلف موجود است که در 553ق تألیف شده و محتملاً همین اثر ابن صقر است. نسخه‌های دیگری از همین اثر در کتابخانه‌های توپکاپى و اوقاف العامه موصل نگهداری مى‌شود<ref> بخش تاریخ، ج4، ص116-115</ref>. | ||
== پانویس== | == پانویس== | ||
<references/> | <references/> | ||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||
بخش تاریخ، دائر‌ه‌المعارف بزرگ اسلامی زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائر‌ه‌المعارف بزرگ اسلامی، چاپ دوم، 1377. | بخش تاریخ، دائر‌ه‌المعارف بزرگ اسلامی زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائر‌ه‌المعارف بزرگ اسلامی، چاپ دوم، 1377. | ||
==وابسته‌ها== | ==وابسته‌ها== | ||
{{وابسته‌ها}} | {{وابسته‌ها}} | ||